Ortaokullarda vatandaşlık eğitiminde yaşanan sorunlara ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın temel amacı Diyarbakır ilinde ortaokullarda görev yapan Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin Vatandaşlık eğitimine ilişkin ders içinde yaşadıkları sorunları tespit etmek ve bu sorunlara ilişkin önerilerde bulunmaktır.Yöntem: Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması ile şekillenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 2016-2017 öğretim yılında Diyarbakır ilinde yer alan ortaokullarda görev yapan 97 Sosyal Bilgiler Öğretmeninden oluşmaktadır. Ayrıca doküman incelemesi yoluyla program ve ders kitapları vatandaşlık eğitimi kapsamında analiz edilmiştir.Bulgular: Vatandaşlık eğitimine yönelik olarak ortaokul kademesi için hazırlanan programlarda yer verilen kazanımların yeterliliğine ilişkin öğretmen görüşlerinin, `Kazanımların Yapısına İlişkin` alt temasını `Bilgi Basamağında Kalması` kodu altında birleştikleri görülmektedir. Vatandaşlık eğitimi için belirlenen hedef kazanımların günlük hayatta uygulanabilirliğine ilişkin, katılımcıların genel olarak `Hayır` cevabını verdikleri ve katılımcı görüşlerinin ise `Uygulamayı Engelleyen Toplumsal Faktörler` alt temasında birleştiği görülmektedir. Ayrıca, vatandaşlık eğitiminde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen görüşlerinin `Öğretimsel Sorunlar` alt temasında birleştiği görülmektedir. Sonuç: Ders kitabı incelemesi sonucu vatandaşlık eğitimi ile ilgili konuların sınıf ve ünite düzeyinde eşit dağıtılmadığı tespit edilmiştir. Bunun yanında öğretim programlarında Vatandaşlık eğitimine yönelik yer verilen kazanımların, toplum içindeki çeşitliliği görmezden gelerek hazırlandığı ve bilgi basamağında kaldığı sonucu ortaya çıkmıştır. Vatandaşlık eğitimi için belirlenen kazanımların toplumsal faktörlerden dolayı günlük hayatta uygulanamayacağı ortaya çıkmıştır. Toplumda çocuğa ve kadına verilen değer ile vatandaşlık eğitimi ile belirlenen kazanımlar çelişmektedir. Ayrıca toplum tarafından vergi vermeme, kaçakçılık, kaçak elektrik ve su kullanımının normal karşılanması belirlenen kazanımlara ters düşmektedir. Bunun yanında bölgesel sorunlar vatandaşlık eğitimini olumsuz etkilemektedir. Bu bölgesel sorunların yol açtığı toplum içi güvensizlik ortamı, toplum bilincini engellemekte ve güven sorunu ortaya çıkarmaktadır. Anahtar Kelimeler: Sosyal bilgiler öğretmeni, sosyal bilgiler dersi öğretim programı, vatandaşlık, vatandaşlık eğitimi

Purpose: The main aim of this research to identified the problems during the lesson related to citizenship education which social studies teachers who work in the second step of primary education in Diyarbakır have and make suggestions about these problems.Method: Research has been shaped by case study which is one of qualitative research methods. The study group of research consist of 97 social studies teachers working in the second step of primary education in the province of Diyarbakır in the 2016-2017 school year. In the study, the semi-structured interview form which has been developed by the researcher was used as data collection tool. Also, social science an Turkish Republic Revolution History and Atatürkçülük Teaching programs have been examined through document review and text books belonging to these programs have been analysed in the context of citizenship education. Findings: It has seen that teacher opinion about sufficiency of outcome giving place into citizenship-oriented programs which are prepared for secondary school stage, agreed on the code `ranking knowledge stage` of the sub-theme `relating to the structure of learning outcome`. It has seen that participants' answers were generally `No` to the question about `the applicability of target learning outcomes about citizenship education` and also participant opinions agreed on the sub-theme `Social Factors blocking the application`. Also, it has seen that teacher opinion about the problems in citizenship education agreed on the sub-theme `Educational problems`. Conclusion: As a result of book review it has been determined that the subjects about citizenship education have not been distributed equally. Besides that, it ensued that learning outcomes in curriculum of citizenship education were prepared as being blind to diversity of society and ranked as knowledge stage. The value given to women and children in society conflicts with learning outcomes determinate by citizenship education. Besides, local problems affect the citizenship adversely. The public distrust caused by these local problems has blocked public awareness and brought out confidence issue. Keywords: Social studies teacher, social studies course curriculum, citizenship, citizenship education