Alanya'da halk hekimliği

Abstract

Halk hekimliği, halkın çeşitli hastalıkları tedavi etmek veya hastalıklardan korunmak için uyguladığı gerçekçi veya büyüsel yöntemlerin tamamıdır. Halk hekimliği halk kültürünün bir parçasıdır ve halkın bilgi ve tecrübesine dayanır. Bitkilerle, madenlerle, dinî vb. bir takım uygulamalarla gerçekleştirilen halk tıbbı, günümüzde alternatif tıp olarak da nitelendirilmektedir. Türk halk hekimliği, kaynağını Şamanizm ve eski Türk inanç sisteminden almış ve nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar ulaşmıştır. Şamanların tedavi edici rolünü günümüzde ocaklar, halk hekimleri, büyücüler ve muskacılar almıştır. Ocaklar, şifa bulmak amacıyla ziyaret edilen türbeler, kutsal olduğu düşünülen çeşitli sular, ağaçlar, taşlar, kayalar gibi halk hekimliğinin önemli sağaltım merkezlerinden biri olmuştur. Ocaklık aileden gelen ve soydan geçen bir yetenek olarak görüldüğü gibi bazı kişiler el alarak, rüya görerek veya gözlemleyerek ocak olmuştur. Günümüzde sarılıktan, temreye, kırık-çıkıktan, yılancığa Anadolu'nun birçok yerinde çok sayıda ocak türü ve bu ocakların temsilcileri bulunmaktadır. Alanya, halk hekimliğinin ve ocak kültürünün devam ettiği ve çok sayıda temsilcisinin bulunduğu önemli yörelerden biridir. Köklü tarihi, zengin kültürü ve bilhassa yörük yaşam tarzının devamı, Alanya'da ocaklık geleneğinin devamını sağlamıştır. Ayrıca Alanya'nın iklimi, yeryüzü şekilleri, halkın ekonomik durumu ve eğitimi bu geleneğin devamını da etkilemiştir. Bu çalışmada kaynak kişilerden elde edilen bilgiler doğrultusunda Alanya'da halk hekimliği ve ocaklık kültürü ele alınmıştır. Alanya'da halk hekimliğinin Türk halk hekimliği içindeki yeri ortaya konulmuş ve eski Türk inanışları ile olan ilişkisi değerlendirilmiştir.

Folk medicine is a whole range of realistic or magical methods that people use to treat various diseases or protect themselves from diseases. Folk medicine is a part of folk culture and is based on the knowledge and experience of the people. Plants, minerals, religious, etc. Folkmedicine, which is carried out with a number of applications, is also named as alternative medicine today. The source of Turkish folk medicine is based on Shamanism and old Turkish belief systems and has reached the present day by being transferred from generation to generation. The curative role of shamans has been today assumed by family chambers, folk healers, magicians and talistmanists. In this regard family chambers has become one of the important treatment centers of folk medicine like shrines which are visited for healing, various waters considered to be sacred, trees, stones and rocks. Although the tradition of family chamber is seen as an inherited skill, some people have also become a healer by getting permission, dreaming or observing. Today, there are many types of family chambers and representatives of these family chambers in many parts of Anatolia, from hepatitis to tetterous, from bonesetter to snakebite.Alanya is one of the important regions where folk medicine and family chamber tradition continue and where there are many representatives. Its deep-rooted history, rich culture and especially the continuation of the nomadic lifestyle have ensured the continuation of the family chamber tradition in Alanya. In addition, the climate of Alanya, landforms, the economic situation and the education of the people have also influenced the continuation of this tradition.In this study, folk medicine and the family chamber tradition in Alanya were discussed in line with the information obtained from the people who were familiar with this tradition. The place of folk medicine in Alanya within Turkish folk medicine has been revealed and its relationship with ancient Turkish beliefs has been evaluated.