Osmanlı Sarayı`nda opera sanatı

Abstract

Osmanlı İmparatorluğu kuruluş yıllarından itibaren Batı ülkeleriyle yoğun bir askeri, politik ve ekonomik ilişki içinde olsa da, geleneksel yapısı ve gerileme dönemine kadar Avrupa ülkeleri üzerindeki hâkimiyet duygusu gibi nedenlerle uzun zaman bilim ve kültür alanında içe dönük kalmış, böylece Avrupa'daki gelişmeleri uzaktan ve geç kalarak takip etmiştir.Osmanlı İmparatorluğu'nun operayla tanışması Avrupa kültürünü tanıma çabalarıyla beraber olmuştur. Bu kültürün en gösterişli etkinliklerinden olan opera ile ilgili ilk bilgiler, sefirler (elçiler) aracılığı ile edinilmiştir. Osmanlı Sarayı'nda ilk opera temsili ise III. Selim döneminde gerçekleştirilmiştir. Ardından II. Mahmud döneminde Giuseppe Donizetti'nin Muzika-i Hümayun'un başına getirilmesi ile Osmanlı Sarayı'nda Klasik Batı Müziği ve opera etkinlikleri yerleşik hale gelmeye başlamıştır. Batılılaşmanın hız kazandığı Tanzimat Dönemi'nde ise Bosko ve Naum tiyatrolarının kurulmasıyla opera, İstanbul'un şehir yaşamının da bir parçası olmuştur. Nitekim Avrupa kültürüne hayranlığı bilinen Padişah Abdülmecid, Naum Tiyatrosu'nda sahnelenen operaları seyretmiş ve bunların etkisinde kalıp Dolmabahçe Saray Tiyatrosu'nu yaptırarak burada opera temsil edilmesini sağlamıştır.Abülmecid'in operaya gösterdiği ilgi, padişah II. Abülhamid döneminde yükselerek devam etmiştir. II. Abdülhamid, opera sevgisi nedeniyle Yıldız Sarayı Tiyatrosu'nu yaptırmış, buraya yabancı ülkelerden sanatçılar getirterek konserler verdirmiş, hatta İtalyan sanatçılardan oluşan bir opera ekibini sarayında düzenli temsiller vermek üzere ikamet ettirmiştir. Osmanlı padişahları imparatorluğu ziyaret ederek temsiller veren opera sanatçılarını çoğunlukla nişanlarla ödüllendirmişler, böylece operayı en yüksek makamdan himaye altına aldıklarını göstermişlerdir.Anahtar Kelimeler: Osmanlı İmparatorluğu, Batılılaşma, Abdülmecid, II.Abdülhamid, Yıldız Saray Tiyatrosu

Although the Ottoman Empire, had an intense about military, political and economic relationship with the Western countries since it's establishment, has been isolated for a long time in the field of science and culture due to its traditional structure and sense of domination over the European countries until the regression period. The introduction of the Ottoman Empire to the opera has realized along with the efforts of familiarization with European culture. The first information about the opera, was acquired by the sefirs - the ambassadors. The first opera performance in the Ottoman Palace took place during Selim III period. In the period of Mahmud II, when Giuseppe Donizetti became the Head of the Muzika-i Hümayun, classical Western music and opera activities has become more established in the Ottoman Palace. In the Tanzimat Era, with the establishment of Bosko and Naum Theaters, the opera became a part of the city life of Istanbul. Sultan Abdülmecid, who was known for his admiration to European culture, saw operas in Naum Theater and Dolmabahçe Palace Theater was built to stage operas under the influence of these operas.Abdülhamid II had the Yıldız Palace Theater built because of his passion for opera, and performances were held at Yildiz Palace by artists from foreign countries and even a community of opera singers composed of Italian artists were hosted in the palace to make regular opera performances. The sultans awarded the opera performers who visited the Empire mostly with medals in order to demonstrate that the opera is highly valued. Key Words: Ottoman Empire, Westernization, Abdülmecid, Abdülhamid II, Yıldız Palace Theater