Modern bir finansman yöntemi olarak factoring uygulaması ve Türkiye`de ihracat üzerine etkisi

Abstract

Factoringe kısaca alacak hakkının satışı denilebilir. 1988 yılında bir bankanın bünyesinde alt birim olarak uygulanmaya başlamıştır. Factoring adı altoda müstakil bir şekilde kuruluşu ise 1990 yılında gerçekleşmiştir. Factor, satıcıların yapmış oldukları satışlardan doğan alacak haklarım belli bir ücret karşılığı satın almaktadır. Bu ücret karşılığında satıcının alacaklarının tahsilatım yapmakta ve muhasebe kayıtlarını tutmaktadır. Satıcının isteğine bağlı olarak factor teminat verebileceği gibi peşin Ödeme yaparak finansman kolaylığı da sağlamaktadır. Bunun karşılığında ek ücret talep etmektedir. Factoring dünya uygulaması çok eski yıllara dayandığı için bu geçen süre içerisinde ihtiyaçlara göre değişik şekillerde uygulana gelmiştir. Bu türlerin oluşumunda alıcıların talepleri ve factorlerin imkanları büyük rol oynamıştır. Günümüzde factoringe benzer değişik tekniklerde uygulanmaktadır. Factoring, diğer finansman tekniklerinden esnekliği ve formalitelerinin azlığı ile daha üstün bir finansman tekniği olmaktadır. Türkiye'de uygulaması yeni olmakla birlikte çok hızlı bir gelişme göstermiştir. İhracat factoringinin toplam ihracat içindeki payı 1988'de on binde birlerle ifade edilirken 1995 yılına geldiğimizde yüzde birlerle ifade edilmektedir. Türkiye'de factoring işlem hacmi dünya factoring işlem hacminden daha hızlı bir şekilde artmaktadır. Günümüzde gerek mevzuat eksikliğinin giderilmiş olması ve gerekse Gümrük Birliği anlaşmasının imzalanmış olması nedeniyle factoring işlem hacminin artmaya devam edeceği umulmaktadır. Dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'de de factoring işlem hacmi yurtiçi factoring lehine gelişmektedir. İhracat factoringi teşvik ve istisnalar kapsamına alındığı takdirde daha hızlı bir gelişme gösterecektir.

Factoring can be described briefly as the sale of receivable right. It was started to be executed as a subsidiary service of a bank in 1988. It has been independently founded under the name of factoring in 1990. Factor, who executes factoring, buys a salesman's receivable right that is born as a result of the sale in exchange for a certain pay. In return for this payment, he collects the salesman's receivable and does accounting work. Depending on the salesman's wish, the factor facilitates financing by paying in advance as well as giving guarantee. For this service he demands an extra pay. Since execution of factoring throughout the world started ages ago, it has changed remarkably according to exigencies of the day. Buyers' demands and factors' facilities have played an important role in coming into being of these various executions. Nowadays various techniques similar to factoring have been also applied. However, factoring is superior to other financing techniques with its flexibility and less formalities. Although its execution in Türkiye is new, it has showed a rapid development. While the share of export factoring in total export was one per ten thousand in 1988, it increased to one percent in 1995. The volume of factoring transaction in Türkiye is increasing more rapidly than that of the world's. Nowadays it is expected that the volume of factoring will continue increasing because some absences in legislation has been completed and customs union has been signed. In Türkiye, as throughout the world, the volume of factoring transaction has been developing in favour of domestic factoring. Export factoring will develop more rapidly if it is included to the scope of incentive and exceptions. M