Algılanan ebeveyn kontrolü ile ergen iyi oluşu arasındaki ilişkide duygusal özerklik ve empatinin aracı rolü

Abstract

Bu çalışmada, ebeveynden algılanan kontrol ile ergen iyi oluşu arasındaki ilişkide empati ve duygusal özerkliğin aracı etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modelinde tasarlanan araştırmanın çalışma grubunu, Ankara'nın 6 farklı ortaöğretim kurumunda öğrenim gören 755 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, Leuven Algılanan Ana Babalık Ölçeği/Ergen Sürümü (Soenens, Beyers ve Goossens, 2004), Duygusal Özerklik Ölçeği (Steinberg ve Silverberg, 1986), Temel Empati Ölçeği (Jolliffe ve Farrington, 2006) ve Varoluşsal İyi Oluş Ölçeği (Şimşek ve Kocayörük, 2013) kullanılarak elde edilmiştir. Hiyerarşik regresyon analizi ile gerçekleştirilen aracılık testi sonucunda hem anne hem de babadan algılanan psikolojik ve davranışsal kontrol ile ergenin iyi oluşu arasındaki ilişkide duygusal özerkliğin kısmi aracı rol oynadığı ancak empatinin ebeveyn kontrolü ve ergen iyi oluşu arasındaki ilişkide benzer bir etkiye sahip olmadığı bulunmuştur. Sonuç olarak araştırmada algılanan ebeveyn kontrolü arttıkça ergenin kendini duygusal olarak özerk hissetme düzeyinin azaldığı ve ergenin iyi oluşunun bu durumdan olumsuz yönde etkilendiği belirlenmiştir.

This study aimed to determine the mediator effect of empathy and emotional autonomy on the relation between perceived parental control and adolescent's well-being. The sample group of the study that is designed as correlational survey research which is consisted of 755 secondary school students from 8 different schools in Ankara. Data were collected by using Demografic Information Form, Leuven Perceived Parenting Scale (Soenens, Beyers ve Goossens, 2004), Emotional Autonomy Scale (Steinberg ve Silverberg, 1986), Basic Empathy Scale (Jolliffe ve Farrington, 2006), and Ontological Well-Being Scale (Şimşek ve Kocayörük, 2013).The results of hierarchical regression analysis showed that emotional autonomy was a significant mediator on the relation between psychological and behavioral control perceived from both mother and father with adolescent's well-being, but empathy had no mediator role on this relation. Consequently, it has been determined that the more the perceived parental control, the lower the level of adolescent's feeling emotionally autonomous; and adolescent's well-being is affected negatively.