12 Mart 1971 Askeri Muhtırası`nın Türk eğitim tarihindeki yeri ve günümüz eğitim sistemiyle karşılaştırılması

Abstract

Amaç: Darbe ve askeri muhtıraların yaşandığı toplumda, toplumun her alanını etkilediği şüphesiz bir gerçektir. Etkilenen alanlardan bir tanesi de eğitim alanıdır. Bu çalışma, 12 Mart 1971 Askeri Muhtırasının Türk eğitim tarihindeki yerini belirleyerek, günümüz eğitim sistemiyle ilişkisini ortaya koymayı amaçladı. Yöntem: Belirlenen bu amaçla kaleme alınan çalışmada, nitel araştırma metotlarından bir tanesi olan tarihsel araştırma yöntemi kullanıldı. Elde edilen veriler doküman analizi yöntemi ile çözümlenmeye çalışıldı. Elde edilen sayısal veriler tablo ve grafikler kullanılarak daha somut hale getirildi. Bulgular: Mümkün olduğunca, arşiv kayıtları, belgeler ve birinci el kaynaklar kullanılan bu çalışmada 12 Mart Askeri Muhtırasının, dönemin siyasal atmosferini daha da istikrarsızlaştırdığı, dönemde, eğitim ve öğretimin sağlıklı yapılmasını engellediği sonucuna ulaşıldı. Ayrıca, İlköğretim kademesi dışında, okulöncesi, ortaöğretim, mesleki ve teknik öğretim özelliklede yükseköğretim kademlerinde gerçekleşen nicel değişimlerin, 1960'ların ilk yarısı ve 1970'lerin ilk yarısında benzerlik göstererek durağana yakın değişimler kaydedildiği saptandı. Her iki on yılın, aynı şekilde, ikinci yarısında belirgin bir artış yaşandığı görüldü. Sonuç: Bu şekilde, bu eğitim kademelerinin nicel olarak darbe ve muhtıradan etkilendiği sonucuna ulaşıldı. Muhtıra öncesinde, öğretmen ihtiyacını karşılamaya dönük, meslekte kalite kaybına neden olan hızlandırılmış kurslar, muvakkat öğretmen, yedek subay öğretmen gibi uygulamalar ile eğitim kalitesinin düştüğü belirlendi. Muhtıra sonrası ise kalitenin yükseltilmesine dair adımlar atılmakla beraber bu çalışmaların uygulamaya aktarılmasında problemler yaşandığı 1974-1976 yılları arasında mektupla öğretim, hızlandırılmış eğitim ile kalitenin aşağıya çekildiği anlaşıldı. Günümüzle mukayese edildiğinde, günümüz eğitim kanunlarından bir kısmının incelenen dönemde çıkarıldığı, tüm kademelerde öğrenci öğretmen oranlarının düşürüldüğü, okullaşma oranının arttırıldığı, okul öncesinde halen istenilen başarının elde edilmediği sonucuna ulaşıldı. Anahtar sözcükler: 12 Mart Muhtırası, Türk eğitim tarihi, öğretmen yetiştirme

Purpose: It is a fact that every aspect is undoubtedly affected in a society, where the coups and military memorandums took place, and education is one of these affected areas. This study aims to find out the relationship between the effects of 12th March 1971 Military Memorandum on Turkish history of education and current system of education. Method: Regarding the purpose of study, historical method of research, as one of qualitative research methods, was used. Data collected were analyzed using document analysis method. Numeric data collected were concretized with tables and graphics.Findings: In the study, where archive records, documents, and primary sources were tried to be used as much as possible, it is concluded that 12th March Military Memorandum made the political atmosphere more unsteady, and stopped education progress in a normal way. Moreover, except from elementary education, the quantitative changes in pre-school education, secondary education, vocational and technical education, and especially higher education bore a resemblance in the first halves of 1960's and 1970's, and this led to an almost unproductive period of changes. Similarly, the second halves of both decades showed a remarkable increase. Results: Thus, it was concluded that these education cycles were affected by coup and memorandum quantitatively. It was also concluded that applications in order to meet the need for teachers in pre-memorandum period such as intensive courses, temporal teacher, reserve officer teacher caused a decrease in the quality of education. In the post-memorandum period, some steps were taken for improving the quality again; however, there happened some problems in applying these steps into practice; furthermore, correspondence courses, and intensive courses made the quality go down in the years of 1974-1976. When compared to current system of education, some of today's education acts were seen to have been enacted in the studied period. As a result of this comparison, it was also seen that student-teacher rates decreased in all education cycles, schooling rates were increased, and expected success rates for pre-school cycles are still not reached. Keywords: 12 March 1971 Memorandum, Turkish education history, teacher traınıng