Aşık Mustafa Ruhani`nin şiirlerinde yer alan eğitsel temalar

Abstract

Bu çalışma, Erzurum âşıklık geleneğinde önemli bir yere sahip olan Âşık Mustafa Ruhani'nin şiirlerinde yer alan eğitici temaları tespit ederek bir kültür kurumu olan âşıklık geleneğinin toplumun eğitilmesindeki rolünü ve işlevlerini görmek amacıyla yapılmıştır.Çalışma yapılırken aşığın şiirleri incelenmiş ve şiirlerindeki eğitici temalar tespit edilmiş, tespit edilen temalar tasnif edilerek konu başlıkları oluşturulmuştur. Oluşturulan konu başlıkları da ihtiyaç doğrultusunda kapsadıkları konular bakımından alt başlıklara ayrılmıştır. Belirlenen konuların âşıktaki karşılıkları ve aşığın şiirlerinde kullandığı eğitici temaların şair tarafından nasıl algılandığı da şairle yapılan görüşmelerde tespit edilmeye çalışılmıştır.Bu çalışmada görüşme ve metin incelemesine dayalı nitel bir çalışma yapılmıştır. Verilerin analizinde halk edebiyatında sıkça kullanılan derleme yöntemine ve metin çözümleme yöntemine başvurulmuştur.Araştırmada verilerin analizi sonucunda eğitim başlığı formal eğitim, informal eğitim ve çıraklık eğitimi alt başlıkları üzerinde durulmuştur. Formal eğitim ile ilgili öğretmen, öğrenci, ilim- fen ve teknoloji temaları tespit edilmiştir. İnformal eğitim ile ilgili ise iki alt başlık tespit edilmiştir: eğitim biçimi ve eğitilen konular.Eğitim biçiminde ?nasihatlerle eğitme, atasözü- özdeyiş- deyim ile eğitime, gelenek-görene- ortam eğitimi, hiciv yoluyla eğitme? alt başlıklarına rastlanmıştır. Eğitilen konularda ise ?inanç eğitimi, tarih eğitimi ve temel insani değerler eğitimi? konularına yönelik bulgular elde edilmiştir.Kendisi de gelenekten yetişmiş olan Âşık Mustafa Ruhani, Erzurum'da yaşayan tek üstat âşıktır. Doğrudan ve dolaylı olarak yetiştirdiği çıraklarının yetişmesinde nelere dikkat ettiği ve bunları şiirlerinde nasıl ifade ettiği de ?çırak yetiştirme? başlığı altında incelenmiştir.Çalışmada âşıklık geleneğinin eğitim işlevini Âşık Mustafa Ruhani'nin de şiirleri yolu ile gerçekleştirdiği, halkın bilinçlenmesine ve kültürlenmesine katkıda bulunduğu tespit edilmiştir.

This study was conducted to identify the instructive themes in the poems of Aşık Mustafa Ruhani who has an important role in the tradition of performing lyric poetry and to explore the role and functions of this tradition as a unit of culture in the education of the society.During the study, poems of the poet studied were analyzed and the instructive themes in them were determined and some topics were constructed by the classification of these themes. The titles were divided into subtitles according to the subjects they cover in line with the needs. Correspondences of the titles of subjects in the poet and how the poet perceives the instructive themes he used in his poems were tried to be determined through the interviews with him.In the study, a qualitative research based on interviews and text analysis was conducted. In the analysis of the data, compilation method and text analysis frequently used in folk literature research were applied.At the end of the data analysis procedure, the sub-titles of formal instruction, informal education, and apprenticeship education were focused on. For formal education, themes of teacher, student, science, and technology were determined. For informal education, two sub-subtitles were identified: teaching methods and subjects being taught.Among teaching methods, ?education through advices, education through proverbs, sayings, and idioms, contextual education on traditions and customs, and education through satire? were evidenced. On the other hand, for the subjects being taught, the findings related to ?religious education, education of history, and education of basic human values? were obtained.Âşık Mustafa Ruhani, also trained in the traditional manner himself, is the single alive master folk poet in Erzurum. To what aspects he paid attention in his direct and indirect apprentice training and how he expressed these aspects in his poems were analyzed under the heading of ?apprentice training?.In the study, it was found that Âşık Mustafa Ruhani fulfilled the educational function of tradition of folk poetry through his poems and contributed the awareness and acculturation of the society.