17 numaralı Kırım şer`iyye sicili (H. 1084-1085/m. 1673-1674) transkripsiyonu ve değerlendirilmesi

Abstract

Şer'iyye sicilleri, Osmanlı Devleti'nin sosyal ve ekonomik yönünü aydınlatması bakımından önemli bir kaynaktır. Bu kaynak vasıtasıyla Osmanlı halkının günlük yaşamını, uğraşına ve sorunlarına vakıf olabiliriz. Şer'iyye sicilleri tutulduğu dönem ve tutulduğu bölgenin insanlarının hikayesini bize sunmaktadır. Bir köylünün ekip biçtiği ürünü, bir tüccarın satmış olduğu malları veya bir kölenin başına gelen birbirinden farklı durumları muhtevasında barındırmaktadır.Osmanlı Devleti'ne tabi olan Kırım Hanlığı'nda da şer'iyye sicilleri tutulmaktadır. Kırım Hanlığı'nın sosyal, iktisadi, idari, dini, hukuki, etnik ve mimari birçok bilgilerini bu siciller sayesinde ulaşmak mümkündür. Biz de bu bilgiler ışığında 17. numaralı Kırım şer'iyye sicili (H. 1084-1085/M. 1673-1674) transkripsiyonunu ve değerlendirmesini ele aldık.Çalışmamızda sicilin transkripsiyonu tamamlandıktan sonra tasnif işlemi yapılmıştır. Daha sonra hanlığın coğrafyası ve tarihi ele alınmıştır. Sicillerden elde edilen bilgiler sonucunda konusuna göre kayıtlar kullanılmıştır. Elde edilen kayıtlar değerlendirilerek ilk bölümde Kırım Hanlığı'nın idari vaziyeti ele alınmıştır. Hanlığın kazaları, kasabaları, köyleri, mahalleleri ve coğrafi yerleri tespit edilmiştir. İkinci bölümde ise sosyal hayat ele alınmıştır. Hanlık içerisindeki etnik ve dini farklılıklar, aile, suç ve suçlular, toplumda yer alan köleler, unvan ve lakaplar vb. konulara yer verilmiştir. Değerlendirmenin üçüncü bölümünde ise hanlığın ekonomik kısmı 17 numaralı sicil defterine göre sorgulanmıştır. Hanlık içerisinde para birimleri, ölçü ve tartı birimleri, meslek grupları, alım-satım, borç verme-alma ve tereke kayıtlarından elde edilen eşyalar çalışmanın üzerinde durduğu önemli konulardır.Çalışmamız Kırım Hanlığı'nın 1673-1674 yılını kapsayan bir yıllık dönemi içermektedir. Hanlığın sosyal, kültürel ve ekonomik birçok yönünü ortaya çıkarma amacıyla çalışılmıştır.

Sharia registers are an important source in terms of illuminating the social and economic aspects of the Ottoman Empire. Through this resource, we can become familiar with the daily life, occupation and problems of the Ottoman people. Sharia records provide us with the story of the period and the people of the region. It contains the product of a peasant, the merchandise sold by a merchant or the different situations that happen to a slave.In the Crimean Khanate, which is subject to the Ottoman Empire, the registers of the Sharia are also recorded. It is possible to reach many social, economic, administrative, religious, legal, ethnic and architectural information of Crimean Khanate through these registers. In the light of this information, we dealt with the transcription and evaluation of the Crimean Sharia registry number 17 (H. 1084-1085/ C.E. 1673-1674).In the study, after the transcription of the registry was completed, grading was performed. Then, the geography and history of the khanate were discussed. As a result of the information obtained from the registers, records were used according to the subject. In the first section, the administrative situation of the Crimean Khanate was discussed. Accidents, towns, villages, neighborhoods and geographical locations of the khanate were determined. In the second part, social life is discussed. Ethnic and religious differences in khanate, family, crime and criminals, slaves in society, titles and nicknames, etc. were also included. In the third part of the evaluation, the economic part of the khanate was questioned according to the registry book number 17. In the Khanate, the items that are obtained from currencies, measurement and weighing units, occupational groups, purchase-sale, lending-borrowing and land registration are the important subjects of the study.The study includes a period of 1673-1674 years of the Crimean Khanate. The social, cultural and economic aspects of the Khanate were studied.