Erken okuryazarlık becerilerinin gelişiminde ses bilgisi farkındalık programının etkisi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, uygulanan `Ses Bilgisi Farkındalık Programı` nın, ilkokulbirinci sınıf öğrencilerinin `ses bilgisi farkındalığı, yazı farkındalığı, alfabe bilgileri, kelimebilgileri ve kelime okuma-yazma becerileri` üzerine olan etkisini belirlemektir. Araştırmadaön test-son test, kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma grubunu, 2014–2015 eğitim-öğretim yılı güz yarıyılında Sivas il merkezinde orta sosyo-ekonomikdüzeydeki bir devlet ilkokulunun iki şubesinde öğrenim gören toplam 47 birinci sınıföğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada, deney grubundaki çocuklara 8 haftalık süreçteuygulamada olan `Türkçe Dersi Öğretim Programı` ile birlikte `Ses Bilgisi FarkındalıkÖğretim Programı`nda yer alan oyun ve etkinliklerden yararlanılarak hazırlanan ses bilgisifarkındalık programı uygulanmıştır. Kontrol grubundaki çocuklara ise, ön test uygulandıktansonra 8 haftalık süreçte uygulamada olan `Türkçe Dersi Öğretim Programı` dışında hiçbirişlem yapılmamış ve bu süre sonunda son test uygulanmıştır. Araştırmanın verilerinintoplanmasında uygulanan ses bilgisi farkındalık programın, çocukların ses bilgisi farkındalıkbecerilerine etkisini belirlemek için, `Fonolojik Farkındalık Ölçeği ve Ses BilgisiFarkındalık Ölçeği`; yazı farkıdalığı becerilerine etkisini belirlemek için, `YazıFarkındalığını Değerlendirme Kontrol Listesi`; alfabe bilgisine etkisini belirlemek için,`Temel Okuma-Yazma Becerileri Ölçeği'nin harf okuma ve harf yazma alt testleri`; kelimebilgisine etkisini belirlemek için, `Peabody Resim Kelime Testi`; kelime okuma-yazmabecerilerine etkisini belirlemek için, `Temel Okuma-Yazma Becerileri Ölçeği'nin kelimeokuma ve kelime yazma alt testleri` ve deneklerin demografik özelliklerini belirlemek için de `öğrenci bilgi formu` veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Elde edilen verilerinistatistiksel analizinde; deneysel işlem öncesi (ön test) ve deneysel işlem sonrası (son test)deney ve kontrol grubu arasındaki farkın anlamlılığının incelenmesinde gereklivarsayımların karşılanması durumunda bağımsız örneklem t-Testi, gerekli varsayımlarkarşılanmadığında ise Mann-Whitney U Testi; deney ve kontrol grubunun gelişiminin (öntest-son test) anlamlı olup olmadığının incelenmesinde gerekli varsayımların karşılanmasıdurumunda bağımlı örneklem t-testi, gerekli varsayımlar karşılanmadığında ise Wilcoxonİşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, `Ses Bilgisi FarkındalıkProgramı`nın ses bilgisi farkındalığı, yazı farkındalığı, alfabe bilgisi, kelime bilgisi vekelime okuma-yazma becerilerinin gelişimi üzerine etkili olduğu bulunmuştur. Elde edilensonuçlar alanyazındaki ilgili araştırmalar eşliğinde tartışılmıştır.Anahtar Kelime : Ses bilgisi farkındalık programı, ses bilgisi farkındalığı, yazıfarkındalığı, alfabe bilgisi, kelime bilgisi, kelime okuma-yazma becerileri

The main purpose of this study is to determine the effect of `Phonological AwarenessProgramme` on `phonological awareness skills, print awareness skills, vocabularyknowledge, alphabet knowledge and reading-writing skills` of primary school students. Inthis study, pre-test and post-test, control group semi-experimental design was used. Thestudy group consisted of 47 first year primary students from two different classes in a stateschool in the fall semester 2014 with middle socio-economic background in Sivas city. Inthe study, along with `The Turkish Teaching Programme` applied currently, phonologicalawareness teaching programme based on the games and activities in `PhonologicalAwareness Education Programme` was applied to the students in the study group for 8weeks. On the other hand, the students in the control group had no other training than `TheTurkish Teaching Programme` applied currently for 8 weeks after being given a pre-test butat the end of the process they were given a post-test. As for the data collection, `PhonologicalAwareness Scale` and `Phonological Awareness Test` were used to measure the effect ofthe programme on the students' phonological awareness skills. `Writing AwarenessAssessment Check List` was used to assess its effect on print awareness skills. `PeabodyPicture Vocabulary Test` was used to assess its effect on vocabulary knowledge. `BasicReading-Writing Skill Scale` was used to assess its effect on alphabet knowledge andvocabulary reading-writing skills. Finally, `Student Information Form` was used todetermine the demographic properties of the subjects. In the statistical analysis of theobtained data, independent sample t-test was used in case of the assumptions being true to iassess the difference between experimental group and control group before the experimentalstudy (pre-test) and after the experimental study (post-test). If the assumptions were not tobe true, Mann-Whitney U Test was used. In order to assess the level of development ofexperimental group and control group dependent sample t-Test was used if the assumptionswere to be true and Wilcoxon Signed-Rank Test was if they were not to be true. Accordingto the results of the study, there has been a positive effect of Phonological AwarenessProgram on students' phonological awareness, writing awareness, vocabulary and readingwriting skills. The results were discussed within the context of existing literature.Key Words :Phonological awareness programme, phonological awareness, printawareness, vocabulary knowledge, vocabulary reading-writing skills