110 numaralı Tapu Tahrir Defterine göre Özer (Üzeyr) Sancağı

Abstract

ÖZET ANAHTAR KELİMELER: Tahrir, Özer, İskenderun, Arsuz, ÖzeroğuUan Yavuz Sultan Selim, Ridaniye ve Mercidabık savaşlan ile Memlûk Devleti'ne son verince Mısır ile birlikte Anadolu'nun güney ve güney doğusundaki topraklar da Osmanlı Devleti'nin eline geçmiştir. Bu topraklar üzerinde yeni beylerbeyilikler ile sancaklar kurulmuş ve bunların gelirlerini tespit etmek amacıyla tahrir defterleri düzenlenmiştir. Araştırmamız Mısır seferinden sonra Osmanlı topraklarına katılan Özer Sancağı'nın ilk tahrir defterine dayanmaktadır. Osmanlı hakinıiyetinin tam olarak oturmadığı bu ilk tahrire göre, Özer Sancağı'nda, eski Memlûk kanunları geçerlidir. 1521'de Özer Sancağı'nın ilk sancakbeyi bu yöreye eskiden beri sahip olan Özeroğullarmdan Ahmed Bey bin Özer'dir. Defterdeki bilgilere göre Özer sancağı; Özer, Arsuz ve İskenderun isimli üç nahiyeye, bu nahiyelerde köy ve mezraalara ayrılmıştır. En çok köy ve mezraya sahip olan Özer, sancakta en büyük; en az köy ve mezraya sahip olan İskenderun da en küçük nahiyedir. Özer Sancağı'nda halkın büyük bir kısmı yerleşik hayata geçmiş bulunan Türkmenlerden oluşmaktadır. Bu Türkmenler ayrıca sancağın ilk beylerinden olan Özeroğullarrmn da güç kaynağıdır. Türkmenlerin Özerlere sağladığı bu güç, ekonomik olmaktan çok siyasidir. Bölgenin hassas yapısı Osmanlıların bir müddet Özer Beylerinin elinden bu gücü almalarına engel olmuştur. Köy ve mezraalarda yaşamım sürdüren halk, tarım ve hayvancılıkla geçinmektedir. En çok yetiştirilen zirai ürünler halkın temel besin kaynağı olan tahıllardır. Tarımla yoğun bir şekilde uğraşan halk için hayvancılık da önemlidir. XII

SUMMARY Province of Özer (Üzeyr) to Number of 110 `Tapu Tahrir Defter` KEY WORDS: Tahrir, Özer, İskenderun, Arsuz, Özeroğullan After conquering Mamluk State through Ridaniye and Mercidabik wars, Yavuz Sultan Selim also annexed eastern and south-eastern parts of Anatolia. After the conquest, on these lands new provinces and sanjaks were established and their incomes registered to cadastral daftars. Our research is based on a cadastral survey which was registired after the Egypt expedition. According to this first tahrir which the Ottoman admimstration is not stabilised, in Özer Sanjak the former Mamluk acts were in use. The first governor of the Özer Sanjak is Ahmed Bey bin Özer, from Özerids. According to data on the daftar, Özer Sanjak is composed of three subdistricts called Özer, Arsuz and iskenderun, and these subdistricts were divided into villages. Özer which had the most villages is the biggest one, iskenderun is the smallest subdistrict. Her population is Turkmens who became sedentary. They also supported Özerids in many aspects. The power which Turkmens provided to Özerids is the political one rather than economic. The population who lived in villages subsisted by agriculture and stockbreeding. The most important agricultural products are the cereals which are the main feed source of the population. In addition to this, the stockbreeding is important for them. XIII