Satı Bey ve II. Meşrutiyet Dönemi`nde din eğitimi

Abstract

ÖZET Araştırmamızda Sâtı Bey'in Türk eğitiminde fikirleri ve görüşleriyle etkin olduğu II. Meşrûtiyet Dönemi'ndeki (1908-1918) Eğitim kurumlarında din eğitimi çalışmaları incelenmektedir. Bu sebeple Medresenin varlığı ve gerekliliği üzerine yapılan tartışmalar, bu kurumu lağvetme istekleri, somut ve ayrıntılı taslaklar içeren ıslâh önerileri, nihayet çıkarılan talimatnameler ve yapılan kânûnî düzenlemeler, reformlar ve bunların uygulamaları ana konuyu teşkil etmektedir. Bu arada İslamcı, Türkçü ve Batıcı olarak nitelendirilen çeşitli sosyal ve siyasal grupların medrese kurumu üzerine, basın-yayın organlarında yürüttükleri karşılıklı tartışmalar da ele alınmaktadır. Bu tartışmalar, Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikalarının - özellikle din eğitimi ve öğretimi konusunda - ve bu politikalara adı geçen siyasal grupların temsilcilerinin bakış açılarının doğru değerlendirilmesine katkıda bulunacak ve ışık tutacaktır. Altı asırlık bir zaman diliminde ve son derece geniş bir coğrafyaya hükümran olan Osmanlılar ile ilgili yapılacak çalışmalarda, zaman ve konu her zaman için önemli bir sorun teşkil etmektedir. Konu olarak, Osmanlı'daki modern eğitimin teşekkül ve gelişmesi çerçevesinde gelişen din eğitimi problemleri incelenen bu çalışmada zamanı, n. Meşrûtiyet Dönemi(1908-1918) ile sınırladığımızı belirtmek isteriz. Bir dönemi sadece bir açıdan incelemek (din eğitimi) her zaman elimize net sonuçlar vermeyebilir. Bu nedenle, bir dönemi daha iyi anlayabilmek için o dönemi arka planıyla birlikte ele aldık. Günümüze kadar medreseler, tarih, mimari, sistem, tedris usûlü gibi yönleriyle köklü ve tafsilatlı bir şekilde okuyucunun hizmetine sunulmamıştır. Özellikle üzerinde fazla durulmadığı anlaşılan H Meşrûtiyet Dönemi eğitim- öğretim kurumlarında Din Eğitimi konusunda, birinci dereceden kaynakların incelenmeye alınması bir zaruret teşkil etmektedir. Bu balamdan bilhassa bu dönemde çıkan kanunlar, konu ile alakalı süreli yayınlar ve bu yayınlarda çıkan makaleler bizim için ulaşılması gereken ilk kaynaklar olmuştur. Anahtar Kelimeler: M. Sâtı El-Husrî, Din Eğitimi, II. Meşrûtiyet

SUMMARY In our Reseourch is to analyze Religion Education in the Second Meşrûtiyet (1908-1918) Education Institutions from the perspective of which Mr. Sâtı's opinions and views were effective in Turkish Education. Therefore, discussions which are done about Madrasah's necessity, some desires to abolish this Instition, some improvement suggestions including concrete and detailed sketchs, conclusion, regulations book are removed and legal arragements, reforms and their appplications are main subject. Meanwhile; there are some mutual negotiotions about Madrasah over the newspapers realized by different social and political groups described as Islamist, Turkish and Western nationalists. This negotiotions give some help and to shine a light on right appraise of Turkish Republic Education Politics - especially about religion education - and these political groups representative's point of wievs. It always constitutes a very important question for time and subject concerned with the Ottoman which was ruling a very large geographical area for six centuries. We want to make clear the time called as the Second Meşrûtiyet (1908-1918). To study a period only one point of view (Religion Education) can't give clear result to us. Therefore we took up this period with its background to make more clearly. Madrasahs haven't introduced to readers detailed which its historical, architectural, systemical and educational methods so far. It is a necessity to make clearly analyses the original reseourches about the Religion Education at the period of the Second Meşrûtiyet (1908-1918). In this respect, particularly we reached to laws, periodicals and articles published in this period. Key Words: M. Sâtı El-Husrî, Religion Educaiton, E. Meşrutiyet DC