Akıllı kentlerde katı atık yönetiminin yaşam döngüsü analizi destekli analitik hiyerarşi prosesi ile seçimi: Ümraniye örneği

Abstract

Tüm Dünya'da özellikle büyükşehirlerin en önemli problemleri arasında yer alan katı atıkların toplanması ve bertaraf edilmesi çevresel olduğu kadar ekonomik ve aynı zamanda sosyal sorun halini almıştır. Dolayısı ile bu problemin çözümüne yine aynı olgular üzerinden ele alarak yaklaşmak günümüzde sıkça kullandığımız sürdürülebilirlik yaklaşımına yaklaştırmaktadır. Uygulamalarda yazılım programlarının kullanımı ile teknolojik bir destek sunmak ise yine günümüz Dünyası'nda yaygın olan Akıllı Şehir konseptini desteklemektedir.Bu çalışma İstanbul ili, Ümraniye ilçesinin sürdürülebilir akıllı şehirler kapsamında kentsel katı atıkların yönetimine karar verilmesine yönelik bir çalışmadır. Çalışma iki aşamadan oluşmaktadır. Öncelikle atık kompozisyonu bilinen ilçenin yaşam döngüsü analizi (YDA) ile çevresel etkileri SimaPro 9.0 yazılım programı ile analiz edilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında ise çok kriterli karar verme sistemlerinden Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP), Ms. Office Excel sayfası üzerinde matris hesaplamaları yapılarak kullanılmıştır. AHP kullanımda 5 adet kriter belirlenmiştir. Bu kriterler sürdürülebilirliğin 3 saç ayağı olan; çevresel, ekonomik, sosyal kriterler ve aynı zamanda teknolojik ve yasal kriterler olarak belirlenmiştir. Belirlenen kriterlerin; gerek akademide, gerek devlet kurumlarında, gerekse özel sektörde kentsel katı atık alanında uzman kişiler tarafından, tarafımızca hazırlanmış alternatif atık yönetim senaryoları dikkate alınarak değerlendirilmesi istenmiştir. Bu aşamada çevresel kriterler YDA analizi desteği ile belirlenmiştir. Çalışmanın sonunda uzman görüşleri neticesi, YDA analiz sonucuna yakın bir değer olsa da direk aynı sonuç çıkmadığı tespit edilmiştir. Bu sonuç ile sadece nicel olarak çevresel değerlendirmenin Kentsel Katı Atık Yönetimine (KKAY) karar vermede yeterli olmadığı, bahsi geçen diğer kriterlerin de ayrı ayrı değerlendirmenin ne derece önem teşkil ettiğini görmekteyiz.

The collection and disposal of solid waste, which is one of the most important problems of metropolitan cities all over the world, has become an environmental as well as an economic and social problem. Therefore, approaching the solution of this problem by considering the same facts brings us closer to the sustainability approach that we use frequently today. Providing technological support with the use of software programs in applications also supports the concept of Smart City, which is common in today's world.This study is for deciding on urban solid wastes within the scope of sustainable smart cities in the Ümraniye district of Istanbul province. The study consists of two stages. First, the life cycle analysis and environmental effects of the district, in which waste composition is known, were analyzed with SimaPro 9.0 software program. In the second stage of the study, the Analytical Hierarchy Process (AHP), one of the multi-criteria decision making systems, was used by making matrix calculations on the Ms. Office Excel sheet. Five criteria have been determined in the use of AHP. These criteria are the three pillars of sustainability: environmental, economic and social criteria as well as technological and legal. Determined criteria; It has been requested to be evaluated by experts in the field of urban solid waste, both in academia, government institutions and the private sector, considering alternative waste management scenarios prepared by us. At this stage, environmental criteria were determined with the support of LCA analysis. At the end of the study, it was determined that although the result of expert opinions was close to the result of the LCA analysis, it was not directly the same result. With this result, we see that only quantitative environmental evaluation is insufficient to decide on Municipal Solid Waste Management (MSWM), and how important it is to evaluate the other criteria separately.