Revani'nin Cami'ün Nesayih adlı eserinin terminolojik incelemesi (inceleme-metin)

Abstract

Klasik Türk edebiyatı manzum-mensur karışık sayısız eseri bünyesinde barındıran bir edebiyattır. Bu tarzda yazılmış eserlerden biri de Revânî'nin Câmi'ü'n-Nesâyih'idir. Revânî, XVI. yüzyılda yaşamış, divan sahibi klasik edebiyatın önemli şahsiyetlerinden biridir. Ancak şair, asıl şöhretini İşretnâme adlı mesnevisi ile kazanmıştır. Diğer yandan Revânî'nin nasihatnâme türünde yazdığı Câmi'ü'n Nesâyih adlı eseri, onun bilinmeyen dini-tasavvufi yönünü ortaya koymuştur.Bilindiği gibi edebiyat tarihimizin önemli kaynakları olan yazma eserler, hem yurtiçi hem de yurtdışında birçok kütüphanede bulunmaktadır. Yazma eserler üzerinde yapılan muhtelif çalışmaların, diğer alanlarda olduğu gibi Türk edebiyatına da katkı sağladığı bir gerçektir. Bu eserlerden biri de, klasik Türk edebiyatı nasihat kitapları arasında adı geçen Revânî'nin Câmi'ü'n Nesâyih adlı eseridir. Adı bilinmesine rağmen şimdiye kadar ortaya çıkarılamayan bu eserin bir nüshası Mısır Milli Kütüphanesi Türk edebiyatı bölümü 11 numarada kayıtlıdır. Diğeri ise, Mısır Hidiv Kütüphanesi yine Türk edebiyatı bölümü 894 numarada kayıtlıdır. Bu nüshalardan hareket ederek Revânî'nin önemli olan bu eserini ortaya koyup bilim âlemine kazandırdık. Bu çalışmada eserin nüsha tanıtımı ve terminolojik incelemesi üzerine ayrıntılı bilgiler verildi. Bu sayede, 16. yüzyıl edebi şahsiyetlerinden Revânî'nin Câmi'ü'n Nesâyih adlı eseri, şekil ve terminolojik yönden incelenmiş ve klasik Türk edebiyatı literatürüne mühim bir eser kazandırılmıştır.

Classical Turkish Literature contains numerous works of both verse and prose. One of these works is Revânî's work named Câmi'ü'n Nesâyih. Revânî, who lived in the 16th century, is one of the important figures of classical literature with a divan. However, the poet gained his real fame with his masnavi named İşretnâme. On the other hand, Revânî's work called Câmi'ü'n Nesâyih, which he wrote in the form of nasihatname (advisory text), revealed his unknown religious-mystical side.As it is known, manuscripts, which are important sources of our literary history, are available in many libraries both in Turkey and abroad. It is a fact that various studies on manuscripts contribute to Turkish literature, as well as they do in other fields. One of these works is Revânî's work named Câmi'ü'n Nesâyih, which is mentioned as one of the classical advisory books in Turkish literature. A copy of this work name of which is known but has not been revealed until now is registered at the Egyptian National Library, Turkish Literature Section, number 11. The other is registered at the Egyptian Khedive(Hidiv) Library, Turkish Literature Section, number 894. Based on these copies, we revealed this important work of Revânî and brought it to the world of science. In this study, the copy of the work was introduced and detailed information was provided about its terminological analysis. In this way, Câmi'ü'n Nesâyih of Revânî, who is one of the 16th century literary figures, was examined in terms of form and terminology, and a significant work was brought to the literature of Classical Turkish Literature.