Yabancılara Türkçe öğretiminde öğrenen özerkliği süreçlerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin ve Türkçe okutmanlarının öğrenen özerkliğine ilişkin görüşlerini ve öğrenme sürecinde öğrenen özerkliğine ne ölçüde yer verildiğini belirlemektir. Bu amaç çerçevesinde yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerle ve Türkçe okutmanlarıyla görüşmeler yapılmış, sınıf içi uygulamalar gözlemlenmiş ve öğrencilere ünitelerde öğrenilen konulara ilişkin formlar doldurtulmuştur. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması (case study) kullanılmıştır. Araştırma, Atatürk Üniversitesi Dil Eğitim ve Öğretimi Araştırma ve Uygulama Merkezinde (ATA DİLMER) Türkçe öğrenen B2-C1 sınıfındaki 15 yabancı öğrenci ve bu öğrencilere Türkçe öğreten 5 okutman ile yürütülmüştür. Çalışmada araştırmacı tarafından geliştirilen yabancı öğrenciler için yarı yapılandırılmış `Öğrenen Özerkliği Öğrenci Görüşme Formu I` (ÖGF I), `Öğrenen Özerkliği Öğrenci Görüşme Formu II` (ÖGF II) ve okutmanlar için yarı yapılandırılmış `Öğrenen Özerkliği Okutman Görüşme Formu` (OGF), sınıf içi uygulamaları tespit edebilmek için `Öğrenen Özerkliği Gözlem Formu` ve öğrenen özerkliği sürecinin bütün olarak incelenmesini sağlamak amacıyla `Ünite Değerlendirme Formu` veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Elde edilen nitel verilerin çözümlenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır.Araştırma sonucunda yabancı öğrencilerin Türkçe öğrenirken özerk davranma eğiliminde oldukları ve bu davranışları büyük oranda sergiledikleri, okutmanların ise öğrenen özerkliği düşüncesine olumlu baktıkları; ancak buna uygun olmayan bazı davranışlarda bulundukları tespit edilmiştir.

DThe aim of this study is to search out the views of the foreigner students who learn Turkish and Turkish instructors on student autonomy and to what extent they give place to learner autonomy applications. Within the frame of this aim, interviews were had with students who learn Turkish and Turkish instructors, intraclass applications were observed and students were made fill up forms about the subjects that were taught. In the study case study, which is one of the qualitative research methods, was used. The research was conducted with 15 foreigner students who learn Turkish in advanced level B2-C1 in Ataturk University Language Teaching and Training Research and Application Center (ATA DILMER) and with 5 instructors who are in charge of teaching Turkish to foreigners. In the study, `Learner Autonomy Student Interview Form I` (OGF I), `Learner Autonomy Student Interview Form II` (OGF II) which were developed by the researcher and were semi-structured for students were used, `Learner Autonomy Instructor Interview Form I` (OGF) which was semi-structured for the instructors, were used as data collection tools. In order to determine the intraclass applications `Learner Autonomy Observation Form` was used and so as to enable the learner autonomy process as a whole `Unit Evaluation Form` was used as data collection tools. As the result of the study, it was determined that foreigner students tend to behave autonomously while learning Turkish and mostly practice these behaviors and that instructors have a positive view upon learner autonomy however they practice behaviors that are inappropriate for this view.