K.R. Popper`ın bilim ve siyaset felsefesinin ana kavramlarının karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Popper'a göre bilgi, bir sorun giderme etkinliğinin sonucudur. Tüm canlılar hayatların: daha iyi şartlara kavuşturmak için çevreyi ve kendi metabolizmalarını yenilerler. Bu yenilemede etkin olan, canlının istekleridir ve değişim bu doğrultuda olur. Bu açıdan bakıldığında da bilgi, aslında bir adaptasyon ve değişim sürecidir. Canlıların çevreyle olan bu ilişkilerinde hangi değişiklerin başarı sağlayacağı hangilerinin ise basan sağlamayacağı, deneme-yanılma süreci ile belirlenir. Bu yolla hatalı yollar elenir, başarılı olanlar ise korunur. İnsanın bilgi serüveni de aynı şekilde ilerler. Bilimsel işleyişi de bu perspektiften ele almak gerekir. Çünkü Popper'a göre bu süreç de aslında doğruların birikmesi ile değil, yanlışların ayıklanması yoluyla ilerlemektedir. Her çözülen problem, eskisinden daha değişik bir ortamda olunmasını sağlayacağından, bu sorun durumu da sürekli değişmektedir. Popper' da bilgi bir tek sürecin, sorun çözme sürecinin ürünüdür ve insan yaratıları olan ister maddi ister manevi ya da soyut ürünler bu süreç içinde değerlendirilmelidir. Siyasi alan olan toplumsal yaşamda da tüm planlamalar bu ilkeye göre yapılmalıdır. Gelecekte sahip olunacağı düşünülen ütopik toplum hedeflerine varmak yerine, mevcut toplumdaki kötülüklerin giderilmesi için çalışılmalıdır. Çünkü bu tutum, bilginin doğal sürecine en uygun olan tutumdur. Onun öngördüğü toplum, sorun çözme için ortaya atılan önerilerin engellenmediği, bilakis teşvik edildiği bir toplumdur ve Popper, toplumun her üyesinin akılcı önerilerde bulunabileceğini iddia eder. Anahtar Kelimeler: Bilgi, problem çözme, problem durumu, hata eleme. m

SUMMARY Comparison of Basic Conseptions of Popper's Phylosophy of Science and Politics According to Popper, knowledge is a result of solving of a problem. All living things restores themselves and their environment to achieve better conditions to live in. The wishes and needs of the living thing are the most effective during that restoration and change occurs in that direction. From this point of view, knowledge is a process of change and adaptation. In this relation between the living things and the environment, which changes are to be successful and which ones are not can be decided by a process of try and fail. By this way, successful attempts are kept and the unsuccessful ones are eliminated. And the knowledge acquiring process of human beings goes on like this. Scientific processes must be handled from this point of view, too. Because, according to Popper, this process does not occur by getting the trues together, but by eliminating the wrongs. Since each problem that is solved will provide to be in a different position, it means that the problem also keeps changing. According to Popper, knowledge is a result of only one process which is called problem solving process and everything- absolute or abstract- must be handled in this process. All plannings must be done according to this even in the social life which is a political subject of study. Instead of trying to get to utopic social targets which are thought to be achieved in the future, we must try to overcome the problems of the present society. Because this is the best behaviour that fits the natural process of knowledge. In Popper's society, the proposals to solve a problem are not hindered but on the contrary they are encouraged, and Popper claims that every member of the society can make intelligent proposals. Key words: Knowledge, problem solving, problem situation, eliminating wrong ones IV