Eski Anadolu Türkçesinde bitki adlarının etimolojik incelemesi

Abstract

Bu çalışmada Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazılan bazı eserlerin içerdiği bitki isimlerinin köken bilgisi tespit edilerek bu isimlerin etimolojik bilgisi verilmiş, isimler köken ve yapı olarak tasnif edilmiş ardından sözlük ve yapısal inceleme kısmı oluşturulmuştur. Çalışma giriş dışında dört bölüm, sözlük, sonuç ve kaynakça ksımlarından oluşmaktadır. Çalışmanın Giriş bölümünde bitkiler hakkında genel bilgi verilerek bitkilerin kültürümüzdeki yeri ve öneminden, Eski Anadolu Türkçesinde bitkiler ve çalışmamız için taranmış olan eserlerden bahsedilmiştir. Çalışmanın birinci bölümü olan Basit Yapılı Bitki Adları kısmında bitki adları; Türkçe bitki adları ve alıntı bitki adları olarak verilmiş ve tasnifi yapılmıştır. İkinci bölüm olan Türemiş Bitki Adları'nda Türkçe kelimelere gelen ekler gösterilmiştir. Üçüncü bölüm ise Birleşik Bitki Adları'nın incelendiği bölümdür. Bu bölümde isim tamlaması ve sıfat tamlaması şeklinde kurulan birleşik isimler, isim-fiil ekiyle oluşan bitki adları, sıfat-fiil ekiyle oluşan bitki adları, isnat grubu şeklinde oluşan bitki adları, ses taklidi kelimelerden oluşan bitki adları ve kavram bakımından birleşik bitki adları verilmiştir. Dördüncü bölüm olan Bitki Adlarında Geçen Yapım Ekleri kısmında ise yapısal incelemeye yer verilmiş, sözcüklerin aldığı yapım ekleri sıralanmıştır.Çalışmanın Sözlük kısmında madde başı olarak verilen bitki isimlerinin tanımları ve bu isimler hakkındaki etimolojik görüşlere yer verilerek taranan eserlerden örnekler tanıklanmıştır. Sonuç kısmında çalımada elde edilen önemli bulgular dikkatlere sunulmuş, Kaynakça'da ise çalışma esnasında yararlanılan tüm kaynaklara yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Eski Anadolu Türkçesi, Bitkiler, Etimoloji.

In this study, the origin information of the plant names contained in some works written in the Old Anatolian Turkish period was determined, the etymological information of these names was given, the names were classified as origin and structure, and then the dictionary and structural analysis part was created.Apart from the introduction, the study consists of four chapters, glossary, conclusion and bibliography. In the Introduction chapter of the study, general information about plants is given, the place and importance of plants in our culture, plants in Old Anatolian Turkish and the works scanned for our study are mentioned. Plant names in Simple Structured Plant Names, which is the first chapter of the study; Turkish plant names and quoted plant names are given and classified. In the second chapter, Derived Plant Names, suffixes for Turkish words are shown. The third chapter is the section on Compound Plant Names. In this section, compound nouns formed as noun clause and adjective clause, plant names formed with noun-verb suffix, plant names formed with adjective-verb suffix, plant names formed as imputation group, plant names consisting of sound imitation words and compound plant names in terms of concept are given. In the fourth chapter, the Verb Suffixes Mentioned in Plant Names, structural analysis is included and the morphological suffixes that words take are listed.In the Dictionary chapter of the study, the definitions of the plant names given as per item and the etymological views about these names were given and examples from the scanned works were witnessed. In the conclusion part, the important findings obtained in the study are presented to the attention, and all the sources used during the study are included in the bibliography.Keywords: Old Anatolian Turkish, Plants, Etymology.