Tarih öğretiminde sözlü tarihin yeri ve kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri

Abstract

Bu araştırmada, tarih öğretiminde sözlü tarihin yeri ve kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Temel nitel araştırma yaklaşımı ile yürütülen bu araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan A ilindeki devlet okullarında görev yapan 10 Tarih öğretmeni oluşturmaktadır. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden birisi olan, araştırmaya hız ve pratiklik kazandıran `kolay örnekleme` yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak görüşmenin akışına bağlı değişik alt sorularla hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veriler içerik analizi tekniği ile çözümlenmiş, görüşülen bireylerin görüşleri doğrudan alıntılarla verilmiş, elde edilen bulgular düzenlenerek yorumlanmıştır. Verilerin sunumunda tablolar hazırlanarak görüşler, frekansları ile birlikte verilmiştir. Verilerin sunumunda öğretmen görüşlerinden aynen alıntılar yapılmıştır. Alıntılarda öğretmenlerin gerçek isimleri yerine rumuzlar kullanılmıştır.Görüşme sırasında öğretmenlere; sözlü tarih hakkındaki görüşleri, sözlü tarihin tarih öğretimindeki yerine yönelik görüşleri, tarih öğretiminde sözlü tarihi kullanıp kullanmama durumları ve sebeplerine yönelik görüşleri, sözlü tarih etkinlikleri ile işlenen derslerin diğer yöntemlerden farkına yönelik görüşleri, sözlü tarih kullanımında öğretmenlerin dikkat etmesi gereken hususlar ve yeterliklere yönelik görüşleri, sözlü tarih çalışmalarının öğrencilerin tarih dersine yönelik tutumlarına etkisi konusundaki görüşleri, tarih öğretiminde sözlü tarih kullanımının üstünlük ve sınırlılıkları ile ilgili sorular yöneltilmiştir.Araştırmada elde edilen bulgulara göre, tarih öğretmenlerinin sözlü tarih hakkında mevcut bilgiye sahip oldukları, tarih öğretiminde sözlü tarih çalışmalarına yer verilmesinin faydalı olacağı, tüm öğretmenlerin derslerinde sözlü tarih çalışmalarına yer verdikleri ve bu çalışmalara uygulamada yer verilmesinin tarih öğretimi açısından olumlu sonuçlar doğurabileceği, öğretimde sözlü tarih çalışmalarına yer verilmesinin diğer yöntemlere göre faydalı olacağı, sözlü tarih kullanımında öğretmen yaklaşımlarının da önemli olduğu, sözlü tarih çalışmalarının öğrencilerin tarih dersine yönelik tutumlarını olumlu yönden etkileyeceği, sözlü tarih kullanımının tarih öğretimine katkılarının olduğu ve tarih öğretiminde sözlü tarih kullanımının bazı sınırlılıkları olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırmanın sonunda, elde edilen bulgular ışığında problemin çözümüne ilişkin bazı öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Sözlü tarih, tarih öğretmeni, tarih öğretimi, sözlü tarih kaynakları, temel nitel araştırma.

In this research, it was tried to determine the opinions of the teachers about the place and use of oral history in history teaching. The study group of this research carried out with the basic qualitative research approach constitutes 10 history teachers working in public schools in A in Eastern Anatolia Region in the academic year of 2016-2017. One of the purposeful sampling methods used to determine the participants was the `easy sampling` method, which gave speed and practicality to the research. As a data collection tool, semi-structured interview form prepared with various sub-questions related to the flow of the interviewer was used. The data were analyzed by content analysis technique, the opinions of interviewed individuals were given directly and the findings were interpreted and interpreted. In the presentation of the data, tables were prepared and opinions were given together with the frequencies. In the presentation of the data, quotations from the teacher's views were made exactly. Nicknames are used instead of the actual names of the teachers.During the interview; the views of oral history on the place of history teaching, the use of oral history in history teaching and opinions on reasons, the opinions of oral history activities and the lessons that are being worked on different from the other methods, the opinions that teachers should pay attention to and the opinions on competencies, questions about the effects of oral history studies on students' attitudes towards history lessons, and the advantages and limitations of using oral history in history teaching.According to the findings obtained in the research, it is found that history teachers have the current knowledge about verbal history, it is useful to include oral history studies in history teaching, that all teachers include oral history studies in their lessons and that giving these studies in practice may have positive results in terms of history teaching, it has been found that the use of oral history is beneficial according to other methods, that teacher approaches are important for verbal history use, that oral history studies will positively influence students' attitudes toward history lesson, that oral history use contributes to history teaching and that there is some limitations in verbal history use in history teaching. At the end of the research, some suggestions on solution of the problem in the obtained light are presented.Key Words: Oral history, history teaching, history teaching, oral history sources, basic qualitative research.