Mizanu`l-İ`tidal`de metin tenkidi

Abstract

ÖZET `Mizanu'l-İtidal'de Metin Tenkidi` isimli bu çalışmamızın amacı müsteşriklerin genel kanaatlerinin aksine alimlerimizin metin tenkidi ile az da olsa uğraştıklarını göstermektir. Bu amaçla ez-Zehebi (ö. 748/1 347) nin Mizânu'l-i'tidâl adlı eserini seçerek onu metin tenkidi açısından inceledik. Çalışma giriş, iki bölüm ve sonuç olmak üzere dört kısımdan oluşmaktadır. Giriş bölümünde metin ve tenkid kavramları tanıtılarak, hadis ilminde metin tenkidi hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölüm Zehebi ve Mizânu 'l-i 'tidâl olmak üzere iki kısma ayrılmıştır. İlk kısım da Zehebi 'nin hayatı, ilmi ve manevi kişiliği, bazı konulardaki görüşleri, hocaları, talebeleri ve eserlerinden bazıları hakkındaki bilgiler verilmiştir. İkinci kısımda ise önce Mizânu 'l-i 'tidâl tanıtılmış, daha sonra bu eserde kullanılan metin tenkidi metodu anlatılmıştır. İkinci bölümde ise önce metin tenkidi ölçüleri tanıtılmış, sonra da Zehebi'nin tenkide tabi tuttuğu hadisler bilgisayar vasıtasıyla taranarak tahriçleri yapılmış, hadisler sened ve metin açısından incelenerek değerlendirmeler sunulmuştur. Sonuç bölümünde ise ulaşılan bilgiler sonuç ve tespitler özlü bir biçimde verilmiştir. vın

SUMMARY The main goal of this study which we named as `The nature of the text (= the nature of the matn) in Mîzân al-I'tidal ` is to show that our scholars (=theologians) have made criticism of the text of hadiths as against common understanding among Orientalists. To prove this argument, we selected al-Dhahabî 's Mîzân al-I'tidal and studied it in detail within the context of nature of the text approach. This study consists of introduction, two chapters and conclusion. We briefed the terminology of nature of the text within the the science of hadith in introduction. First chapter is divided into two parts. In the first part we studied biography of al- Dhahabî which consistst of his life, personality, knowledge, opinions, his teachers and students as well as some information about some of his works. In the second part, we introduced Mîzân al-I'tidal and explained the methodology of the nature of the text which is used in this scholarly book. In second chapter, the criteria of the nature of the text is being introduced. Then, all hadiths in which al-Dhahabî studied are searched through the computer. Afterwards, they have been studied in detail by using Isnad (chain of reporters) and Matn {the nature of the text) methods and finally, the results have been explained. The results and our findings have been summerized in conclusion chapter. IX