Modern coğrafyanın öncülerinden Faik Sabri Duran; Hayatı ve eserleri

Abstract

İnsanoğlu dünyaya ayak bastığı ilk andan itibaren hayatını idame ettirebilmek, daha elverişli yaşam koşullarına sahip olmak ve doğaya hâkim olmak gibi düşüncelerle doğaya yönelmiş, merak duygusunun da tesiriyle bulunduğu çevreyi ve dünyayı incelemeye koyulmuştur. Dolayısıyla, insanlığın geçmişi kadar köklü bir geçmişe sahip olan coğrafya, pek çok bilim insanının üzerinde çalıştığı bir alan olarak, çeşitli türde yazılan eserler ve yapılan çalışmalarla zenginleşerek ilerlemiştir. Orta Çağ'a gelindiğinde coğrafya çalışmaları batı dünyasında sekteye uğrasa da İslam âlimleri bu alanda mühim çalışmalar yaparak alanın gelişmesine katkı sağlamışlardır. Rönesans ve coğrafi keşiflerle birlikte batıda yeniden ivme yakalayan coğrafya çalışmalarında Keckermann, Varenius ve Kant'ın çabaları sonucunda önemli ilerlemeler kaydedilmiş, sonrasında Carl Ritter ve Alexander von Humboldt gibi coğrafyacılar tarafından alan modern kimliğini kazanmıştır. Bu coğrafyacılardan Ritter ve Humboldt modern coğrafyanın temellerinin atılmasında önder olmuşlardır.Modern coğrafya anlayışının Türkiye'ye girişindeki öncü isimlerden Faik Sabri Duran (1884-1943) ise gerek yazdığı kitaplar gerekse farklı seviyelerdeki eğitim kurumlarında verdiği derslerle bu anlayışın ülkemizde yerleşip benimsenmesine katkı sağlamış, ayrıca Darülfünun'da müstakil bir coğrafya bölümünün kurulmasına ve Coğrafya Darülmesaisi'nin açılmasına yönelik çalışmalara katılmıştır.Duran, gezi yazısı, ders kitabı, öğretmenler için kılavuz kitabı, roman, atlas ve ansiklopedi gibi farklı türde yaklaşık yüz kitap kaleme almıştır. Bilhassa öğretmenler ve öğrenciler için yazdığı kitaplarda otuz-kırk yıl önceki coğrafya anlayışını tenkit ederek eski coğrafyanın yer ismi ezberlemeye ve sırası geldiğinde atlamadan bunları tekrar etmeye dayalı olduğunu, ancak dönemin modern coğrafya görüşünün olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurmaya, akıl yürütmeye ve hadiseleri izah etmeye dayalı olduğunu vurgulamıştır. Ona göre coğrafya `müşahede, mülahaza ve muhakeme` ilmidir ve Duran, sıklıkla eserlerinde bu hususa dikkat çeker.

Human beings can be maintained from the very first moment when they set foot in the world, to have more favorable living conditions and to dominate the nature as well as to the surrounding nature, nature, curiosity, and began to examine the environment with the determination of curiosity. The geography, which has attracted the attention of many scientists, has progressed by enriching works and works written in various places.Although the geography studies were interrupted in the western world in the Middle Ages, Islamic scholars contributed to the development of the area by making significant studies in this field. With the work of Keckermann, Varenius and Kant, important steps have been taken in the field of geography which has gained momentum again in the west with the renaissance and geographical discoveries, and scientific identity has been gained by means of geographers such as Carl Ritter and Alexander von Humboldt. Among these geographers Ritter and Humboldt were the leaders in laying the foundations of modern geography.Modern geography understanding of the pioneers in Turkey Faik Sabri Duran (1884-1943) The need his books both in this approach with courses taught in educational institutions at different levels in our country have contributed to the adoption of settling, as well as the establishment of an independent geography section Darulfunun and Geography Darülmesaisi's has participated in the opening efforts.Duran has written about a hundred books of different genres, such as travel writing, textbooks, guide books for teachers, novels, atlases and encyclopedias. Especially in the books he wrote for teachers and students, he criticized the geography understanding of the thirty-forty years ago. highlights.According to him, geography is observation, reasoning and reasoning, and Duran often draws attention to this matter in his works.