Sosyal bilgiler programında yer alan değerlerin kazandırılmasında 100 Temel Eser içerisinde yer alan hikâye kitaplarının rolü

Abstract

Bu araştırma 6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler dersinde öğrencilere doğrudan verilmesi gereken değerlerin aktarılmasında hikâyelerin ne gibi katkısı olabileceğini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Bu doğrultuda değerlerin hikâyelerde nasıl ve ne oranda yer aldığı incelenmiştir. Yapılan bu araştırma nitel bir çalışma olup, araştırmanın çalışma evrenini ?100 Temel Eser? içerisinde yer alan hikâye kitapları oluşturmuştur. Kitaplar, kapak ya da iç kısımlarında hangi türe ait olduklarını belirleyici ifadelere göre gruplandırılmış, masal, roman, hikâye, deneme vb. bir tür olduğu belirlenmiştir. Fakat hangi türe ait oldukları noktasında belirleyici herhangi bir ifadeye rastlanılmayan 9'u Türk Edebiyatı'ndan, 2'si Dünya Edebiyatından olmak üzere 11 eser inceleme dışı bırakılmıştır. Çalışma evrenini oluşturan 11'i Türk Edebiyatı'ndan, 8'i Dünya Edebiyatı'ndan olmak üzere 19 hikâye kitabı incelenmiştir. Veri toplamak için ?doküman analizi? yöntemi seçilmiş, ?betimsel analiz? yaklaşımı ile verilerin analizi yapılmıştır.İncelenen eserlerde, 6 ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler öğretim programında yer alan değerlerden, ?sorumluluk?, ?yardımseverlik?, ?dürüstlük? değerlerine ilişkin bulgulara yoğun şekilde rastlanmıştır. ?Doğal çevreye duyarlılık?, ?çalışkanlık?, ?adil olma? değerlerine ilişkin bulguların daha az yer aldığı görülmüştür. ?Bilimsellik?, ?kültürel mirasa duyarlılık?, ?hak ve özgürlüklere saygı?, ?farklılıklara saygı?, ?vatanseverlik?, ?estetik, ?barış? değerlerine ilişkin bulgular çok az sayıda tespit edilmiştir. Yazarı yerli olan eserlerde ?hak ve özgürlüklere saygı? ile ?barış? değerlerine ilişkin, yabancı yazarlı eserlerde ise ?kültürel mirasa duyarlılık?, ?farklılıklara saygı? ve ?vatanseverlik? değerlerine ilişkin herhangi bir bulguya rastlanmamıştır.

This research has been done to reveal what contribution stories have in transfering values that should be given directly to students in sixth and seventh grade social studies. Accordingly, how and to what extent the values exist in these stories were examined. This research is a qualitative study and population of the study are the story books within the `100 Principal Works`. The books were grouped according to distinctive statements showing which type they are on the front cover or inferior parts of these books and they were also determined in the types of tales, novels, stories, essays and so on. However, 11 works, 9 of them from Turkish Literature and 2 of them from World Literature were excluded in the research as there is no distinctive statement about their types. 19 story books, 11 of them from Turkish Literature and 8 of them from World Literature, were examined as the population of the study. `Document analysis` method was selected to collect data and data analysis was performed using `descriptive analysis` approach.Within the examined works, findings about the values of ?responsibility?, ?benevolence? and ?honesty? having been involved in sixth and seventh grade social studies teaching program were commonly found. The findings about the values of ?sensitivity to the natural environment?, ?hardworking` and `fairness` were seen less. The values of ?being scientific?, ?sensitivity to the cultural heritage?, ?respect for the rights and freedoms?, ?respect for diversity?, ?patriotism?, ?aesthetics? and ?peace? were rarely found. There have been no findings related to values of `rights and freedoms` and `peace` in the works of native authors, and the values of ?sensitivity to the cultural heritage?, ?respect for diversity? and ?patriotism? in the works of foreign authors.