MEB aile eğitimi programının eğitim materyallerinde toplumsal cinsiyet

Abstract

Bu araştırma, 0-18 yaş aile eğitimi kurs kitaplarının içeriğinin ne düzeyde cinsiyetçiliği yansıttığını ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu amaca ulaşmak için kurs kitaplarındaki görseller ve metinlerin betimsel içerik analizi ve metin analizi yapılmıştır. Öncelikle Aile Eğitimi Kurs Kitaplarının içeriğini analiz edebilmek amacıyla aile ve aile kavramının tarihçesini içeren çalışmalar, Türkiye'de ve dünyada aile eğitimine dair literatür ve belgeler, toplumsal cinsiyet ve cinsiyetçilik kavramlarına ilişkin kaynaklar dergiler incelenmiştir. Kitaplardaki cinsiyetçiliği analiz edebilmek amacıyla kitapların içeriğindeki toplam 84 fotoğraf/resim, her biri yaklaşık 350 sayfalık dört kitaptaki tüm metinler (bilgilendirici ve akışı anlatan metin, etkinlik yönergeleri, her oturumun sonunda yer alan 56 hikâye, açıklayıcı metinlerin tümü) incelenmiştir. Kitaplardaki görseller ile konunun içeriğini anlatan metinlerde ve etkinlik yönergelerindeki açık ve örtük anlamlar, `ataerkil aile tasviri`, `cinsiyetçilik`, `annelik- babalık`, `çocuklarla ilişkilerde rol dağılımı`, ` kamusal alanda eşitsizlik`, ` pratik öneriler`, `güçlendirme` kategorileri altında analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, hem görseller hem de metinlerde sunulan içeriğin geleneksel ataerkil aile yapısında toplumsal cinsiyet eşitliği bakımından önemli bir değişimi hedeflemediği saptanmıştır.Anahtar kelimeler: aile eğitimi, cinsiyetçilik, cinsiyete dayalı iş bölümü, ataerkil aile, toplumsal cinsiyet.

This research aims to put forward at what level the content of family education course books for children ages between 0-18 reflect sexism. In order to achieve this goal methods of descriptive content analysis and text analysis were used as the data collection technique. Firstly for the purpose of analysing the course books of family education, works including the family and the concept of family, literature and documents about family education in Turkey and in the world, resources relating to the concepts of gender and sexism and magazines were reviewed. To analyse sexism in these books, which are about 350 pages each, a total number of 84 photographs and all the text, which is informative, explanatory and descriptive, including the instructions and 56 stories after each meeting were studied. The explicit and the implicit meanings in the images, in the text explaining the contents and in the instructions of the activities were analysed under the categories of patriarchial family representation, sexism, parenthood, role distribution in parenting, inequality in public, practical suggestions and womans empowerment. As a result of the research it is determined that neither the images nor the contents in the text aim a significant change in traditional patriarchal family structure in terms of gender equality. Key words: family education, sexism, sex based on work department, patriarchial family, gender.