İdari vesayet denetimi ve köy idareleri

Abstract

ÖZET İdari vesayet denetimi, mahalli idarelerin, kendileri dışında başka bir idare tarafından yasaların öngördüğü sınırlar içinde denetlenmesidir. Vesayet denetimi, `İdarenin bütünlüğü` ilkesinin doğal bir sonucudur ve idarenin bir bütün olarak uyumlu çalışmasının temel aracıdır. En eski ve geleneksel bir mahalli idare birimi olarak `Köy` üzerinde de merkezi yönetimin yasalar çerçevesinde vesayet yetkisi bulunmaktadır. İnsanların topluca ve bir arada yaşamalarının sonucu olarak ortaya çıkmış olan `Köy`ün devlet yapısı içerisinde idari bir birim olarak yer alması 1858 tarihli düzenlemeyle mümkün olmuş, 1864 ve 1870 tarihli nizamnamelerde de bu devam etmiştir. Türkiye'de köy idaresinin esasları, 18.3.1924 tarih 442 sayılı Köy Kanunuyla düzenlenmiş, köyün tüzel kişiliğe sahip olması ve hukuki açıdan mahalli idare birimi haline gelmesi bu kanunla mümkün olmuştur. Merkezi idarenin bir mahalli idare birimi olarak köy üzerindeki vesayet denetimi, köyün organları, personeli, eylemleri, işlem ve kararları ile mali kaynaklar üzerinde olmaktadır. Fransa'dan aldığımız ve Bonaparte yasalarının titizlikle korumaya çalıştığı merkezi yönetim geleneğinin bir uzantısı olan bu kuruma Fransa' dakinden daha ileri götürülerek sıkı merkeziyetçi bir anlayış kazandırıldığını, bu anlamda ülkemizde uygulanan idari vesayet kurumunun yumuşatılması, sınırlarının daraltılması ve vesayet makamlarının sayısının azaltılması ve bu kurumun eğitici yönde geliştirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Anahtar Kelimeler : İdari Vesayet Denetimi ve Köy İdareleri, İdari Vesayet Denetimi, Mahalli İdareler, Köy, Merkezi Yönetim, Köy Kanunu.

SUMMARY The Administrative Trusteeship Control means that the local governments are cotrolled by any outside administration to the extent proposed for in the governing law. The trusteeship control is a natural result of the principle of `administrative integrity`, and the fundamental tool for the administration to work in harmony as a whole. The central government is entitled to use its power of trusteeship control according tok the governing law even on the `village` that is an oldest and traditional administrative unit. It became possible by the arrangement of 1858 for the village, which emerged as a result of the social life of people, to take place as an administrative unit within the State structure, and the same status was maintained with the regulations of 1 864 and 1 870. The rules village of administration in Turkey was established under the Villages Act No.442 of March 18, 1924 that allowed the villages to have a juridical personality and be a local government unit in legal respects. The Central Government exercises its power of administrative trusteeship control over the village, as a local government unit, on its bodies, personnel, actions, operations, decisions and financial resources. The authors are of the opinion that this institution being an extension of the central government tradition strictly protected by the Bonaparte laws, which were taken by us from France, have gained a stricter centralist understanding than that in France, and therefore the administrative trusteeship institution in Turkey should be softened, its number and limits should be restricted, and that this institution should be improved in educative and instructive way. Keywords : The Administrative Trusteeship Control and village governments, The Administrative Trusteeship Control, Local Governments, Village, The central government, Villages Act. IV