Tarih öğretmenlerinin görsel kullanma durumları ve bunun lise öğrencilerinin görsel okuma becerilerine yansıması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, tarih öğretmenlerinin görsel kullanma durumları ve bunun lise öğrencilerinin görsel okuma becerilerine ne kadar yansıdığını belirlemektir. Ayrıca öğretmenlerin bu alandaki uzmanlık düzeylerinin, öğrencilerin görsel okuma beceri düzeyleri üzerinde bir etkisinin olup olmadığını ortaya koymaktır. 2013-2014 eğitim-öğretim yılının bahar döneminde gerçekleştirilen bu araştırmanın ilk aşamasında Erzurum ili, Yakutiye ve Palandöken merkez ilçelerinde görev yapan 19 tarih öğretmeni, araştırmacı tarafından daha önceden oluşturulan kriterlere göre hazırlanan yapılandırılmış gözlem formu kullanılarak gözlemlenmiştir. Gözlem formundan elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucu tarih öğretmenlerinin görsel kullanım düzeyleri belirlenmiştir. Buna göre görsel kullanım düzeyi yüksek olan iki öğretmen, görsel kullanım düzeyi düşük olan iki öğretmen tespit edilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında belirlenmiş bu öğretmenlerin dersine girdiği 9. ve 10. sınıflardan oluşan toplam 92 öğrenci üzerinde görsel okuma düzeyi formu uygulanarak, öğretmenlerin görsel kullanım durumlarının, öğrencilerin görsel okuma becerilerine ne kadar yansıdığı incelenmiştir. Araştırma nitel bir yaklaşım ile ve bütüncül çoklu durum örnek olay deseni ile yürütülmüştür. Araştırmada nitel veri toplama araçlarından yapılandırılmış gözlem formu ve görsel okuma düzeyi formu kullanılmıştır. Yapılandırılmış gözlem formundan elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile görsel okuma düzeyi formundan elde edilen veriler ise belirlenen kriterler çerçevesinde analiz edilmiştir. Görsel okuma düzeyi formundan elde edilen veriler doğru-yanlış-eksik ve frekans değerleriyle birlikte sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Tarihsel Kaynaklar, Birinci Elden Kaynaklar, Görsel Okuryazarlık, Görsel Materyal, Görsel Materyal Kullanım Becerisi.

The purpose of this research is to determine the history teacher's usage rate of visual sources in their lessons and its effects on high school students' visual reading abilities. Also, it aimed to reveal whether teachers level of proficiency in this field, has an effect on students visual reading ability level or not. In the first stage of this research which started in 2013-2014 Education Year Spring term, 19 teachers in Erzurum from Yakutiye and Palandöken, observed by structured observation forms that formed by researcher based on determined criteria. History teachers' visual usage level is determined as a result of the evaluations of datas obtained from observation forms. According to this, two teachers whose visual usage level high and two teachers whose visual usage level low is determined. In the second stage of research, visual reading level forms applied to 92 students of these teachers from 9th and 10th grades and teachers' visual usage effects on students' visual reading ability examined. Research carried out by qualitative approach and integrated multi case study. Structured observation form and visual reading level form is used in this study. Datas obtained from structured observation form analyzed by descriptive analysis and datas obtained from visual reading level form analyzed by identified criterias. Datas obtained from visual reading level form are presented with true, false, missing and frequency values. Keywords: Historical Sources, Primary Sources, Visual Literacy, Visual Material, Visual Material Usage Ability.