Tüketicinin korunması ve Türkiye`de ticaret ve sanayi odalarının rolü

Abstract

ÖZET Günümüzde bilim ve teknik hızlı bir şekilde ilerlediğinden firmalar pazara hergün yeni ürünler sunmakta, rekabet ortamı nedeniyle sürekli değişen bu piyasalarda, tüketicilerin bütün bu mallar ve markalar hakkında bilgi sahibi olması ise mümkün olmamaktadır. Ayrıca, Tüketiciler çeşitli mal farklılaştırmalarıyla, aynı mal için değişik satış yerlerinde farklı fiyatlarla, standart dışı ve kalitesi düşük mallarla, satış sonrası hizmet yetersizlikleriyle, aldatıcı-yanıltıcı reklamlarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Bütün bunlar tüketicilerin rasyonel bir seçim yapmasını engellemektedir. Tüketicinin korunması, 20. yüzyılın başından itibaren Dünya'da, 1 970'li yıllardan beri de Türkiye'de güncellik kazanan bir konu haline gelmiştir. Ben de bir Tüketici olarak ne gibi haklarım olduğunu mal seçiminde, vb. nasıl rasyonel davranıcağımdan yola çıkarak tez konumu `Tüketicilerin korunması ve Türkiye'de Ticaret Odalarının rolü` ismiyle seçtim. Tezi hazırlarken genel olarak Tüketicinin korunması kavramı, Tüketicinin korunmasının nedenleri, amaçlan, ABD'de, AT'deki uygulamaları ele aldım. Tüketicilerin korunmasında Ticaret ve Sanayi Odalarına ne gibi görevler düştüğünü araştırdım. Bu araştırma için Anket düzenledik. Düzenlemiş olduğumuz Anketin Türkiye genelindeki Ticaret ve Sanayi Odalarına faksladık. Elde etmiş olduğumuz sonuçlara göre bütün Ticaret ve Sanayi Odalarının Rjayet-i Mecburi Mesleki Kararlarının olduğunu. Tüketici şikayet masalarının olduğunu ve gelen şikayetlerde çözüme kavuşturma oranının yüksek okluğunu, aynca yeni çıkan Tüketiciyi Koruma hakkındaki kanunu kitapçık haline getirerek halka ücretsiz -olarak dağıttıklarını, mahalli ve yerel basında programlar ve yazılarla tüketiciyi aydınlattıklarını gördük. Ticaret Odaları 5590 sayılı yasa ile kurulmuş kamu kurumu niteliğinde tüzel kişiliğe sahip, amacı meslek ahlakı ve dayanışmasını sağlamaktır. Meslek ahlakı ise hileli, kalitesiz standart dışı bozuk mal satmamayı gerektirir. Yeni çıkan Tüketiciyi Koruma hakkındaki kanunun hazırlanmasında, bu kanunun içeriğinin Tüketicilere ve Satıcılara anlatılmasında Ticaret ve Sanayi Odalarının çok büyük katkıları olmuştur. XIII

SUMMARY Since science and technology progresses very quickly today, firms present new products to the market every day and because of this competitive media in continuously changing market consumers cannot get information about commodities and labels. Also consumers face with goods of poor-quality and not meeting standards for the same commodity because of differentiating at different sales place, and insufficient service after sales and misleading advertisements. All these prevent. consumers to make rational choice. Protecting consumers became current in the world by the beginning of 20th century and in Turkey since 1970s. And as a consumer considering what kind of rights I have, how 1 can behave rationally in chosing goods etc, Ichose the subject of my thesis with the title `Protecting Consumers and the role of Chambers of Commerce in Turkey`. While preparing the thesis I generally considered the concept of Protecting Consumers, the reasons of Protecting Consumers, the practises in USA and EC. I researched the duties to be done by Chambers of Trade and Industry on protecting consumers. We arranged a survey for this research. We faxed the survey we arranged to the Chambers of Trade and Industry in Turkey. By the results we got we see that all the Chambers of Trade and Industry have Obligatory Obedient Rules, consumer complaint desks, and high rate for solving the complaints, they deliver the new law on Protecting Consumers in form of a book-let freely to public, and enlighten consumers by programs and articles in local press. Chambers of Commerce are juristic person with public institute characteristic established by Law no 5590, their aim is to provide professional ethic and cooperation. And professional ethic requires not to sell goods of tricky, poor-quality and not meeting standards. Chambers of Commerce and Industry had great contributions to the preparation of newly issued law on Protecting Consumer, to explain the content of this law to the consumers and sellers. XIV