Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin, örgütsel bağlılık ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisi

Abstract

Bu araştırma, öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin, örgütsel bağlılık ve psikolojik iyi oluş ile olan ilişkisini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evreni 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Samsun ili Bafra ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okullarda görev yapan 1830 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini, evrenden tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilen 544 öğretmen oluşturmaktadır. Tabakalardan öğretmenler basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Veriler Köklü (1994) tarafından geliştirilen `Kararlara Katılım Ölçeği`, Üstüner (2009) tarafından geliştirilen `Örgütsel Bağlılık Ölçeği` ve Telef (2011) tarafından Türkçe 'ye uyarlanan `Psikolojik İyi Oluş Ölçeği` kullanılmıştır. Verilerin analizinde, SPSS programı kullanılarak frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, Mann Whitney U testi, Kruskall-Wallis testi, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğretmenler okul yönetim sürecine `oldukça` düzeyinde katılmaktadır. Mezuniyet ve okulundaki hizmet süresine göre fark anlamlıdır. Aynı okulda çalışma süresi arttıkça karar alma sürecine katılımın düştüğü görülmektedir. Öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarının genel olarak `bazen` düzeyinde olduğu görülmüştür. Mezuniyet durumlarına ve bulundukları okullardaki hizmet sürelerine göre fark anlamlıdır. Eğitim seviyesi arttıkça örgütsel bağlılık seviyesinin arttığı görülmüştür. Öğretmenlerin psikolojik iyi oluş düzeyleri genel olarak `katılıyorum` biçiminde olmuştur. Kıdem değişkenine göre fark anlamlı bulunmuştur. Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeyleri ile örgütsel bağlılıkları arasında `orta` düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur. Öğretmenlerin karar alma sürecine katılımları ile psikolojik iyi oluşları arasında anlamlı farklılık yoktur. Söz konusu iki değişken birlikte karar alma sürecine katılımlarının %26'sını açıklamaktadır.

This research was conducted to determine the level of involvement of teachers in decision making process, organizational commitment and psychological well-being. The universe of the research consists of 1830 teachers working in the schools affiliated to the Ministry of National Education in the province of Bafra in the province of Samsun in the academic year of 2016-2017. A general screening model was used in the study. The sample of the study consisted of 544 teachers selected by stratified sampling method. Teachers were selected from the strata by simple unselected sampling method. The `Organizational Commitment Scale` developed by Üstüner (2009) and the `Psychological Well-Being Scale` adapted to Turkish by Telef (2011) were used in the `Scoring Attendance Scale` developed by Veriler Köklü (1994). In the analysis of the data, frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation, Mann Whitney U test, Kruskall-Wallis test, correlation and regression analyzes were done using SPSS program. According to research findings, teachers participate in the school management process at a `fairly` level. The difference is significant according to graduation and service time in school. As the duration of work in the same school increases, participation in the decision-making process decreases. It has been seen that the organizational commitment of teachers is generally `at times` level. The difference is significant according to their graduation status and the length of time they are in school. As education level increased, organizational commitment level increased. Teachers' psychological well-being levels are generally in the form of `I agree`. The difference according to seniority variable was found significant. There was a `moderate` relationship between the level of participation of teachers in the decision making process and their organizational commitment. There is no significant difference between teachers' participation in the decision-making process and their psychological well-being. In other words, the two variables together account for 26% of the participation in the decision-making process.