XIII-XV. yüzyıllarda Karadeniz'de Ceneviz ticaret kolonileri ve ticaret

Abstract

1258 yılında Venedikliler ve Pisalılar tarafından Akka'dan kovulan Cenevizler, intikam için 13 Mart 1261'de Nikea İmparatoru Mikhail Palaiologos'la Nymphaeum Anlaşması'nı imzaladılar. Bu anlaşmaya eklenen bir madde ile Karadeniz'e açılma imkânına kavuştular. Akabinde Karadeniz'e kıyısı olan devletlerle irtibat kurarak ilk kolonileri kurmaya başladılar. Karadeniz kıyılarında, başta Caffa (Kefe), Simisso (Samsun), Trebisonda (Trabzon), Vicina, Samastro (Amasra), Sinope (Sinop), Savastopolis (Sohum), Cembalo (Balıklava), Soldaia (Sudak), Vosporo (Kerç), Lo Copa (Kuban), Matrega (Taman), Tana (Azak), Chilia (Kili) ve Licostomo Cenevizlerin koloni kurdukları yerleşmelerdi. Bir Ceneviz konsolos ve memurlar tarafından idare edilen bu kolonilerde kilise, han, hamam, yönetim binası, evler inşa ettiler. Karadeniz kıyılarında kârlı ticaret yaparak bundan servet biriktirdiler. Köleler, kürk, deri, et, balık, havyar, tahıl, bal, balmumu, tuz, ipek, baharatlar, değerli taşlar, madenler, tekstil ürünleri ve şarap gibi ürünlerden oluşan Karadeniz ticaretini ellerinde tutabilmek için gerek Venedikliler gerekse de Karadeniz'e kıyısı olan devletlerle zaman zaman savaştılar. Karadeniz'de yaklaşık 200 yıl süren Ceneviz kolonizasyonuna ilk büyük darbe 1453'te Osmanlı Sultanı II. Mehmed'in Konstantinopolis'i ve Pera'yı (Galata) fethiyle, son darbe ise 1475'te Sultan II. Mehmed'in emriyle Gedik Ahmed Paşa'nın Kefe'yi ve Kırım sahillerini ele geçirmesiyle vuruldu. Karadeniz'de Ceneviz kolonial sistemi böylece çöktü. Bu çalışmada 1261-1475 yılları arasında Cenevizlerin Karadeniz'deki siyasi, idari ve sosyo-ekonomik yapıları incelenmiştir. Bununla beraber Karadeniz'de icra edilen ticarete ve ticari ürünlere değinilmiştir.

The Genoese expelled from Acre by the Venetians and Pisans in 1258, signed the Treaty of Nymphaeum with Michael Palaiologos the Emperor of Nicea, on 13 March 1261, for revenge. With an article added to this agreement, they had the opportunity to sail to the Black Sea. Afterwards, they started to establish the first colonies by contacting the states that had a coast to the Black Sea.On the shores of the Black Sea, mainly Caffa (Kefe), Simisso (Samsun), Trebisonda (Trabzon), Vicina, Samastro (Amasra), Sinope (Sinop), Savastopolis (Suhum), Cembalo (Balıklava), Soldaia (Sudak), Vosporo (Kerç), Lo Copa (Kuban), Matrega (Taman), Tana (Azac), Chilia (Kili) and Licostomo were the settlements where the Genoese established colonies. They built churches, inns, baths, administration buildings and houses in these colonies, which were administered by a Genoese consul and officials. They amassed wealth by trading profitable on the Black Sea coast. From time to time, They fought with both the Venetians and the littoral states of Black Sea, in order to keep the Black Sea trade in their hands, consisting of slaves, fur, leather, meat, fish, caviar, grain, honey, wax, salt, silk, spices, precious stones, metals, textiles and wine.The first major blow to the Genoese colonization in the Black Sea, which lasted for nearly 200 years, hit by the conquest of Constantinople and Pera (Galata) by the Ottoman Sultan Mehmed II in 1453, and the last blow hit by Gedik Ahmed Pasha's conquest of Caffa and the other Crimean coast by the order of Sultan Mehmed II in 1475. Thus, the Genoese colonial system in the Black Sea collapsed.In this study, the political, administrative and socio-economic structures of the Genoese in the Black Sea between 1261-1475 are examined. In addition, the trade and commercial products carried out in the Black Sea are mentioned.