Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı becerilerindeki zorlanma düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi: Atatürk Üniversitesi örneği

Abstract

Amaç: Bu çalışma ile öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı becerilerindeki zorlanma düzeylerinin farklı değişkenler açısından belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda öğretmen adaylarının bilme, erişim, değerlendirme, kullanma ve etik/yasal konular aşamalarındaki zorlanma düzeylerinin cinsiyet, öğretim programı ve lisans düzeyi değişkenleri açısından nasıl oluştuğuna dair sorulara cevap aranmaktadır. Yöntem: Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı becerilerindeki zorlama düzeylerinin incelenmesine yönelik yapılan bu çalışma tarama türünde yapılan betimsel bir araştırmadır. Bu nedenle bu araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Bu doğrultuda ilgili literatürün taraması yapılarak, araştırma kapsamında değerlendirilen bilgi, okuryazarlık ve çeşitleri, bilgi okuryazarlığı ve standartları ile ilgili konularda açıklamalarda bulunulmuştur. Veri toplama aracı olarak ise `Bilgi Okuryazarlığı Ölçeği` araştırma grubu Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesinde öğrenim gören öğretmen adaylarına uygulanmıştır.Bulgular: Uygulama sonucunda elde edilen verilere göre, öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı becerilerindeki zorlanma düzeylerinin bilgi okuryazarlığı aşamalarına ve öğretmen adaylarının farklı değişkenlerine göre farklılık göstermektedir. Özellikle etik/yasal konulara ilişkin becerilerde öğretmen adaylarının diğer aşamalara göre daha çok zorlandıkları ve bu zorlanma düzeyini sırasıyla değerlendirme, bilme, erişim ve kullanma aşamaları izlemektedir. Lisans aşaması değişkenine göre birinci sınıfta öğrenim gören öğretmen adaylarının son sınıf adaylarına oranla daha fazla zorlandıkları; cinsiyet değişkenine göre erkek ve kadınlar arasında anlamlı farklılıkların oluşmadığı; öğretim programlarına göre ise her beceride öğretmenlik programları arasında farklı zorlanma düzeylerinin oluştuğu gözlemlenmiştir.Sonuç: Bilgi okuryazarlığı becerileri bir bütün olarak değerlendirildiğinde öğretmen adaylarının zorlanma düzeylerinin ortalama seviyede olduğu görülmüştür. Çıkan bu sonuç öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı becerilerinin yüksek oranda gelişmediğini göstermektedir. Bu bağlamda öğretmen adaylarında bilgi okuryazarlığı becerilerinin gelişmesine yönelik daha üst seviyede eğitimlerin düzenlenmesi gerektiği düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: ACRL Bilgi Okuryazarlığı Modeli, öğretmen aday(lar)ı, bilgi okuryazarlığı becerileri, yeterlilik düzeyleri.

Purpose: In this study, it is aimed to determine the difficulty levels of pre-service teachers in terms of information literacy skills. For this purpose, questions are asked about how the level of learning in terms of gender, curriculum and undergraduate level are determined in terms of the levels of learning, access, evaluation, use and ethical / legal issues.Method: This study is a descriptive study conducted in order to examine the level of compulsion levels of pre-service teachers in information literacy skills. Therefore, descriptive survey model was used in this study. In this context, the related literature has been reviewed and explanations have been made about the information, literacy and types, information literacy and standards evaluated within the scope of the research. As a data collection tool, `The Information Literacy Scale` research group was applied to prospective teachers studying at Kâzım Karabekir Faculty of Education at Atatürk University.Findings: According to the data obtained at the end of the application, the information literacy level of the pre-service teachers differ according to the information literacy stages and the different variables of the prospective teachers. Especially, in the skills related to ethical / legal issues, prospective teachers are more challenged than other stages and this level is followed by evaluation, knowing, accessing and using. According to the undergraduate phase variable, it is observed that the pre-service teachers in the first grade have more difficulties than the last grade candidates; there were no significant differences between males and females according to gender variable; According to the curriculum, it was observed that there were different levels of stress in each skill teaching program.Results: When the information literacy skills were evaluated as a whole, it was seen that the level of difficulty of the prospective teachers was at an average level. This result shows that the information literacy skills of the prospective teachers are not high. In this context, it is thought that teacher trainings should be organized at a higher level in order to improve information literacy skills.Keywords: ACRL Information Literacy Model, teacher candidate (s), information literacy skills, proficiency levels.