İyi bir eğitim ortamı için yedi ilke`nin işbirlikli öğrenme ve modellerle birlikte uygulanmasının Fen Bilimleri dersinin anlaşılmasına etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı iyi bir eğitim ortamı için yedi ilkenin şehir merkezinde ve kırsal kesimde işbirlikli öğrenme ve modellerle birlikte uygulanmasının 6.sınıf fen bilimleri dersinde akademik başarıya ve kavramsal anlamaya etkisini belirlemektir.Araştırmada nicel araştırma yaklaşımlarından yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Erzurum şehir merkezindeki bir ortaokulun 6. sınıfının dört şubesinde öğrenim gören 72 öğrenci ile Erzurum Köprüköy ilçesinin bir beldesindeki ortaokulun 6. sınıfının dört şubesinde öğrenim gören 82 öğrenci olmak üzere toplamda 154 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmaya başlamadan önce uygulamayı yapacak olan Fen Bilimleri dersi öğretmenleriyle araştırmanın amacı, geliştirilen etkinlikler ve uygulama süreciyle ilgili görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmelere göre şehir merkezinde ve kırsal kesimde seçilen bu okullardaki dört 6.sınıf şubesinden üçü uygulamanın yapılacağı deney grubu biri de kontrol grubu olarak seçilmiştir. Araştırmaya şehir merkezinden ŞYİMG (Şehir Merkezinde Yedi İlkenin İşbirlikli Öğrenme ve Modellerle Birlikte Uygulandığı Deney Grubu), [N=18], ŞYİG (Şehir Merkezinde Yedi İlkenin İşbirlikli Öğrenme İle Birlikte Uygulandığı Deney Grubu), [N=21], ŞİG (Şehir Merkezinde İşbirlikli Öğrenmenin Uygulandığı Deney Grubu) [N=19] ve kontrol grubundan (ŞKG), [N=14] olmak üzere toplam 72 öğrenci katılmıştır. Araştırmaya kırsal kesimden KYİMG (Kırsal Kesimde Yedi İlkenin İşbirlikli Öğrenme ve Modellerle Birlikte Uygulandığı Deney Grubu), [N=21], KYİG (Kırsal Kesimde Yedi İlkenin İşbirlikli Öğrenme İle Birlikte Uygulandığı Deney Grubu), [N=19], KİG (Kırsal Kesimde İşbirlikli Öğrenmenin Uygulandığı Deney Grubu), [N=22] ve kontrol grubundan (KKG, N=20) olmak üzere toplam 82 öğrenci katılmıştır.Uygulama aşamasında araştırmaya şehir merkezinden ve kırsal kesimden katılan her bir deney grubu Fen Bilimleri dersini kendi uygulama yöntemine göre işlemiş, kontrol gruplarına ise müdahale edilmemiş, Milli Eğitim Bakanlığı'nın hazırladığı Fen Bilimleri öğretim programına göre öğretim gerçekleştirilmiştir.Araştırmada veri toplamak amacıyla Ön Bilgi Testi (ÖBT), Akademik Başarı Testi (ABT), Kavram Testi (KT), Modül Testler (MT), Kişisel Bilgi Formu (KBF), İşbirlikli Öğrenme Yöntem Görüş Ölçeği (YGÖ), İyi Bir Eğitim Ortamı İçin Yedi İlke Ölçeği (YİÖ) ve Yarı-Yapılandırılmış Mülakat Formu (YYMF) kullanılmıştır. Araştırmaya başlamadan önce ÖBT, KT, KBF ve YİÖ uygulanmıştır. Araştırma sürecinde MT'ler uygulanmıştır. Araştırma bittikten sonra ABT, KT, YİÖ, YGÖ ve YYMF uygulanmıştır. Uygulamaya başlanmadan önce veri toplama araçlarının geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Buna göre ÖBT'nin güvenirlik katsayısı KR-20=0,89 olarak, ABT'nin güvenirlik katsayısı KR-20=0,93 olarak, KT'nin güvenirlik katsayısı KR-20=0,94 olarak, YİÖ'nün güvenirlik katsayısı α=0,78 olarak bulunmuştur. Verilerin analizi için betimsel istatistikler; yüzde, frekans değerleri ve kestirimsel istatistikler; tek yönlü ANOVA, kovaryans analizi ANCOVA ve bağımlı-t testi yapılmış ve etki büyüklüğü η2 değerlerine bakılmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgular araştırma problemlerine göre dört kısımda sunulmuştur. Araştırmanın birinci alt problemi için YİÖ ve KBF'den elde edilen bulgular sunulmuştur. YİÖ'den elde edilen verilere yapılan ANOVA ve ANCOVA analizlerine göre, iyi bir eğitim ortamı için yedi ilkenin hem şehir merkezinde hem de kırsal kesimde uygulanmaya konulduğu belirlenmiştir (p<0,05). KBF'den elde edilen bulgulara göre şehir merkezinden uygulamaya katılan öğrencilerin kırsal kesimden uygulamaya katılan öğrencilere göre sosyoekonomik olarak daha iyi seviyede oldukları ve bunun da başarılarını etkilediği belirlenmiştir.Araştırmanın ikinci alt problemi için ÖBT, ABT ve YGÖ'den elde edilen verilere bakılmıştır. Şehir merkezinde ÖBT'nin uygulanmasıyla grupların ön bilgileri arasında anlamlı bir fark belirlenirken (p<0,05), kırsal kesimdeki grupların ön bilgileri arasında anlamlı bir fark belirlenmemiştir (p>0,05). Tüm gruplar arasında ise ön bilgi bakımından anlamlı bir fark belirlenmiştir (p<0,05). ABT'den elde edilen verilere yapılan ANCOVA istatistiğine göre, şehir merkezinde tüm deney gruplarının kontrol grubuna göre daha başarılı olduğu belirlenirken (p<0,05); kırsal kesimde ABT'den elde edilen verilere yapılan ANOVA istatistiğine göre gruplar arasında anlamlı bir fark belirlenmemiştir (p>0,05). Tüm grupların karşılaştırılması için yapılan ANCOVA istatistiğine göre ise kırsal kesimdeki tüm deney gruplarının şehir merkezindeki kontrol grubuna göre daha başarılı olduğu belirlenmiştir (p<0,05). YGÖ'den elde edilen bulgulara göre deney gruplarındaki öğrencilerin büyük çoğunluğunun işbirlikli öğrenme ile ders işlemekten hoşnut oldukları ve bu yöntemi sevdikleri belirlenmiştir.Araştırmanın üçüncü alt problemi için MT'lerden elde edilen verilere bakılmıştır. MT'lere yapılan ANOVA istatistikleri sonucunda her üç MT'de de testin son uygulamasında şehir merkezi ve kırsal kesimdeki model gruplarının (ŞYİMG ve KYİMG) diğer deney gruplarına (ŞYİG, KYİG, ŞİG ve KİG) göre daha başarılı olduğu (p<0,05) belirlenmiştir. Model gruplarına model uygulamasından önce ve sonra yapılan MT'lerden elde edilen verilere yapılan bağımlı-t testi sonuçlarına göre her iki model grubunun da tüm MT'lerin son uygulamasında kavramsal anlamalarını artırdıkları belirlenmiştir (p<0,05).Araştırmanın dördüncü alt problemi için KT ve YYMF'den elde edilen verilere bakılmıştır. KT'lerin ön uygulanmasıyla elde edilen verilere yapılan ANOVA sonuçlarına göre şehir merkezinde gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenirken (p<0,05), kırsal kesimdeki gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenmemiştir (p>0,05). Tüm gruplara uygulanmasıyla yine gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenmiştir (p<0,05). KT'nin son uygulanmasında şehir merkezindeki gruplardan elde edilen verilere yapılan ANCOVA sonuçlarına göre şehir merkezinde ve ANOVA sonuçlarına göre kırsal kesimde gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenmiştir (p<0,05). Tüm gruplar bazında yine gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenmiştir (p<0,05). YYMF'den elde edilen bulgulara göre ise kontrol gruplarındaki öğrencilerin maddenin tanecikli yapısı konusu ile ilgili olarak birçok kavram yanılgısına sahip oldukları, deney gruplarında ise kontrol grupları kadar olmasa da yine bazı kavram yanılgılarının uygulama sonunda da devam ettiği görülmüştür.Araştırmada sonuç olarak; iyi bir eğitim ortamı için yedi ilkenin şehir merkezinde ve kırsal kesimde teorikten uygulamaya geçirildiği, öğrencilerin bu süreçle ilgili olumlu fikirlere sahip oldukları, iyi bir eğitim ortamı için yedi ilke, işbirlikli öğrenme ve modellerin birlikte kullanılmasının öğrencilerin akademik başarılarını arttırdığı, öğrencilerin işbirlikli öğrenme yöntemi hakkında olumlu görüşlere sahip oldukları, modellerin maddenin tanecikli yapısı konusunda öğrencilerin kavramsal anlamalarını arttırdığı, uygulanan yöntemlerin öğrencilerin kavramsal anlamalarını arttırmanın yanı sıra kavram yanılgılarını da azalttığı belirlenmiştirAnahtar Sözcükler: Ġyi bir eğitim ortamı için yedi ilke, maddenin tanecikli yapısı, iĢbirlikli öğrenme, modeller, akademik baĢarı, kavramsal anlama

The aim of this research was to determine the effects of implementing `seven principles for good practice` with cooperative learning and models at centrum and rural area on sixth grade primary students' achievement and conceptual understandings on the science.Quasi-experimental method of quantitative approach was used this research. The sample of this research was comprised of totally 154 sixth grade students from four class of centrum (N=72) and four class of rural area (N=82) of Erzurum. Before the research, it was done a conversation with science teachers who implement this study related to research aim, activities and research process. According to these conversations, it was selected four sixth grade class from centrum and rural area and it was determined three of them as experimental groups and one of them as control group. The classes chosen from the schools were randomly determined as experimental and control groups. Totally 72 students of CSCLMG (Seven Principles with Cooperative Learning and Models Group in Centrum), [N=18], CSCLG (Seven Principles with Cooperative Learning Group in Centrum), [N=21], CCLG (Cooperative Learning Group in Centrum) [N=19] and CCG (Control Group in Centrum) [N=14] participated from centrum and 82 students of RSCLMG (Seven Principles with Cooperative Learning and Models Group in Rural Area), [N=21], RSCLG (Seven Principles with Cooperative Learning Group in Rural Area), [N=19], RCLG (Cooperative Learning Group in Rural area), [N=22] and RCG (Control Group in Rural Area), [N=20] participated from rural area to this research.While experimental groups who participated the research from centrum and rural area were thought with teaching/learning activities based on own methods, no intervention was made in the control groups. Control groups studied with science programme prepared by the Turkish Ministry of Education.A Pre-Knowledge Test (PKT), an Academic Achievement Test (AAT), a Concept Test (CT), Modul Tests, a Personality Knowledge Form (PKF), a Method Opinion Scale of Cooperative Learning (MOS), a Scale of Seven Principles for Good Practice (SSP) and Semi-Structured Interview Form (SSIF) were used as data collection tools. It was done validity and reliabilty analysis of data collecting tools. Before the research PKT, CT, PKF and SSP were implemented. In the research process modul tests were implemented. After the research AAT, CT, SSP, MOS and SSIF were implemented. For validity of tests and scales, it was taken expert opinions. Reliability coefficient (KR-20) for PKT was 0.89, for AAT was 0.93, for CT was 0.94 and Cronbach Alpha (α) for SSP was 0.78. For analyses data it was used descriptive statistics; percentage, frequency and predictive statistics; one way ANOVA, covariance analyses ANCOVA, paired sample t- test and also it was determined the effect size (η2) of these tests.According to research problems, findings showed four section. For the first sub-problem of research SSP and PKF results were analysed. According to the ANOVA and ANCOVA analyses of SSP, seven principles were implemented as successfully at science lessons in centrum and rural area (p<0.05). According to PKF students who participated the research from centrum were high socioeconomic statu than students from rural area. It was determined that this situation affected students achievement.For the second sub-problem of research it was investigated findings of PKT, AAT and MOS. According to ANOVA results of PKT, there was a significant difference between groups in centrum (p<0.05) and there was no a significant difference between groups in rural area (p>0.05). Also, for ANOVA results there was a significant difference between groups in totally (p<0.05). According to ANCOVA results of AAT, there was a significant difference between groups in centrum (p<0.05) and according to ANOVA results of AAT there was no a significant difference between groups in rural area (p>0.05). Also, for ANCOVA results there was a significant difference between groups in totally (p<0.05). For MOS, students from experimental groups both centrum and rural area expressed enjoying the process of cooperative learning model and they told that the process was instructive.For the third sub-problem of research modul tests results were analysed. According to ANOVA analyses of all modul tests, it was determined that model groups from centrum and rural area (CSCOMG and RSCOMG) were more successfull than the other experimental groups (CSCOG, CCOG, RSCOG and RCOG) (p<0.05). Additionally, according to paired sample t-test of model groups from centrum and rural area (CSCOMG and RSCOMG), it was seen that students from these experimental groups were increased conceptual understanding related to the topics (p<0.05).For the fourth sub-problem of research CT and SSIF results were analysed. According to pre-test of CT's ANOVA results, there was a significant difference between groups in centrum (p<0.05) and there was no a significant difference between groups in rural area (p>0.05). Also, for ANOVA results there was a significant difference between groups in totally (p<0.05). According to pos-test of CT's ANCOVA results, there was a significant difference between groups in centrum (p<0.05) and pos-test of CT's ANOVA results there was a significant difference between groups in centrum (p<0.05). Also, for ANCOVA results there was a significant difference between groups in totally (p<0.05). For conceptual analyses of CT and SSIF, there were too much misconceptions related to the particulate nature of matter especially control groups. In experimental groups also some misconceptions were determined. These misconceptions decreased at the end of study but it was seen that some of them continued.In conclusion, `seven principles for good practice` was implemented from theory to practice in centrum and rural area; students have positive views related to seven principles and cooperative learning model; implementing seven principles with cooperative learning and model increased students' academic achievement; using models increased conceptual understandings related to topic and implementing all methods in this research increased conceptual understanding and decreased students' misconceptions related to the particulate nature of matter.Key Words: Seven principles for good practice, particulate nature of matter,cooperative learning, models, academic achievement, conceptual understanding