İslam Hukukuna göre eşler arasında denklik

Abstract

Kefâet (denklik) konusu, İslâm Aile Hukukunun ilgi alanına giren ve evlilik öncesinde dikkate alınması gereken önemli bir konudur. İslâm hukuku aile hayatıyla ilgili prensipler koyarken, aile hayatının kalıcılığını sağlayacak eşler arasındaki uyumun önemine dikkat çekmiştir. Söz konusu uyum ise evlenecek kişiler arasında nesep (soy), baba ve dedenin müslüman olması, dindarlık, hürriyet, meslek, mal ve zenginliğin bulunması, fizikî kusurların bulunmaması gibi bir çok hususlarda denkliğin olması ile gerçekleşmektedir. Bu özelliklem İslâm hukukçuları tarafından evlilikten beklenen neticelerin meydana gelmesinde olumlu rol oynayacağı düşünülmektedir. Araştırma için seçilen bu konu hakkında daha önce akademik anlamda herhangi bir çalışmanın yapılmamış olması, bu konunun belli bir uyum ve sistematik içersinde ele alınmasında bir takım zorluklan da beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada öncelikli olarak, evlilik ve kefâet kavramlarıyla ilgili bilgiler verilerek, kefâetin İslâm hukukundaki yeri ve önemine değinilmiştir. Yine burada bir alt başlık altında semavî dinlerde ve Cahiliye dönemindeki kefâet anlayışından bahsedilmiştir. Daha sonra çalışmanın temeli olarak ele alınan kefâetin hukukî dayanağı, kefâetin şart koşulduğu alanlar ve İslâm hukukçularının kefâet hakkındaki görüşleri delilleri ile birlikle ele alınmıştır. Ayrıca kefâetin kadında değil erkekte aranması gerektiğinin altı çizilmiş ve genel olarak İslâm hukukunda kefâetin mahiyeti üzerinde durulmuştur. Kefâetle ilgili hükümlerden bahsedilirken kefâeti şart koşma zamanı, yetkisi ve kefâetin bulunmamasının doğuracağı hukukî sorunlar anlatılmaya çalışılmıştır. Son bölümde Osmanlı Aile Hukuku Kararnamesinde, XX. Yüzyıl İslâm Aile Hukuku Kodları nda, Medeni Hukuk1 ta ve günümüzde eş seçimi ve kefâetin durumu belirlenmeye çalışılmıştır. Sonuçta ise erkek ve kadın arasında kadın aleyhine olacak şekilde açık bir denksizliğin bulunması halinde bundan her iki tarafın da rahatsız ve mağdur olacağı, bu tür bir evliliğin yürüme şansının çok az olduğu, bu sebeple aile içi ihtilafları ortaya çıktıktan sonra önlemek yerine başlangıçta buna imkân vermemek gerektiği düşüncesiyle eşler arasında kefâetin bulunmasının gerekliliği vurgulanmıştır. Ayrıca evlilik hayatında istikrann olması ve evliliğin amacına ulaşılabilmesi; yani eşlerin huzur ve mutluluk içinde yaşayabilmeleri için araları nda kefâet bulunmasının önemli olduğu belirtilmiştir. Anahtar Kelimeler: İslâm Aile Hukuku, Evlilik, Evlilikte Denklik (Kefâet), Kefâetin Şartlan: Nesep (soy), baba ve dedenin müslüman oluşu, dindarlık, meslek, mal ve zenginlik, fizikî sağlamlık ve hür olma (özgürlük)... VI

Equivalence concept is an important topic in the scope of Islamic Family Law, to be taken into consideration before marriage. Islamic Law, while laying the principles of family life, attracted attention to the importance of harmony between the partners to provide steadiness. Harmony between the people who are going to get married is proved with equivalence on the following subjects: race, devotion, Muslim father and grandfather, occupation, property and wealth, freedom, no physical defects, etc.. Islamic jurists think that these features will play positive roles on achieivng the expected results of marriage. Since there has been no academic search on this selected topic so far, it brought some difficulties to evaluate the subject in harmony and methodology. Prior to this study, information is given about marriage and equivalence underlining its position and importance in Islamic Law. In this part, under a subtitle, equivalence subject in the heavenly religions and ignorance days is discussed. In the third chapter, the legal base of the equivalence, the fundamental of the study, supporting and opposing thoughts of Islamic jurists about equivalence with their proofs and the conditions of equivalence is explained. Also, the necessity that equivalence should be searched in man not in woman is underlined, the components of the equivalence in Islamic Law are considered. In the fourth chapter, issues such as the time when equivalence is an obligation, the people who has the right to ask for equivalence and the rights resulting from not having equivalence are the key articles. In the fifth chapter, the position of equivalence in the Ottoman Family Law Decree, in XX. Century Islamic Family Law Codes, and in Civil Law is discussed together with today's selection of partners. Finally, it is claimed that if there exists an obvious non-equivalence against woman between man and woman, both sides wil suffer and there is a very little chance for this marriage to survive, there has to be equivalence between partners to avoid disagreements instead of preventing thern after they occur. Also, it is emphasized that there should be equivalence to provide steadiness in marriage for achieving its aim, partners living in peace and happines. Key words: Islamic Family Law, Marriage, Equivalence in Marriage, Conditions of Equivalence: Race, devotion, Muslim father and grandfather, occupation, property and wealth, freedom, no physical defects. Vll