Zihin engelli çocuklara dikiş dikme becerilerinin kazandırılmasında model olma ve sözel ipucuyla sunulan sunulan bireyselleştirilmiş öğretim materyalinin etkililiği

Abstract

Alt Özel sınıfa devam eden ya da bitirmiş olan zihinsel engelli çocukların bu okulların amaçlarını ne denli gerçekleştirdiklerine ilişkin yapılan araştırmalar, öğrencilerin günlük yaşam becerileri, özbakım becerileri, okuma, matematik, hayat bilgisi gibi benzeri disiplin alanlarında yer alan amaçlan gerçekleştirmeden okullardan ayrıldıklarını göstermektedir. Öğretilebilir zihinsel engelli çocuklar için varolan okullara devam eden zihinsel engelli çocukların, günlük yaşam becerileriyle ilgili amaçlan da çoğunlukla gerçekleştiremedikleri gözlenmektedir. Öğrencilerin okul programlarında yer alan amaçları gerçekleştirmeleri, onlara sağlanan öğrenim ortamlarının zenginliğine bağlı olmaktadır. Zihinsel engelli öğrencilerin de günlük yaşam becerileri, okuma, matematik gibi benzeri disiplin alanlarında yer alan amaçlan gerçekleştirebilmelerinin öğretim ortamında yaşantı zenginliğinin sağlanmasına ve öğretim programının öğelerinde değişiklik yapılmasına bağlı olduğu belirtilmektedir. Bu nedenle, zihinsel engelli öğrenciler için bireyselleştirilmiş beceri öğretim materyalinin hazırlanması ve etkili öğretim tekniklerinin belirlenmesi önem kazanmaktadır. Bu araştırmada, günlük yaşam becerilerinden dikiş dikme becerilerine yönelik olarak hazırlanan `Model Olma ve Sözel Yönergeyle Sunulan Bireyselleştirilmiş Dikiş Dikme Öğretim Materyalinin zihin engelli öğrencilerin dikiş dikme becerilerini kazanmalarına yol açıp açmadığını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın deseni, tek - denek deneysel desenlerden dönüşümlü sağaltımlar desenidir. Araştırmanın deneklerini 1995, 1996 Öğretim Yılında Ankara Çağdaş Eğitim ve Uygulama Okulu'na devam eden öğrencilerden `Dikiş Dikme Becerileri Önkoşul II Davranışlarım Belirleme Ölçü Aracı` ndaki dikiş dikme becerisi Önkoşul davranışlarını yerine getiren 1 2 öğrenciden 8'i oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanabilmesi için, zihin engelli öğrencilerin teğel yapma ve iki delikli düğme dikme becerilerindeki performans düzeylerini belirlemek amacıyla `Dikiş Dikme Becerileri Ölçü Araçları` geliştirilmiş ve her becerinin öğretimi öncesi ve sonrasında olmak üzere üçer kez uygulanmıştır. Öğrencilerin her birinde beceriler `Model Olma ve Sözel Yönerge Yöntemiyle Sunulan Bireyselleştirilmiş Dikiş Dikme Becerisi Öğretim Materyali` ve `Geleneksel Yöntemle Sunulan Dikiş Dikme Becerisi Öğretim Materyali` ile dönüşümlü olarak sunulmuştur. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde grafiksel analiz kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular şu şekildedir. - ` Model Olma, Sözel Yönergeyle Sunulan Bireyselleştirilmiş Dikiş Dikme Becerisi Öğretim Ünitesi`nin uygulanmasının her bir öğrencinin teğel yapma ve iki delikli düğme dikme becerilerinin alt amaçlarını gerçekleştirmelerine yol açmada, ` Geleneksel Yöntemle Sunulan Dikiş Dikme Becerisi Öğretim Ünitesi`nin uygulanmasına göre daha etkili olduğunu göstermektedir. - ` Model Olma, Sözel Yönergeyle Sunulan Bireyselleştirilmiş Dikiş Dikme Becerisi Öğretim Ünitesi`nin her bir öğrencinin teğel yapma ve iki delikli düğme dikme becerilerinin alt amaçlarını gerçekleştirmelerine yol açtığı bulunmuştur. -` Geleneksel Yöntemle Sunulan Dikiş Dikme Becerisi Öğretim Ünitesi'nin her bir öğrencinin teğel yapma ve iki delikli düğme dikme becerilerinin alt amaçlarını gerçekleştirmelerine yol açmadığı bulunmuştur.