Lisans programındaki tarih derslerinde birinci el kaynak kullanım durumları

Abstract

Bu çalışmanın amacı, lisans programlarında yer alan tarih derslerinde birinci el kaynak kullanım durumunu tespit etmektir. Nitel bir yaklaşımla yürütülen araştırmada, betimsel tarama modeli benimsenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu 2016-2017 eğitim öğretim yılı içerisinde Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Tarih Eğitimi anabilim dalı, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih bölümü ve Erzurum Teknik Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih bölümünde görevli toplam 27 öğretim üyesi ile aynı anabilim dalı ve bölümlerin 4. sınıflarında öğrenimlerini sürdüren 70 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada görüşme ve açık uçlu anket gibi birden fazla veri toplama aracı bir arada kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir.Öğretim üyelerinin çoğunun tarih öğretiminde birinci el kaynağı önemsemekte olduğu, bu kaynakları sınıflarda bilgilerini temellendirmek amacıyla kullandıkları tespit edilmiştir. Çalışmada öğretim üyelerinin en çok arşiv belgelerini kullandıklarını ve kaynakların görsellerini projeksiyon yardımıyla sundukları belirlenmiştir. Araştırmada birinci el kaynakların dersi somutlaştırdığı ve kalıcı öğrenmeyi mümkün kıldığı görülmüştür. Öğretmen adayları ise eğitimleri sırasında en çok arşiv belgesi olmak üzere genel olarak birinci el kaynak kullanıldığını, birinci el kaynaklar sayesinde dönemi daha gerçekçi öğrenebildiklerini, güvenilir bilgiye ulaştıklarını belirtmişlerdir.Çalışmanın sonucunda öğretim üyelerinin derslerinde kaynakları çeşitli türlerde kullandıkları görülmüştür. Ancak bu kaynakları sınıflarda geleneksel, basit düzeyde ele aldıkları, ilgili literatürde gösterildiği üzere üst düzey düşünme becerilerinin geliştirilmesine yönelik pek kullanmadıkları tespit edilmiştir. Buna ek olarak; gerek öğretim üyelerinden gerekse öğretmen adaylarından elde edilen bulgulara göre; birinci elden kaynaklarla ilgili uygulamalı çalışmaların sınırlı kaldığı, öğrenci merkezli etkinliklere pek başvurulmadığı, öğretim üyeleri tarafından daha çok görsellerinin gösterilip tanıtıldığını, sözel olarak açıklamalar yapıldığı belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Kaynak, kanıt, birinci el kaynak, ikinci el kaynak, tarihsel kanıt, kanıt temelli öğrenme.

The purpose of this study is to determine the status of first-hand resource use in history courses in undergraduate programs.In the research carried out with a qualitative approach, the descriptive survey model was adopted. The study group of the study consisted of a total of 27 instructors working in the History Department of Atatürk University Kazım Karabekir Education Faculty, History Department of Erzurum Atatürk University Faculty of Letters and History Department of Erzurum Technical University and 70 students studying in the fourth year of same departments in 2016-2017 academic year. In the research, more than one data collection tools such as interview and open-ended questionnaires were used together. The data obtained in the study were analyzed by content analysis.It was determined that most of the faculty members considered first-hand sources important in history teaching and used those resources to base their knowledge in classrooms. In the study, it was also determined that most of the instructors used archive documents and presented the visuals of the resources with the help of projection. In the research, it was observed that first-hand resources concretize the course and make permanent learning possible. On the other hand, candidate history teachers stated that first-hand resources were used mostly as archive documents during their education and they also stated that through first-hand resources they could learn the period better and reached reliable information.As a result of the study, it was seen that faculty members used resources in various types in their undergraduate courses. However, it was found that they treated these resources at a traditional, simple level in classrooms and did not use them to develop higher-level thinking skills as shown in the related literature. Also; according to the findings obtained from both faculty members and prospective teachers; it was determined that first-hand resources were limited to applied studies, were not used in student-centered activities much, and mostly visuals were presented and introduced by faculty members, and verbal explanations were made.Keywords: Source, evidence, fırst hand resource, second-hand resource, historical evidence, evidence-based learning.