Tarihi ve arkeolojik veriler ışığında Ardahan

Abstract

Çalışma sahamızı oluşturan Ardahan, Doğu Anadolu bölgesinin Erzurum-Karsbölümü sınırları içerisinde yer almaktadır. Bölge, su kaynakları bakımından oldukçazengindir. Ardahan'ın en önemli su kaynağını Kür Nehri meydana getirmektedir. AyrıcaAnadolu'nun Kafkaslar'a açılan kapısı konumunda olan Ardahan, oldukça stratejik birkonuma sahiptir.Ardahan'da ilk tarihi çalışmalar, 1940'lı yıllarda K. Kökten tarafından yapılmıştır.Bölgede kazısı yapılan tek merkez ise, bilimsel başkanlığını A. Ceylan'ın yapmış olduğuAkçakale'dir. Ayrıca çalışma sahamızda kısa süreli yüzey araştırmalarıgerçekleştirilmiştir. Tezimizde, bu çalışmalar neticesinde elde edilen bilgiler ile yapmışolduğumuz yüzey araştırmasında tespit edilen tarihi ve arkeolojik merkezler, keramikverileri ve mimari planlar dahilinde değerlendirilmiştir. Bölgede tespit edilen bumerkezlerin çoğu Geç Kalkolitik, Erken Tunç, Demir, Orta Demir (Urartu) ve Ortaçağ'atarihlendirilmiştir.Bölgede yapılacak kazı ve yüzey araştırmaları sayesinde, Ardahan'ın eskiçağtarihine yönelik sonuçlar daha anlamlı hale gelecektir.Anahtar Kelimeler: Ardahan, Kür Nehri, Diauehi / Daya(e)ni, Urartu, Kafkaslar,Yüzey Araştırmas

The study area Ardahan is located within the borders of the Erzurum-Karssection of the Eastern Anatolia region. The region is very rich in water resources. Themost important water source of Ardahan is the Kür River. Moreover, Ardahan, which isthe gate of Anatolia to the Caucasians, has a very strategic position.The first historical works in Ardahan were made by K. Kökten in the 1940s.The center of excavation in the region is only Akçakale, where A. Ceylan made hisscientific chair. In addition, short-term surface surveys have been carried out in our study.In our study, the information obtained from these studies and the historical andarchaeological centers found in the surface survey were evaluated within the scope of thepottery data and architectural plans. Most of these centers were dated to Late Chalcolithic,Early Bronze, Iron, Middle Iron (Urartian) and Middle Age.The excavation and surface surveys to be made in the region will make theresults of Ardahan's ancient history more meaningful.Key Words: Ardahan, Kür River, Diauehi / Daya(e)ni, Urartian, theCaucasians, the surface survey