Başbakanlık Osmanlı arşivi Sadaret yazışmalarında Milli Mücadele (16 Şubat-30 Mart 1919)

Abstract

ÖZET Osmanlı yönetimindeki bir çok zaafiyete rağmen, İtilaf Devletleri'nin Anadolu'daki emellerini sezen bazı devlet adamları Anadolu ve Trakya'ya Mustafa Kemal Paşa, Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuat Paşa,Cafer Tayyar Paşa ve Nurettin Paşa gibi milletin menfaatini göz önünde bulunduracak komutan ve valiler atamak suretiyle memleketin büsbütün sahipsiz kalmasını engellemişlerdir. Batı Anadolu; Rumların şımarıklıkları ve Yunanlılar'ın tazyiki ile Milli Mücadele azminin en yüksek olduğu bölgemiz olmuştur. Yine Adana ve Güney Anadolu'da Ermenilerin Fransızlarla birlikte hareket etmeleri Türk halkının işgallere karşı direnişinin artmasında önemli etkide bulunmuştur. Anadolu'da işgallerin hızlanmasında ve bu kötü gidişata mukabil toplumda bağımsızlık azminin artmasında şüphesiz Damat Ferit Hükümeti 'nin de katkısı unutulmamalıdır. Çünkü Ferit Paşa Sadrazam olur olmaz yönetim kadrolarında değişikliğe gitmiş ve bu değişiklikleri yaparken de İtilaf devletlerinin isteklerini,Rumlann şikayetlerini ve bunlardan daha öte İttihatçı düşmanlığım göz önünde bulundurmuş, bu durum da halkın tepkisine neden olmuştur. Sonuç itibarı ile tezimizin kapsadığı dönem olan `16 Şubat-30 Mart 1919` tarihleri Anadolu'nun işgali ve Milli Mücadele'nin doğuşu bakımından son derece hareketli tarihler olmuştur.Özellikle Paris Konferansı ile Batı Anadolu'nun Yunanlılara bırakılması ve ortada sebep yokken 7. maddeye dayanarak yapılan işgaller Anadolu halkını uyandırmış ve Milli Mücadele azmini harekete geçirmiştir. Çalışmamızda; bahsedilen tarihlerde Osmanlı Devleti'nin idari,sosyo-ekonomik ve harici durumu incelenmiş, ağırlıklı olarak Başbakanlık Osmanlı Arşivi Sadaret Evrakı Belgeleri kullanılmak suretiyle belgeler ışığında Milli Mücadele'nin hangi şartlar altında başlayıp yayıldığı ve Anadolu'daki genel durum açıklanmaya çalışılmıştır. II

SUMMARY ( THE NATIONAL STRUGGLE BETWEEN 16 FEBRUARY AND 30 MARCH) Key Words: National Strugle, Ottaman Archive, Greeks, Entente Cuntrries. National Struggle is a unique existing examplary in the whole history.it is the history of a nation that are wanted to be homeless in their own country and their answer to those who want to invade the country. Although the National Struggle seems to begin with the invasions and Mustafa Kemal first step on Samsun after Mondros Agreement.it is being seen that the spirit of a war for independence began much much more before this. As a matter of fact, despite the weaknes on Ottoman administtration,tehe desires of the big countries on Ottaman Empire was realized. Anew commonders vwo cares about the benefits of the country like Kazım Karabekir,Ali Fuat Pasha, Cafer Tayyar Pasha and Nurettin Pasha were appointed to Anatolia and Trakya.Because of that if we re-apraise the date of the National Struggle probably saying November 1918, right after the Mondros Agreement wil not be wrong. Entente Countries shared Ottaman territory in the first years of the World War I with secret agreements and to follow it they found it enough to invade Istanbul, because according to them, Turkish folk was like a flock under the aunthority of the sultan. With the beginning of the invasions, it was totaly understood the Turks werw not a flock and Kuva-yı Milliye spirit covered all over the cauntry. Because of the impertinentness and the provocations of Greeks, west part of Anatolia was the place in which a highest determination for National Struggle was seen. Also the Ermenian's moving with the French helped to increase the national conscions over Adana and South Anatolia. Damat Ferit's goverment undoubtly caused the invasions gaining speed and folk' asking for freedom. When he gained the power he cared about the demands of the Entente Countries, the complaintsof the Greeks and the demands of ittihat and Terakki so he made a lot of changes on the staf of the goverment. As a conclusion, the term (16 February-30 March) which covers my thesis,has been an active time for the birth of the National Struggle and the invasion of Anatolia. In this thesis,we studied of Ottoman Empire,administrative,soeiaîand economic state. While we were studying about this subjects especially used for `The Prime Minister's Ottoman Archives'^ of origin. Ill