Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dil öğrenme stratejilerine dayalı etkinliklerin anlama becerileri ile dil bilgisine yönelik başarıya, kalıcılığa ve Türkçeye yönelik tutuma etkisi

Abstract

Çalışmada, Oxford'un (1990), dil öğrenme stratejileri sınıflandırmasında doğrudan stratejiler içinde yer alan bellek, bilişsel ve telafi stratejilerine göre oluşturulan öğrenme etkinliklerinin B2 seviyesindeki öğrencilerin anlama becerileri ile dil bilgisine yönelik başarı / kalıcılık ve Türkçeye yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Karma Yöntem ile yürütülen araştırmada, nicel ve nitel araştırma yaklaşımları birlikte kullanılmış iki farklı yöntemden elde edilen bulgular yorumlarda birleştirilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda deneysel araştırma modellerinden Öntest Sontest Kontrol Gruplu Desen kullanılmıştır. Deneysel işlem 6 hafta sürmüştür. Deneysel sürecin başında ve sonunda gruplara, araştırmacı tarafından geliştirilen okuduğunu anlama başarı testi, dinlediğini anlama başarı testi, dil bilgisi başarı testi ve Türkçeye yönelik tutum ölçeği uygulanmıştır. Sontest verilerinin elde edilmesinden 22 gün sonra ise başarı testleri kalıcılık verilerinin elde edilmesi için yeniden uygulanmıştır. Nitel boyutta ise odak grup görüşmesi ve dil öğrenme günlüğü gibi nitel veri toplama teknikleri kullanılmıştır. Dil öğrenme günlüklerine dayalı veriler, öğrencilerden deneysel süreç içinde toplanırken, odak grup görüşmeleri, deneysel sürecin sonunda yapılmıştır. Deney ve kontrol grubu, 2014 - 2015 bahar döneminde Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezinde (NEÜ TÖMER) Türkçe öğrenen B2 düzeyindeki (orta düzey dil öğrenimini temsil eden) 41 yabancı uyruklu öğrenciden oluşmaktadır. NEÜ TÖMER'de B2 seviyesinde öğrenim görecek öğrenciler, seçkisiz atamayla biri deney diğeri kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Araştırmanın deney grubunda 22 (19 erkek, 3 kız) öğrenci, kontrol grubunda 19 (16 erkek, 3 kız) öğrenci yer almıştır. Süreç, 6 hafta içinde 180 saat sürmüştür.Araştırmada veri toplama araçları olarak Yabancılara Türkçe öğretimi B2 seviyesine yönelik hazırlanmış okuduğunu anlama, dinlediğini anlama, dil bilgisi başarı testleri; Türkçeye yönelik tutum ölçeği, yarı yapılandırılmış görüşme formları, dil öğrenme günlükleri kullanılmıştır.Nicel veri toplama araçlarından elde edilen verilerin analizi bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Yapılan istatistiksel çözümlemelerde anlamlılık düzeyi .05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmada uygulama sürecinde ve sonrasında öğrenci görüşlerini belirlemek için yapılan görüşmelerden ve dil öğrenme günlüklerinden elde edilen nitel verilerin analizinde ise Betimsel Analiz Tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre;1. Deney grubu öğrencilerinin okuduğunu anlama, dinlediğini anlama, dil bilgisi başarı testleri öntest - sontest puan ortalamaları ile Türkçeye yönelik tutum ölçeği öntutum - sontutum puan ortalamalarının anlamlı bir düzeyde arttığı,2. Kontrol grubu öğrencilerinin okuduğunu anlama, dil bilgisi başarı testleri öntest - sontest puan ortalamaları ile Türkçeye yönelik tutum ölçeği öntutum - sontutum puan ortalamalarının anlamlı bir düzeyde arttığı,3. Kontrol grubu öğrencilerinin dinlediğini anlama başarı testi öntest - sontest puan ortalamalarının anlamlı bir düzeyde artmadığı,4. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin okuduğunu anlama, dinlediğini anlama, dil bilgisi başarı testi puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu,5. Deney grubu öğrencilerinin okuduğunu anlama sontest - kalıcılık testi puan ortalamalarının anlamlı bir düzeyde düşmediği,6. Deney grubu öğrencilerinin dinlediğini anlama, dil bilgisi başarı testleri sontest - kalıcılık testleri puan ortalamalarının anlamlı bir düzeyde düştüğü,7. Kontrol grubu öğrencilerinin okuduğunu anlama, dinlediğini anlama, dil bilgisi başarı testleri sontest - kalıcılık testleri puan ortalamalarının anlamlı bir düzeyde düştüğü,8. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin okuduğunu anlama, dinlediğini anlama, dil bilgisi başarı testi sontest - kalıcılık testleri puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu,9. Kız öğrencilerin mimik, fiziksel tepki kullanma gibi bedensel hareketleri içeren stratejileri kullanmaktan çekindikleri ve bu durumun da kültürel arka plandan kaynaklandığı,10. Çağrışım kurma stratejisinin, Türk soylu öğrenciler tarafından rahatlıkla kullanıldığı ve bunun da dil - kültür ilişkisi bakımından yakınlıktan kaynaklandığı,11. Öğrencilerin yeniden birleştirme stratejisini, Türkçenin yapısı gereği kolaylıkla kullanabildikleri,12. Dil seviyesi geliştikçe öğrencilerin karşılaştırmalı çözümleme stratejisini kullanmayı tercih etmedikleri,13. Öğrencilerin Türkçe öğrenmeye yönelik isteklerinin arttığı,14. Türkçeyi nasıl daha iyi öğrenebilecekleri yönünde bilgi sahibi oldukları, 15. Bireysel ve kültürel özelliklerine uygun stratejilerle daha etkili öğrenmeler sağladıkları,16. Dil öğrenme stratejilerini ders dışındaki gündelik yaşantılarına aktarabildikleri ortaya çıkmıştır.Anahtar Sözcükler: Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, dil öğrenme stratejileri, okuma, dinleme, dil bilgisi, tutum, karma yöntem.Anahtar Sözcükler: Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, dil öğrenme stratejileri, okuma, dinleme, dil bilgisi, tutum, karma yöntem.

In this study, it is aimed to search the effects of the students' of B2 comprehension skills, success and sustainability of grammar and their attitudes towards Turkish language that takes place in Oxford's (1990) direct strategies that is; learning activities which is composed of according to the memory, cognitive and compensation strategies in language learning strategy classification.In this research, carried out by mixed method, quantitative and qualitative methods are used together and the findings that are obtained from these two different methods were combined in the comments. In the quantitative dimension of the method, pretest posttest control group design that is among the experimental designs is used. The experimental process took six weeks. At the beginning and end of the experimental process, reading, listening comprehension tests and grammar tests were applied on the groups by the researcher. So as to get a sustainability on data accomplishment tests were applied again after getting the posttest data 22 days later. On the qualitative dimension; however, such qualitative methods as focused group conversation and language learning diary are used. While the datas that are based on language learning diaries are collected from the students within experimental process, the focused group conversations were carried out at the end of the experimental process. The study group of the research consists of 41 foreign students (that represent the intermediate level) that learn B2 level of Turkish language in Nevşehir Hacı Bektaş Veli University, Turkish and Foreign Language Teaching Application and Research Center (NEU TÖMER) in 2014 - 2015 spring term. Randomly created between the two groups, one was determined as experimental and the other was determined as control group. In the experiment group of the research 22 students (19 boys, 3 girls) took place in the experimental group, 19 students (16 boys, 3 girls) took in the control group. The process took 180 hours in 6 weeks.In the resarch, the reading, listening and grammar comprehension tests, attitude scale towards Turkish language, sem i- structured interview forms and language learning diaries that are prepared for B2 level of Teaching Turkish for Foreigners were used, The analysis of the datas that are obtained from quantitative data collection device was written down on the computer. In the statistical resolutions, meaningful level was acknowledged as .05. In the analysis of qualitative datas that are obtained from language learning diaries and interviews-that are carried out to determine the views of the students during and after the apllication, descriptive analysis method was used. According to the reseach results, it came into view that;1. The experiment group students' attitude scale towards Turkish language pre - attitude post - attitude point avarage has increased meaningfully with the reading, listening, grammar comprehension and pre-test post-test.2. The control group students' reading comprehension the grammar tests and the avarage point of pre - post tests and the avarage points of prepost attitudes towards Turkish language have increased in a meaningful level.3. The control group students' listening comprehension test have not increased in a meaningful level with the avarage point of pre-post tests.4. The experiment and control group students' reading, listening comprehension and the grammar test points show a diversity in favor of experiment group.5. The experiment group students' avarage test points of reading comprehension of post - test have not decreased in a meaningful way.6. The avarage point of the listening comprehension, grammar tests, sustainability tests of the experiment group students have decreased in a meaningful level. 7. The avarage point of the reading, listening comprehension, grammar test, sustainability tests of the control group students have decreased in a meaningful level.8. The experiment and control group students' reading, listening comprehension and the grammar test, sustainability test points show a diversity in favor of experiment group.9. The girls hesitated to use their body languages that includes strategies such as mimics and physical reactions and this emerges from the cultural background.10. The evoking strategy is used easily by Turkish raced students and this results from the familiarity respect of language-culture relation.11. The students can easily use the re-combination strategy thanks to turkish language structure. 12. As the language level increased, the students did not prefer using comparative analysis strategy.13. Students' eagerness to learn Turkish Language has increased.14. They have a knowledge how to learn Turkish language beter.15. They obtained a more efficient learning with the proper individual and cultural strategies.16. It turned out that they could transfer the language learning strategies into their daily life out of the classroom.Keywords: Teaching Turkish as a foreign language, language learning strategies, reading, listening, grammar, attitude, mixed method.