Bursa Mekteb-i İdadi-i Mülkisi (kuruluşu-gelişimi-sosyo kültürel hizmetleri)

Abstract

ÖZET Osmanlı döneminde açılmış olan okullar hakkında ülkemizde yapılan çalışmalar yok denecek kadar azdır. Anadolu'da açılmış olan ve günümüz eğitim kurumlarının temelini teşkil eden okullardan biri olan Bursa Mekteb-i İdâdî-i Mülkisi (Bursa Erkek Lisesi) hakkında bir araştırma yaparak, bu konudaki eksikliğin giderilmesi için bir ön adım atmış olduğumuzu zannediyoruz. Çalışmamızı beş ana başlık altında incelemeye çalıştık. Birinci bölümde; 19.yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı Devleti'nde eğitim konusunda yapılmaya çalışılmış ıslahat hareketleri ve bu gelişmeler sonucunda kurulmuş olan idadilerin genel yapıları hakkında bilgi verdik. İkinci bölümde; Bursa' daki eğitim kurumları ve Bursa Mekteb-i İdâdî-i Mülkisi'nin kuruluşu ile okul binasının yapımı anlatılmıştır. Üçüncü bölümde; okuldaki eğitim ve öğretim ile öğrencilerin genel durumları hakkında bir değerlendirme yapılmıştır. Ayrıca bu bölümde okulun sultani ve lise olmasından sonraki dönemde, okuldan mezun olmuş öğrenciler hakkında bilgiler ve onlarla yapılmış olan röportajlar bulunmaktadır. Dördüncü bölümde; okulun sultani ve lise olduktan sonraki genel yapısı ile `Şeref Defteri`ne yazılanlar değerlendirilmiştir. Beşinci ve son bölümde de, günümüze ulaşan `Bursa Mekteb-i İdâdî-i Mülkisi Tevzi-i Mükafat Cedvelleri`nden 1310-1311, 1311-1312, 1312-1313 ve 1319-1320 ders yıllarına ait olanları günümüz Türkçe'sine çevrilmiştir. IV

SUMMARY The studies in Turkey on the educational instution opened in the Ottoman Era are very few. Hence we think that a research about [Bursa Mekteb-i İdadi-i Mülki (Bursa Erkek Lisesi)]- Bursa Boy's Liceum (High-School), one of the first schools in Anatolia, would be a useful step towards understanding their importance and functions. We examined the subject under five principal headlines. In the first part we tried to put forward the general principles of Education within the Ottoman Empire, dated from the second half of the Nineteenth Century. Second part deals with the Educational Institutions in Bursa and the openning of the Bursa Mekteb-i İdadi-i Mülki. The third part is an evaluotion of education and the study level in the school accompanied with the general situation of the pupils and the students. Furthermore in this section some interviews made with the ex students of Bursa İdadi Mekteb-i İdad-i Bursa were given. In the fourth part an evaluation of its general structure after the becoming Liceum and High School is made. In addition the content of the Register of Honour in examined. In the fifth and the final part the Award Distribution Schedules and Lists of the Years 1310-1311 (1894-1895), 1311-1312 (1895-1896), 1312-1313 (1896-1897) and 1319- 1320 (1903-1904) are transcribed modern Turkish language. The study ends with a conclusion. V