Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri ilköğretim kurumları müdürlerinin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim faaliyetlerinin karşılaştırılmasına yönelik nitel bir araştırma: Erzurum ili ve Michigan eyaleti örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri ilköğretim kurumu müdürlerinin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim faaliyetlerinin neler olduğunun ve bunların etkililiklerinin belirlenmesi, aradaki benzerlik ve farklılıkların ortaya konulması ve Türkiye'deki yönetici yetiştirme sürecinin gelişimine katkı sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda, Amerika Birleşik Devletleri Michigan Eyaleti ve Türkiye'de Erzurum ili devlet okullarında görev yapmakta olan 31 ilköğretim kurumu müdürü ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış, yarı yapılandırılmış görüşmeler sonrası elde edilen veriler tümevarım analizi yardımı ile analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında veri toplama amacı ile katılımcılara, olguların derinden incelenmesine fırsat veren standartlaştırılmış açık uçlu görüşme soruları yöneltilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde ise Nvivo 8 nitel veri analizi programı kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları, okul yöneticilerinin atanması, yetiştirilmesi ve geliştirilmesi bağlamında Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri'nde farklı uygulamaların mevcut olduğunu göstermektedir. Elde edilen bulgulara göre, hizmet öncesi eğitim konusunda, Erzurum ilinde görev yapan okul müdürleri, genel olarak kendilerini bu göreve hazırlayan, profesyonel kişiler tarafından sağlanan ve belirli bir zaman aralığını kapsayan spesifik yöneticilik eğitimi almadıklarını belirtmişler ancak hizmet öncesi eğitim olarak sayılabileceğini düşündükleri müdür yardımcılığı görevinde bulunmak ve müdür yardımcılığı görevi sırasında alınan mesleki eğitimlerin mesleki gelişimlerine büyük katkı sağladığını ifade etmişlerdir. Meslektaşlarla yapılan toplantı ya da görüşmeler ile mesleki gelişim programları ise okul müdürleri tarafından en fazla bahsedilen ve yararına inanılan hizmet içi eğitim faaliyeti olarak karşımıza çıkmıştır. Michigan Eyaleti okul müdürleri ise staj-internship ve lisansüstü eğitim sırasında alınan dersleri, mesleki hazırlık sürecinde rol oynayan en önemli eğitim faaliyetleri olarak tanımlamıştır. Hizmet içi eğitim faaliyetleri bazında ise mentora sahip olma ve mesleki gelişim programları ön plana çıkmıştır. Okul müdürlerinin büyük çoğunluğu, mentorlarının olmasının kendilerine büyük kolaylık sağladığını belirtmişlerdir.

The aim of this study is to determine pre-service and in-service training activities of elementary school principals in Turkey and the United States, reveal the similarities and differences between the programs and determine the effectiveness of these programs in implementation and to contribute to the process of school principals' development in Turkey. For this purpose, a sample of 31 primary school principals who serve in public schools of the State of Michigan in the U.S.A. and Province of Erzurum in Turkey were interviewed. In this study, qualitative research method was used and the data obtained via semi-structured interviews were analyzed with the help of inducive analysis technique. Semi-structured interviews with school principals were conducted in order to get in depth knowledge about pre-service and in-service training opportunities provided for them and the contribution of these training opportunities on their actual practice in both countries. The NVivo 8 qualitative data analysis software was used to analyze the data. The findings of the study show that there are different practices in terms of appointment, training and development of school principals in Turkey and the United States. According to the findings, in terms of pre-service training, school principals who work in Erzurum indicated that they did not received any specific training in administration which was provided by professionals and covered a specific time interval, but they think that serving as an assistant principal and professional development opportunities they took when they were assistant principals which could be counted as pre-service trainings provided a major contribution to their professional development. The principals mentioned that meetings with their colleagues and professional development programs were defined as the most beneficial in-service training activities. The principals who work in Michigan, USA defined internship and courses they took during their graduate education as the most important training activities which played important roles on their professional preparation as a school leader. In terms of in-service training activities, mentorship and professional development programs have come to the fore. A vast majority of school principals stated that having a mentor provided great benefit for their professional development.