Dil bilgisi öğretiminde çatı kavramı ve bu kavramla ilgili yanılgılar

Abstract

Dil bilgisi öğretiminin en önemli hedefi, dili sadece bilgi düzeyinde aktarmak değil, bütün güzellikleriyle ve ifade zenginlikleriyle bir beceri olarak kazandırmayı gerçekleştirmektir.Söz diziminin temel konularından biri olan çatı, ana ve alt kavramlarıyla öğrencilerin sevmediklerini ve anlamakta güçlük çektiklerini ifade ettikleri bir olgudur. Bu araştırma sürecinde yapılan ön incelemede, çatının bütün kavramlarının öğrencilere tanımlamalar ve örneklendirmelerle öğretilmeye çalışıldığı, fakat Türkçenin ifade olanaklarını zenginleştiren ve söylem değeri taşıyan bir dil bilgisi ulamı olduğundan bahsedilmediği görülmüştür. Bağlamdan kopuk bir şekilde yapılan tanımlar ve verilen örnekler, dilin çift eklemli bir dizge olma niteliği ile bağdaşmamaktadır. Öğrenci, sistem mantığından uzak bir çerçevede yapılan dil bilgisi etkinlikleriyle, öğrendiğini düşündüğü bilgiyi yeni bir bilgiye dönüştürememekte ve uygulama boyutuna taşıyamamaktadır.Öğrencinin bir konuda başarılı olabilmesi, o konu ile ilgili kavramları tam olarak bilmesine ve zihninde doğru bir şekilde yapılandırmış olmasına bağlıdır. Bu çalışmanın amacı, ilköğretim sekizinci sınıf ve orta öğretim onuncu sınıf öğrencilerinin Türkçede fiil çatısı ile ilgili temel kavramları bilme ve uygulama düzeylerini belirlemek, konu ile ilgili kavram yanılgılarına sahip olup olmadıklarını tespit etmek ve var olan yanılgıların nedenleri üzerinde durmaktır.Araştırmada nicel ve nitel boyutlu karma yöntem kullanılmıştır. 248 sekizinci sınıf ve 224 onuncu sınıf öğrencisinden oluşan iki çalışma grubuna araştırmacı tarafından hazırlanan Kavram Yanılgısı Belirleme Testi uygulanmış, ayrıca fiil çatısı ile ilgili olarak her iki sınıf düzeyi için tespit edilen kavramlar hakkında öğrencilerden yazılı açıklamalar yapmaları istenmiştir. Nicel verilerin analizi, öğrencilerin kavramları bilme düzeylerinin ?bilme?, ?eksik bilme?, ?bilmeme?, ?bilip uygulayamama?, ?örtülü kavram yanılgısı? ve ?kavram yanılgısı? olmak üzere altı kategoride değerlendirilmesiyle gerçekleştirilmiştir. Nitel veriler ise, öğrencilerin verdikleri cevapların ?bilme?, ?eksik bilme?, ?bilmeme? ve ?kavram yanılgısı? şeklinde dört kategoride ele alınmasıyla içerik bakımından analiz edilmiştir.Birbirini destekler nitelikteki nicel ve nitel bulgulara göre öğrencilerin büyük bir bölümünün ?çatı?yı ve alt kavramlarını tam olarak bilmedikleri, kavramları birbirleri ile ilişkilendiremedikleri, bilgilerini uygulama boyutuna taşıyamadıkları ve kavram yanılgılarına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Sözcükler: Dilbilgisi Öğretimi, Çatı, Kavram Yanılgısı.

The most important goal of grammar teaching is, not to transfer language at the knowledge level, but to acquire it as a skill with its all beauties and richness of expression.Students express that they do not understand and like main and sub-concepts of voice, which is one of the basic subjects of syntax. At the preliminary search of this study, it is seen that voice concept is tried to teach to students by definitions and examples, but the fact that voice varies the expression choices and has a discourse value is not instructed. The definitions and examples that are given out of context are not compatible by the double articulate nature of language. Because of grammar activities that are carried out away from system logic, students cannot transform the knowledge that considered to have been acquired, to a new knowledge and cannot use it at application level.For a student to be successful at a subject, it is necessary for him/her to know relevant concepts fully and to construct them in the mind accurately. The aim of this study is to determine the knowledge and application level of primary education eight grade and high education tenth grade students at main concepts of Turkish verb frame, to identify their existent misconceptions and to dwell on the reasons of the misconceptions.Mixed methods research approach, which is both quantitative and qualitative, is used in this study. Misconception Detection Test that is prepared by the researcher, is applied to two study groups which are constituted of 248 eighth grade and 224 tenth grade students, additionally it is asked them to write explanations about concepts that are identified for both two grade levels. The analyses of quantitative data is realized by assessment of students? conception knowledge levels at six categories such as ?knows?, ?lack of knowledge?, ?not knows?, ?knows but can?t practice?, ?hidden misconception? and ?misconception?. The content analyses of qualitative data is realized by installation of students answers to four groups such as ?knows?, ?lack of knowledge?, ?not knows? and ?misconception?.From the findings of quantitative and qualitative data that supports each other, it is concluded that most of students do not know voice and its sub-concepts, can?t interrelate the concepts, can?t transfer their knowledge to application area and having misconceptions.Key Words: Grammar Teaching, Voice, Misconception.