Türkiye`nin çağdaşlaşma sürecinde asker ressamların sanat eğitimine katkıları

Abstract

Çağdaş Türk resim sanatının ortaya çıkışı ve gelişimi, yakın bir geçmişe dayanmaktadır. Batı resim sanatının plastik alanda gösterdiği gelişime kıyasla geleneksel Türk resminde iki boyutlu ve şematik bir gelişim görülmüştür. Geleneksel resmin kazandığı karakterde İnançsal hassasiyetlerin plastik sanatlar için çizdiği sınırların etkisinden bahsedilebilir. Osmanlı'nın 1600'lerin sonlarından itibaren yaşamaya başladığı ağır askeri yenilgiler, dolaylı olarak Osmanlı'da Çağdaş Türk resminin ortaya çıkmasına ve uygulama alanı bulabilmesine imkân vermiştir.Osmanlı güçlü olduğu sürece doğulu kimliğiyle yetinmiş; Batı'yla ilişki içinde olmayı önemsememiştir. Osmanlı eğitimsel ve donanımsal yetersizliklerle Batı'ya karşı güç kaybetmeye başlayınca, Batı'nın gelişimini önemsemeye başlamış ve günceli yakalamayı amaçlamıştır. Bu nedenle askeri alana öncelik vermek koşuluyla Batılılaşmaya yönelik hedefler saptanmıştır. 1600'lerin sonlarında yaşanan askeri yenilgiler nedeniyle askeri alanda yenilenme ihtiyacına öncelik verilmesi, askeri bürokrasinin sivil bürokrasiye göre güçlenmesine olanak sağlamıştır. Böylece yeniliklere yönelik sivil bürokrasiden kaynaklanabilecek toplumsal müdahaleler önlenmiş, toplumun yeniliklere yönelik kapalı tutumu kırılmıştır.Askeri alanda Batılı okullar model alınarak yeni okullar açılmış, batılı örneklerine uygun düzenlenen programlara yer verilmiştir. Subaylara askeri gereksinimler doğrultusunda resim eğitimi vermek maksadıyla programlara batı tarzı resim dersleri konulmuştur. Askeri okulların resim öğretmeni ihtiyacı önce yabancı hocalarla karşılanmış, ilerleyen süreçte resim öğretmeni ihtiyacı yetenekli genç subayların Avrupa'ya sanat eğitimine gönderilmesiyle karşılanmak istenmiştir. Bu girişimler üzerine Asker ressamlar kuşağı ortaya çıkmış ve Çağdaş Türk Resim Sanatının ilk örneklerini vermişlerdir.Asker ressamlarımızın Çağdaş Türk Resmine yönelik öncü adımları, Çağdaş Türk Resminin ilk örneklerini üretmekle sınırlı değildir. Asker ressamlarımızın Çağdaş Türk resim sanatına yönelik katkıları çok yönlü gerçekleşmiştir. Çağdaş Türk resminin başlangıcında ortaya çıkan çekingen tutumun kırılması ve figür sorunu gibi kimi sanatsal meselelerin çözümlenmesi, bu katkılar içinde öncelikli olarak ifade edilmelidir. Asker ressamlarımız Çağdaş Türk Resim Sanatının güncel sanat akımlarıyla tanışmasında ve sanat eğitiminin kurumsal kimlik kazanmasında önemli rol oynamışlardır. Türk resminde olumlu yönelimler doğuran sanat eleştirilerinin ortaya çıkması, Çağdaş Türk Resmine hizmet edecek yeni sanatçıların yetişmesi bu katkılar içerisinde ifade edilebilecek diğer başlıklardır.Anahtar Sözcükler: Osmanlı'da Çağdaşlaşma, Çağdaş Türk Resim Sanatı,Asker ressamlar, Sanat Eğitimi.

The accurence and developmend of modern Turkish painting Art depends on a recent past. In comparison with the improvement of western painting art in plastic field, a schematical and two dimensional development have been seen in traditional Turkish painting. In the character of traditional painting, sensibilities for the plastic arts. Ottoman Empire has started tol ive serious military reverses dating from the end of 1600s, so this enabled to emerge modern Turkish painting in ottoman indirectly and find field of application.As long as becoming strong, the ottoman has cantented with ıts oriental identity and ignored to be in connection with the west. When ıt started to lose power against West because of education and equipmend inabilities, Ottoman noticed the developmend of the West and aimed to catch current one. By this reason, providing that to give priority to military field, some aims have been adopted for westernisation. Because of the military defeats at the and of 16 th century, the need of innovation in this field has been token primacy, so military bureaucracy gains power much more than civil bureaucracy. There by , social responses originating from civil redtapism have been prevented, and closed position of society to the new has been broken.In military field, new schools have been opened, modeled by western schools and given place to schedules that are suitable to ıts western examples. In the direction of military needs, to give art education to officers, in the schedules art courses have been apened with western style. The requirement of art lecturer, in military schools, firstly, was supplied with foreign teachers, in the ongoing process capable young officers have been sent to Europe for art education to meet the deficit. By all of these attempts, the generation of soldier painters has accured and they gave the first examples of modern Turkish painting art.The first steps of our soldier painters leading to modern Turkish painting is not limited to produce the first examples of modern Turkish painting. Their contributions to Turkish painting have relised in a multidimensional way. Dissolving the diffidence which has accured at the begining of modern Turkish painting and analysing the some artistic issuses such as figure problem must be predicated fundamentally among these contributions. Our soldier painters have played an important role about meeting of modern Turkish painting art with current art movements and creating institutional identity of art education. Arising of art critics that create positive tendencies in Turkish painting are growing of new artists who will serve to modern Turkish painting are the other titles that can be pointed out.Key Words: Modernisation in Ottoman, Modern Turkish Painting Art, Soldierpainters, Art Education