Yiyecek-içecek işletmelerinde üretim fonksiyonlarının incelenmesi: Bulguların etik açıdan değerlendirilmesi

Abstract

SAÜ Sosyal Bilimler EnstitüsüYüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: Yiyecek-îçecek İşletmelerinin Üretim Fonksiyonlarının İncelenmesi: Bulguların Etik Açıdan DeğerlendirilmesiTezin Yazarı: Aziz Gökhan ÖZKOÇ Danışman; YRD. Doç. Dr. Şehnaz DEMİRKOL Kabul Tarihi: 23 /03 J Q-006 Sayfa Sayısı: XI (ön kısım) + 160 (tez) + 3 (ekler) Anabilimdalı: Turizm İşletmeciliği Bilim Dalı: - İlk kıvılcımları Antik Çağ'da atılan etik kavramı, Sokrates ile başlayarak 18. yy İngiliz Aydınlanma Çağı'na da damgasını vurmuştur. Felsefe biliminin bir alt konusu olarak incelenen etik, iş hayatındaki sosyalleşmenin artmasıyla birlikte `iş eriği` veya `meslek etiği` olarak farklı bir boyut kazanmıştır. Özellikle 1993 yılında Uluslararası Dinler Sempozyumunda her mesleğin kendi etik ilkelerini belirleyip uygulamasının istenmesi iş etiğinin önemini arttırmıştır. Turizmde ilk olarak 1997'de Dünya Turizm Örgütü (WTO) Turizmde Global Etik Değerler Bildirgesi'ni yayınlamıştır. Bu çalışmada turizm sektörünün vazgeçilmez bir parçası olan yiyecek-içecek işletmelerinin üretim faaliyetlerindeki etik uygulamalarına ilişkin yönetici görüşlerinin anket çalışması ile alınarak, mevcut durumun ortaya konulması amaçlanmıştır. Çıkan sonuçlarda; üretimin yedi aşamasında (mönü planlama, satın alma ve teslim alma, depolama ve depodan dağıtım, ön hazırlık, hazırlık, servis, hijyen ve sanitasyon) yiyecek-içecek işletmelerinin etik açıdan üzerlerine düşen görevleri çoğunlukla yaptıkları görülmüştür. Bu etik uygulamaların birçoğu yasal yaptırımlarla da uygulanması zorunlu hale getirilmiştir. Ancak mönülerin taklit edilmesinin önlenmesi, toplanan bahşişlerin adil oranda dağıtılması gibi konularda işletmelerin insan emeğine yeteri oranda değer vermedikleri saptanmıştır. Aynı zamanda toplam kalite yönetimi gibi etik uygulamaların işletmelerde kurumsallaşmasına imkan tanıyan bir sistemin yiyecek-içecek işletmelerinde %74 oranında uygulanmaması, işletmelerin etik oluşumlarım tamamlamadıklarını da ortaya koymaktadır. Anahtar Kelimeler: Yiyecek-içecek işletmeleri, iş etiği, üretim

SAÜ Sosyal Bilimler EnstitüsüYüksek Lisans Tez Özeti Tezin Başlığı: Yiyecek-îçecek İşletmelerinin Üretim Fonksiyonlarının İncelenmesi: Bulguların Etik Açıdan DeğerlendirilmesiTezin Yazarı: Aziz Gökhan ÖZKOÇ Danışman; YRD. Doç. Dr. Şehnaz DEMİRKOL Kabul Tarihi: 23 /03 J Q-006 Sayfa Sayısı: XI (ön kısım) + 160 (tez) + 3 (ekler) Anabilimdalı: Turizm İşletmeciliği Bilim Dalı: - İlk kıvılcımları Antik Çağ'da atılan etik kavramı, Sokrates ile başlayarak 18. yy İngiliz Aydınlanma Çağı'na da damgasını vurmuştur. Felsefe biliminin bir alt konusu olarak incelenen etik, iş hayatındaki sosyalleşmenin artmasıyla birlikte `iş eriği` veya `meslek etiği` olarak farklı bir boyut kazanmıştır. Özellikle 1993 yılında Uluslararası Dinler Sempozyumunda her mesleğin kendi etik ilkelerini belirleyip uygulamasının istenmesi iş etiğinin önemini arttırmıştır. Turizmde ilk olarak 1997'de Dünya Turizm Örgütü (WTO) Turizmde Global Etik Değerler Bildirgesi'ni yayınlamıştır. Bu çalışmada turizm sektörünün vazgeçilmez bir parçası olan yiyecek-içecek işletmelerinin üretim faaliyetlerindeki etik uygulamalarına ilişkin yönetici görüşlerinin anket çalışması ile alınarak, mevcut durumun ortaya konulması amaçlanmıştır. Çıkan sonuçlarda; üretimin yedi aşamasında (mönü planlama, satın alma ve teslim alma, depolama ve depodan dağıtım, ön hazırlık, hazırlık, servis, hijyen ve sanitasyon) yiyecek-içecek işletmelerinin etik açıdan üzerlerine düşen görevleri çoğunlukla yaptıkları görülmüştür. Bu etik uygulamaların birçoğu yasal yaptırımlarla da uygulanması zorunlu hale getirilmiştir. Ancak mönülerin taklit edilmesinin önlenmesi, toplanan bahşişlerin adil oranda dağıtılması gibi konularda işletmelerin insan emeğine yeteri oranda değer vermedikleri saptanmıştır. Aynı zamanda toplam kalite yönetimi gibi etik uygulamaların işletmelerde kurumsallaşmasına imkan tanıyan bir sistemin yiyecek-içecek işletmelerinde %74 oranında uygulanmaması, işletmelerin etik oluşumlarım tamamlamadıklarını da ortaya koymaktadır. Anahtar Kelimeler: Yiyecek-içecek işletmeleri, iş etiği, üretim