Şiir ve poiesis olarak modern Türk şiiri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, modern Türk şiirini şi'r ve poíêsis kavramları üzerinden incelemektir. Bu amaç doğrultusunda şi'r ve poíêsis kavramlarının açıklaması yapılmaya ve modern Türk şiirinin ilk örnekleri sayılabilecek eserler tespit edilmeye çalışılmıştır. Örnek olarak modern Türk şiirine dair ilk belirtilerden itibaren temsil gücü yüksek sanatçılar ve şiirler seçilmiştir. Anlamak, sezmek anlamlarına gelen 'şi'r'; yapma, biçimlendirme, oluşturma anlamlarına gelen 'poíêsis' kavramından oldukça farklıdır. 'Şi'r' düşüncesinin belirleyici olduğu Divan şiirinin, bir gerçekliği yansıtma (mímêsis) veya kişiyi arındırma (kátharsis) gibi bir ereği yoktur. Bir gerçekliği ikame etmek üzere icra edilen bir yaratım (poíêsis) değildir. Modern Türk şiirinde poíêsis'in belirleyiciliği, şiirin bir tasarım sonucu, poetik bir düşünce eşliğinde ve açıklayıcılığında yapılabileceği/yaratılabileceği düşüncesiyle olmuştur. Bu belirlemeler ışığında tezde savunulan düşünce, Türk şiirinin modernleşme serüveniyle birlikte kendine mahsus bir yaratım (poíêsis) düşüncesi edindiği yolundadır. Avrupa ve giderek dünya şiiriyle temas halinde olan modern Türk şiiri, kendisini tavsif eden niteliklerini, temas hâlinde olduğu diğer edebiyatların etkisi altında olmakla değil, toplumla olan güçlü bağları sebebiyle edinmiştir. Anahtar Kelimeler : Şi'r, Poíêsis, Batı, Şuur, Dil

The aim of this study is to examine the modern Turkish poetry through şi'r and poíêsis. Accordingly, we tried to explain the Şi'r and Poíêsis determine the works thought the first examples of the Turkish poetry, the noted poets and poems with the powerful represantation have been chosen. 'Şi'r' meaning making out and intuition and Poíêsis meaning making, forming and creating are highly different from each other. Divan poetry in which Şi'r thought is determenistic has no target to reflect the reality (mímêsis) or purify the individual (kátharsis). This is not a creation (poíêsis) carried out to substitute the reality. In the modern Turkish poetry, the decisiviness of the poíêsis came into being as a result of the idea that poem can be created thanks to a design by means of a poetic thought and expresiveness. In the light of these assesments, the idea that argued in the thesis is that following the episode of the modernization, the Turkish poetry developed its own unique creation (poíêsis). The modern Turkish poetry that has been gradually in contact with the European and Global poetry developed the qualities that define itself not because of the influence of the other literatures with which it is in contact but because of the strong relations with society. Keywords : Şi'r, Poíêsis, West, Consciousness, Language