Sosyal bilgiler 4. sınıf için tasarlanan `İnsanlar ve Yönetim` adlı ünitenin öğrencilerin akademik başarılarına ve kavram algılama düzeylerine etkisi

Abstract

Öğrencilerin birincil başvuru kaynakları arasında yer alan ders kitaplarının, onların öğrenmeleri üzerinde önemli bir etkiye sahip oldukları bilinmektedir. Ancak araştırmada bahsi geçen kitapla ilgili bazı eksiklikler bulunduğu saptanmıştır (Ulu Kalın, 2007b). Çalışmada amaç, saptanan bu eksiklikleri gidererek hazırlanan İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programı'nda yer alan ?İnsanlar ve Yönetim? alt öğrenme alanı ile ilgili ünitenin öğrencilerin akademik başarısına ve kavram algılama düzeylerine etkisini ölçmektir. Araştırmada nicel ve nitel boyutları içeren karma desen kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda ?Gerçek Deneme Modelleri? içerisinde yer alan ?Öntest-Sontest Kontrol Gruplu Seçkisiz? modelin aynısı olan ?Öntest-Sontest Eşitlenmemiş Kontrol Gruplu Model? kullanılmıştır. Hazırlanan ünite alan uzmanlarınca değerlendirilmiş ve Deney Grubu öğrencilerine beş (5) hafta süreyle uygulanmıştır. Kontrol Grubu öğrencilerine ise MEB TTKB' nin beş (5) yıl süreyle ders kitabı olarak kullanılabilir onayı verdiği İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabı beş (5) hafta boyunca uygulanmıştır. Anlatıcıdan kaynaklı hata olmaması için her iki uygulama da araştırmacı tarafından yapılmıştır.Araştırmanın hedef evrenini Türkiye genelindeki devlete bağlı özel ve resmi ilköğretim okullarının 4. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın ulaşılabilir evrenini ise Artvin ili genelinde mevcut devlet okullarının 4. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Araştırmanın uygulaması fiziki ve sosyo-ekonomik farklılıklardan kaynaklı hata olmaması için aynı okulda yapılmıştır. Uygulamada Deney Grubunda 25, Kontrol Grubunda 25 olmak üzere toplam 50 öğrenci örneklem gruba alınmıştır. Aynı örneklem, araştırmanın nitel boyutunun örneklemini de oluşturmaktadır.Çalışmada, Ulu Kalın'dan (2007b) alınan kitap değerlendirme ölçeği kullanılmıştır. Öntest ve sontestte uygulanacak başarı testi örneklem gruplarından bağımsız 30 ilköğretim 4. sınıf öğrencisine uygulanmış ve test sorularının madde analizi yapılmıştır. Başlangıçta 40 madde olarak hazırlanan başarı testi, madde analizinin ardından 25 maddeye inmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda açık uçlu sorulardan oluşan anket kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz ve içerik analizi yöntemleriyle analiz edilmiştir. Çalışmanın okunabilirlik bölümünde Ateşman (1997) tarafından Türkçe için uyarlanan okunabilirlik formülü ile uluslararası geçerliliğe sahip FOG okunabilirlik testi kullanılmıştır. Bahsi geçen formüller araştırmacı tarafından hazırlanan üniteye ve MEB onaylı İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabına uygulanmıştır.Araştırmanın sonucunda; araştırmanın başında uygulanan öntest ile sonunda uygulanan sontest istatistik programında değerlendirilmiş ve bağımsız t testi değerine bakılmıştır. Elde edilen bulgular, Deney Grubu öğrencilerinin öntest ile sontest sonuçları arasında anlamlı bir fark olduğunu; Kontrol Grubu öğrencilerinin öntest ile sontest sonuçları arasında herhangi bir fark olmadığı sonucunu ortaya çıkarmıştır. Bu bulgu ile içerik, görsel öğeler ve okunabilirlik bakımından bir eksiğinin bulunmadığı düşünülen ?İnsanlar ve Yönetim? öğrenme alanı ile ilgili hazırlanan üniteyi okuyan öğrencilerin, MEB TTKB tarafından onaylanan İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabını okuyan öğrencilere oranla daha başarılı oldukları saptanmıştır.Türkiye'de ders kitapları üzerine çok fazla araştırma yapılmış olmasına karşın, bunların çoğu eleştiriden öteye geçememiştir. Bu çalışma sadece eleştiriden ziyade, eleştiriye açık konuları düzeltme yoluna gittiği için önemli sayılabilir. Yapılan literatür taramasında, Türkiye'de Sosyal Bilgiler Eğitimi alanında henüz bu tarzda bir çalışmaya rastlanmamıştır.

It is widely known that the textbooks, which are among the primary learning sources for students, have an important impact on their learning process. However, it was determined by the research that there are some flaws in the textbook mentioned (Ulu Kalın, 2007b). The aim of this follow-up study is to investigate the effects of ?People and Government? chapter included in the Social Sciences Curriculum for Primary Schools for 4th Grade, the flaws of which were corrected, on students? academic success and their level of concept perception. Mixed type method, which includes both qualitative and quantitative methods, was used in the research.Pre-test and post-test none-equivalent control group model which is same as the randomized pre-test and post-test control group model and one of the true-experimental models was used in the quantitative part of the study. The chapter prepared was evaluated by experts and applied to students in the experimental group for five weeks. The Social Sciences Course Book for Primary Schools for 4th Grade, which was approved as a course book for five years by TTKB was applied to the control group students for five weeks. Instruction for both of these groups was carried out by the researcher to avoid possible differences due to different instructors.The target population of the research consists of the 4th-grade state and private school students in Turkey while the accessible population of the research is composed of the 4th-grade state school students in Artvin. The sample of the research was chosen by random sampling method. The application of the research was done in the same school in order to prevent the possible mistakes caused by physical and socio-economic differences. In the main application, 50 students in total -25 students from the experimental group and 25 students from the control group- were taken into thesampling group. The same sampling group was used in the qualitative part of the research.In this study, the book evaluation scale taken from Ulu Kalın (2007b) was used. The achievement test was applied to 30 4th-grade primary school students, different from the sample groups and an item analysis was made. The achievement test, which consisted of 40 questions initially, was reduced to 25 items after the item analysis. An open ended questionnaire was used in the qualitative part of the research. The results obtained were analyzed using descriptive analysis and content analysis. In the readability part of the research, internationally valid FOG readability test, which was adapted to Turkish by Ateşman (1997), was used.At the end of the research, the pre-test and the post-test were evaluated with the statistical program and the independent t test result was analyzed. The results show that there is a statistically significant difference between the pre-test and post-test results of the experimental group students, who were taught with by the prepared chapter. On the other hand, there isn?t a statistically significant difference between the pre-test and post-test results of the control group students. Based on the analysis results, the students who studied with the chapter prepared for the ?People and Government? learning area, which is thought to have no deficiencies in terms of content, visual elements and readability have been found to be more successful than the students who studied the unit from the Social Sciences Course book for Primary Schools for 4th Grade, which was approved by TTKB.Although lots of research has been conducted about the text books in Turkey, most of them haven?t gone beyond criticism. This study may be considered important in that it doesn?t only criticize; it also makes some corrections. In the literary review, no such study has been found related to social sciences education in Turkey so far.