Fazıl Yoldaşoğlu`nun Ferhad ile Şirin hikayesi üzerine bir inceleme

Abstract

Bu tez çalışması, Fazıl Yoldaşoğlu'nun `Ferhat ile Şirin` hikâyesi üzerine mukayeseli bir incelemedir. Çalışmamızda Fazıl Yoldaşoğlu'ndan derlenen hikâye önce Türkiye Türkçesine aktarılmış, daha sonra şekil ve muhteva açısından incelenerek Ali Şîr Nevaî'nin `Ferhâd ü Şîrîn` mesnevisiyle karşılaştırılmıştır. Çalışmanın giriş bölümünde destan türü ve Özbek destanları hakkında genel bilgiler verilmiş ve sözlü edebiyattan yazılı edebiyata geçiş süreci hakkında edinilen bilgiler paylaşılmıştır. Birinci bölümde, Özbek destancılık geleneği, Özbek destancıları, bahşılık mektepleri, Özbek destan tasnifleri ve Fazıl Yoldaşoğlu'nun hayatı ve sanatı hakkında yapılan incelemelere yer verilmiştir.İkinci bölümde, edebiyatta `Ferhat ile Şirin` hikâyesi incelenmiştir. Özbek edebiyatında `Ferhat ile Şirin` hikâyesi araştırılarak, Nevaî'nin `Ferhad û Şîrîn` mesnevisi ve Umar Bakî'nin `Ferhad ile Şirin` hikâyesi tanıtılmıştır. Çalışmamızın konusu olan Fazıl Yoldaşoğlu'nun `Ferhad ile Şirin` hikâyesi de bu bölümde tanıtılmış, Özbekistan'da yapılmış Ferhat ile Şirin konulu çalışmalara da yer verilmiştir. Üçüncü bölümde, Fazıl Yoldaşoğlu'nun eseri, şekil ve muhteva açısından incelenerek hikâyede yer alan belli başlı motifler tespit edilmiştir. Dördüncü bölümde, Fazıl Yoldaşoğlu ve Nevaî'nin eserleri epizotlarına özetlenerek, karşılaştırılmıştır. Sonuç kısmında, yapılan incelemeler neticesinde ulaşılan sonuçlar değerlendirilmiştir.Anahtar kelimeler: Özbek destanları, halk hikâyesi, Fazıl Yoldaşoğlu, Ferhat ile Şirin.

This thesis study is researched that Fazıl Yoldaşoğlu compared with the story of Ferhad and Şirin. In our study, its is firstly translated to Turkey'sTurkish and then it is finally compared with the mesnavi of Ferhad and Şirin of Ali Şîr Nevaî as being examined in aspect of both form and content.It is given general information about the types of epic and Uzbek epics and shared information which is gained about the transition from and literature to written literature.In the first part it is included Uzbek epic tradition, Uzbek epic teller, bahshılık schools, Uzbek epic classsificationand Fazıl Yoldaşoğlu's life and art.In the second part the story of Ferhad and Shirin examined in literature. By being researched in Uzbek literature Nevaî's the mesnavi of Ferhad and Şirin and Umar Baki's the story of Ferhad and Şirin have been presented.Fazıl Yoldaşoğlu's Ferhad and Şirin which is the subject of our study it is also included studies that are made in Uzbekistan about Ferhad and Şirin.In the third part, some certain motifs are fixed by being examined Fazıl Yoldaşoğlu's work in aspects of from and content.In the fourth part, Fazıl Yoldaşoğlu and Nevaî's works have been compared as being summarized into episodes.In the final part, the results have been evaluated thanks to being made examinations.Key words: Uzbek epics, folk story, Fazıl Yoldaşoğlu, Ferhad and Şirin.