Dağlık Karabağ göçmenlerinin sosyo-ekonomik problemleri

Abstract

Tarihen Azerbaycan Türklerinin toprağı olan Karabağ'ı Ermeni Tasnakları dünyaya Ermeni yurdu gibi kabulettirmeğe çaba gösteriyorlar. 20. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren Rusya, ?ngiltere ve Eçmiadzin kilisesininbilinçli ve kasıtlı olarak yürütmüs olduğu politikalar sonucunda Türk-Ermeni çatısmasına zeminhazırlanmıstır. Bu gelismeler sonucunda Dağlık Karabağ'a yönelik Ermeni iddiaları da Sovyetler Birliği'ninçöküs sürecine girmesiyle yeniden kendinden söz ettirmeğe baslamıstır. Özellikle bu durum yüzyılınsonlarına doğru alevlenmis ve doruk noktaya ulasmıstır.Ermenilerin asıl maksadı, sözde tarihi esaslara isnat ederek Azerbaycan'ın Karabağ bölgesinde sözdebağımsız bir devlet kurulmasını, daha sonra da Ermenistan'a birlestirilmesini hayal etmektedir. Aradangeçen 15 yıla yakın zamanda sorunun çözümünde bir arpa boyu yol alınmaması Azerbaycan'ı ümitsizliğesürüklerken, Ermenistan'ı umutlandırmıstır.30 Ağustos 1991'de, ülkenin bağımsızlığını ilan etmis, 18 Ekim 1991'de Meclis Bağımsızlık kanunu ilaneden Azerbaycan Cumhuriyeti, sorunun çözümü için faaliyette bulunduysa da, sorunun niteliği doğru olarakalgılanmamıs veya algılanmak istenmemistir. Azerbaycan Devleti uluslararası nitelik kazanan sorununçözümü için barıs ve uluslar arası hukuk çerçevesinde çözüme kavusmasına çalıstı ise de, sorunçözülmemekle birlikte daha da karmasık bir görünüm almıstır. Sorunun çözümüne iliskin AG?T'in veBM'nin simdiye kadar devam eden girisimleri de bir sonuç vermemis, bundan sonra olumlu bir sonuçvermesi de uzak görünüyor. Sürecin bu sekilde devam etmesi Ermenileri daha da güçlendirmekte, DağlıkKarabağ'ın sahip olduğu yeraltı ve yerüstü zenginliklerini tamamen sömürmek için zaman kazandırmaktadır.Bu arastırmanın amacı; 1989 yılından itibaren zorla göçe zorlanan Dağlık Karabağ ahalisinin, mülteciduruma düstükten sonraki sosyo-ekonomik sorunlarını değerlendirmektir.Arastırmanın konusu, 1980'li yılların sonlarına doğru ortaya çıkan ?mülteci (kaçkın)? ve ?zorunlu göçmen(mecburi göçkün)? sorunudur. Ancak, tarihi süreç içinde 19. yüzyıldan itibaren yasanmıs olan zorunlu göçlerianlatmadan geçmek konunun bütünlüğü açısından bir bosluk olusturabilirdi. Bu nedenle, mülteci (kaçkın)probleminin Azerbaycan'da ortaya çıkmasından baslayarak, sosyo-ekonomik hayata etki safhaları anahatlarıyla ele alınarak konuya tarihi bir perspektiften incelenmek istenmistir. Ayrıca; Azerbaycan'ın millietnik kimliğinden uzaklastırdığı ve Batı-Doğu Türklüğünün köprüsü olan Azerbaycan topraklarınınparçalanmasının Ermeni sorunuyla nasıl sistematik hale getirildiği açıklanmaya çalısılmıstır.Tez genel bir giris yapıldıktan sonra, dört ana bölümden olusmaktadır. Birinci bölümde; tarihsel süreçiçerisinde, bugünkü Ermenistan topraklarından kademeli olarak Azerilerin nüfus olarak eritildiği anahatlarıyla incelenmis, ikinci bölümde, mültecilerin (kaçkınların) göçe zorlandıktan sonra olusan durumunsosyo-ekonomik analizi, üçüncü bölümde ise; mültecilerin (kaçkınların) ve zorunlu göçmenlerin (zorunlugöçkünlerin) su anda yasamıs oldukları sorunları incelemeye çalısılmıstır. Elbette ki, mültecilerin ve zorunlugöçmenlerin durumunu daha objektif değerlendirebilmek için Azerbaycan'ın genelinde sorunları dadeğerlendirmek gerekirdi. Dördüncü bölümde ise, Dağlık Karabağ meselesinin uluslararası platformdadeğerlendirilmesi ve Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ meselesinin çözümü için uygulaması gereken dıspolitika araçlarının neler olduğu, yani meselenin çözümünde Azerbaycan'a düsen görevler üzerindedurulmustur. Sonuç olarak, yaklasık 1 milyon insanın gerçekten çok zor sartlar altında yasadığını müsahedeedilmektedir.Baslangıçta bu tezin diğer arastırmalara kaynak olabilecek düzeyde olması planlanırken, konunun baska birülke sorunu olması ve Türkiye'de basılmıs kaynakların çok az olması nedeniyle arastırma hedeflenendendaha sınırlı kalmıstır. Özellikle ikinci bölümdeki tabloların olusturulmasında kullanılan verilerin tek birkaynaktan elde edilmesi, baska kaynaktan bu bilgilerin bulunamaması arastırmayı zor hale getirmistir. Genelolarak, Türkiye'de basılmıs kitapların az olmasına rağmen mevcut kaynaklardan yararlanarak çalısmabitirilmeye çalısılmıstır.

A historically lands of Karabakh always have been motherland of Azerbaijan Turks. Nevertless,Armenian dashnaks do effort to admit to world community opinion that Karabakh is Armenian land.From first quarter of XIX century Russia, England and Eçmiadzin church preparing a basic for Turkic-Armenian conflict as result of rational politics. At the notice of these events, Nagornho-Karabkh conflicttakes place. The problem growed during collapsing period of the Soviet Union. These problems find it?speak point especially at the end of the last century.A priori aim of Armenians, is declaring an independent state in Nagorno-Karabakh and unificate thisdistrict area to Armenia. the problem solved for 15 years and this situation drag Azerbaijan intohopelessness and encourages the ArmeniansAzerbaijan declared its independence in 30 August 1991. After the declarion of Azerbaijan?s NationalAssembly its independence in 18 Octeber 1991, Azerbaijan Republic is try to solve this problem but thereality of that conflict was not understand by international community. Within the efforts to solve thisproblem it become more puzzled character. Inspite of activities to resolve this problem by OON and,OESD, problem stil not have resolved, and it?s hard to believe that their initiatives bring positiventoutput.The duration empowers Armenians and gives them time to exploit the surface and underground sourcesof Nagornho Karabakh.This research aims to make the social economic problems of Nagornho Karabakh community after theywere pushed to migrate and became refugee.The topic of the research is the fugitive and imposed migration problem which starts at the ends of1980?s. The historical duration explained first in order to understand the whole topic. That is why theresearch has focused on the beginning of the fugitive problem in Azarbaijan and analysed the effects onthe social economic life in a historical viewpoint. Furthermore, the research tried to expalin howAzerbaijan became distant to it?s national etnicity and how Azerbaijan breaking systematically intopieces with the Armenian problem.The thesis consist of four parts after the introduction section. The topic of the first section is, the fugitiveproblem which occured in the Azerbaijan Armanian trouble in the historical duration. The socialeconomic analyse of the refugees after they imposed to migrate is the issue of the second part. The thirdpart tries to focus on the daily problems of the fugitives. The thesis focused on the fourth part to theevaluation of the Nagornho Karabakh problem in the international area. In this section the solution of theproblem is investigated and focused on the Azerbaijan Foreign Affairs Politic. The politic of Azerbaijanwas evaluated and the probable solutions are clarified. As a result; it can be witnessed that 1 millionpeople live in hard conditions.At the beginning, the thesis planned to be a main source for other researches. But, the trouble is anothercountries troble and the lack of printed sources in Turkey let this research infertile. Especially the tablesin the second section are taken from one source. The lack of the sources maket he research difficult.