13. yüzyıl Anadolu Türkçesinde sıfat fiil ekleri

Abstract

Hazırladığımız bu çalışma, 13. yüzyıl Anadolu Türkçesinde sıfat fiil eklerinin incelenmesini içermektedir. Yapmış olduğumuz çalışmanın amacı; 10. yüzyıldan itibaren Orta Asya'dan batıya göç eden Oğuzların, 12. yüzyılın sonlarında kendi lehçelerine dayalı olarak oluşturdukları, Anadolu'da kurup geliştirdikleri Eski Anadolu Türkçesinin belgelerle takip edilebilen ve bu sebeple başlangıç safhası olarak kabul edilen, safhanın özelliklerini en iyi şekilde yansıtan 13. Yüzyıl Anadolu Türkçesini tanıtmak ve bu döneme ait eserlerde kullanılan `sıfat-fiilleri', fonksiyonları ve şekilleri esas alınarak tespit etmek ve bu eserler ışığında 13. Yüzyıl Anadolu Türkçesinin kendine özgü anlatım zenginliklerini ortaya koymaktır.Çalışmamızda öncelikle, 13.yüzyıl Anadolu Türkçesindeki sıfat fiil eklerinin tespiti için 13. yüzyıl Anadolu sahasında yazılmış on dört eser tespit ettik. Bu eserlerde bulunan sıfat fiil eklerini eserlerin transkripsiyonlu çeviri çalışmalarını incelemek suretiyle tespit ve tasnif etmeye çalıştık. Yararlandığımız eserleri kısaltmalar kısmında gösterdik.Çalışmamızın birinci kısmında sıfat fiil kavramının tanımını, bu konu hakkında çalışmaları olan çeşitli bilim adamlarının görüşlerine yer vermek suretiyle ele aldık ve 13. yüzyıl Anadolu Türkçesinin bize kazandırmış olduğu on dört eseri tanıttık. İkinci kısımda ise belirlemiş olduğumuz 13. yüzyıl Anadolu Türkçesi eserlerinde yer alan sıfat fiilleri, fonksiyonları ve bu fonksiyonların ihtiva ettiği şekiller esas alınarak tespit ve tasnif ettik. Bu bağlamda 13. yüzyıl Anadolu Türkçesi eserlerinde tespit edilen sıfat fiillerin fonksiyonlarından hareketle dönemin sosyo-kültürel yapısına, halkın yasayış ve duyuş biçimlerine ayna tutmaya çalıştık ve en yoğun kullanım alanına sahip fonksiyonlardan hareketle dönem hakkında saptamalarda bulunduk.Anahtar Kelimeler: Sıfat Fiiller, Fiilimsiler, 13. Yüzyıl Anadolu Türkçesi

This study we have prepared contains an examination of suffixes of adjective-verbs in 13th century Anatolian Turkish. Oguz tribes which had gradually begun to migrate from Central Asia towards west in 10th century had begun to establish and develop Old Anatolian Turkish towards the end of 12th century which was based on their own dialect. As it can be followed up by documents, this period is considered to be the beginning phase Old Anatolian Turkish. The purpose of this study is to promote 13th century Anatolian Turkish and by specifying the adjective-verbs that had been used in manuscripts from this period and taking advantage of the light shed by these manuscripts, try to expose the beauty of the language and the richness of expression.In our study we have specified several works written in Anatolia region in the 13th century for the determination of adjective-verb suffixes and examined translation studies with transcription in our effort to specify and classify the adjective-verb suffixes. The works we have used in our study are shown in abbreviations section.In the first part of our study we have reviewed the adjective-verb concept definition by presenting the views of several linguists who have publications on this subject and presented the works that had been created in 13th century Anatolian Turkish. In the second part, we have tried to specify and classify the adjective-verbs that we have detected and specified in 13th century Anatolian Turkish.Keywords: Suffix of adjective-verbs, Verbals, 13th Century Anatolian Turkish