Faaliyet tabanlı maliyetleme sistem tasarımı ve bir işletme uygulaması

Abstract

Günümüzde global rekabet; maliyetleri azaltarak, verimliliği artırmak amacıyla, imalatisletmelerini daha esnek, daha entegre ve oldukça otomatik bir yapıda olmayazorlamaktadır. Özellikle, Avrupa ile hemen hemen bütünlesme sürecine gelindiğiülkemizde, isletmelerin hem ülke içinde faaliyet gösteren isletmelerle, hem de AvrupaBirliği'ne dahil ülke isletmeleriyle rekabet edebilmesi daha da güçlesmistir. Bu açıdaninsan ihtiyaçlarını gidermek, topluma hizmet etmek, istihdam yaratmak ve sonuçta dakar elde etmek isteyen isletmeler, ürettikleri mamülleri doğru fiyattan satabilmek vekarlı yatırımlara yönelebilmek için maliyetleri doğruya en yakın sekilde tespit etmekisteyeceklerdir.Yapılan çesitli arastırmalarda, genel imalat maliyetlerinin hacim tabanlı dağıtımını esasalan geleneksel maliyetleme sistemlerinin üretim ortamlarındaki uygunluğunukaybettiği belirlenmistir. Bu sistemler, ürün maliyetlerini tahrif etmeye meyillidir vezayıf stratejik kararların alınmasıyla sonuçlanmaktadırlar. Bu nedenle gelenekselmaliyetleme sistemlerinin eksikliklerini gidermek amacıyla, ileri maliyetlememetotlarından olan faaliyet tabanlı maliyetleme sistem tasarımı gerçeklestirilmistir.Bu çalısmanın arastırma problemi, faaliyet tabanlı maliyetleme sisteminin nasıltasarlanması gerektiğini belirleme olarak ifade edilebilir. Bu bağlamda, çalısmanınamaçlarını su sekilde ifade etmek mümkündür:a- FTM sistem tasarımı isletmeler için niçin gereklidir?b- FTM sistem tasarımının gerçeklestirilmesi, maliyetlerde nasıl bir etkiyaratmaktadır?Bu sorulara cevap ararken literatür taramasına ek olarak, henüz geleneksel maliyetsistemlerini kullanmakta olan küçük ölçekli bir tekstil firması örnek olarakincelenmistir.Bu çerçevede yapılan çalısma sonucunda görülmüstür ki, yeni bir maliyet sisteminingerçeklestirilmesi zaman ve sermaye gerektirmektedir. Bu nedenle büyük firmaların,küçük firmalara göre sisteme uyum sağlamaları daha mümkün görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi, Geleneksel MaliyetlemeSistemi, Maliyet Tasıyıcısı, Maliyet Havuzu

Nowadays, global competition forced manufacturing organizations to become moreflexible, integrated and highly automated in order to incerease their productivity atreduced costs. Especially, it becomes harder to make rival business for both thecountries of European communities and the companies rustling in its country.Therefore, the companies wanting to make dissapear human needs, to serve the society,to employ and make profit wants to ascertain the costs more appropriate for sellingtheir goods and getting profitable investment.In various researches that are made, traditional costing systems based on valume-basedallocation of overhead have lost relevance in a manufacturing environment. Thesesystems tend to distort product cost and lead to poor strategic decisionmaking.Therefore, innovative costing method designed to deal with the deficiencies oftraditional costing systems is Activity Based Costing.The research problem of this study considers determining how to the design of AvtivityBased Costing System. In this respect the objectives of this study can be stated as:a- Why is the design of ABC system required for companies?b- How is the design of ABC system effect on costs?In order to answer these questions, in addition to a literature rewiew, a company whichis small-size and stil using traditional costing systems has been examined as model.Within this framework, the results of the study show that the implementation of a newcost system involves investment in time and money. Therefore, larger firms being morelikely to adopt this system than smaller firms.Keywords : Activity Based Costing System, Traditional Costing System, Cost Driver,Cost Poo