Kıpçak dönemi eserlerinin yabancılara Türkçe öğretimi açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Kıpçak dönemi eserlerini Türkçe öğretim yöntemleri açısından incelemek, söz konusu eserlerin yabancılara Türkçe öğretimindeki yeri ve önemini belirlemek ve bu alanda yapılacak çalışmalara katkı sağlamaktır.Çalışmada nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. İncelemeye konu olan eserler analiz edilmiş ve elde edilen bulgular arasındaki ilişki incelenmiştir.Araştırmada 13 ve 16. yüzyıllar arası Kıpçak döneminde yabancılara Türkçe öğretimi amacıyla yazılmış dil bilgisi kitapları ve sözlükler ele alınmıştır. Bu kapsamda Et-Tuhfetü'z-Zekiyye fi'l-Lügati't-Türkiyye, Kitâbü'l-İdrâk li-Lisâni'l-Etrâk, El-Kavânînü'l-Külliyye li-Zabti'l-Lügati't-Türkiyye, Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî, Ed-Dürretü'l-Mudiyye fi'l-Lügati't-Türkiyye, Kitab-ı Bulgatü'l-Müştâk fî Lûgati't-Türk ve'l-Kıfçak ve Codex Comanicus adlı eserler incelenmiştir. Eserlerde kullanılan ?yabancılara Türkçe öğretim yöntemleri?, ?yabancılara Türkçe öğretimi ilkeleri?, ?sözcük öğretimi?, ?dil bilgisi öğretimi? ve ?Türkçe öğretimiyle ilgili kavram işaretleri? belirlenmiş ve eserlerde kullanılan Türkçe öğretimi yöntem ve teknikleri günümüzde yabancılara Türkçe öğretimi konusunda kullanılan yöntem ve tekniklerle karşılaştırılmıştır.Kıpçak döneminde yazılan yabancılara Türkçe öğretimi kitapları ile günümüzde yazılan kitaplar benzer özellikler arz etse de oldukça farklıdır. İncelenen eserler kendi dönemleri içerisinde değerlendirildiğinde o dönem için oldukça önemli eserler olarak kabul edilebilir. Anılan eserlerin modern dil öğretim yöntem ve teknikleri bakımından eksiklikleri olmasına rağmen bunlar yabancılara Türkçe öğretimiyle ilgili hazırlanan ilk eserler arasında yer almaları bakımından önemlidir. O dönemlerde yazılan tüm dil öğretimi eserlerinde olduğu gibi bu eserlerde de dil bilgisi - çeviri yönteminin yoğun olarak kullanıldığı görülmektedir.Anahtar Sözcükler: Kıpçak dönemi eserleri, Yabancılara Türkçe öğretimi, Yabancılara Türkçe öğretimi tarihi.

The aim of this study is to examine the works of the Kipchak era in terms of Turkish teaching methods, to determine the place and importance of these works at Turkish teaching to foreigners, and to contribute to the studies in this area.Document examination method of qualitative research patterns was used in this study. The works of interest were analyzed and the relationship between the findings was examined.The grammar books and dictionaries, which were written to teach foreigners Turkish in the Kipchak era between 13 and 16 centuries, were discussed in the research. In this context, the works which were examined were called as Et-Tuhfetü?z-Zekiyye fi?l-Lügati?t-Türkiyye, Kitâbü?l-İdrâk li-Lisâni?l-Etrâk, El-Kavânînü?l-Külliyye li-Zabti?l-Lügati?t-Türkiyye, Kitâb-ı Mecmû-ı Tercümân-ı Türkî ve Acemî ve Mugalî, Ed-Dürretü?l-Mudiyye fi?l-Lügati?t-Türkiyye, Kitab-ı Bulgatü?l-Müştâk fî Lûgati?t-Türk ve?l-Kıfçak, Codex Comanicus.?Turkish teaching methods?, ?Turkish teaching principles?, ?word teaching?, ?grammar teaching? and ?the concept signs of Turkish teaching? which were used in the works were determined; and Turkish teaching methods and techniques used in the works were compared with Turkish teaching to foreigners methods and techniques used today.Although the books of Turkish teaching to foreigners written in Kipchak era have similar features with the books written today, they are also quite different. When the works were evaluated in its own era, they could be considered as quite important works. Although the aforementioned works have shortcomings in terms of modern language teaching methods and techniques, those are located between the first works which were prepared for Turkish teaching to foreigners. As all language teaching works written at that time, The grammar - translation method was used predominantly in these works.Key Words: The works of Kipchak era, Turkish teaching to foreigners, The history of Turkish teaching to foreigners.