Bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişki

Abstract

Fen eğitiminin en önemli amaçlarından biri de her bireyin fen okur yazarı olarak yetişmesidir. Fen okur yazarlığının boyutlarından bir tanesi ise bilimsel süreç becerilerine sahip olmaktır. Bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi, bireylere fen okur yazarlığı kazandırılmasında eğiticilere ve program geliştiricilere büyük yarar sağlayacaktır. Araştırmamızda deney tasarlama, hipotez kurma, veri yorumlama, ve değişkenleri belirleme becerileri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla bilimsel süreç becerilerini ölçen bir test geliştirilmiştir. Testten elde edilen veriler yapısal eşitlik modeli kullanılarak bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişkilerden oluşan yapı ortaya konmaya çalışılmıştır.Araştırma yöntemi olarak ilişkisel yöntem kullanılmıştır. Örneklem olarak seçilen sınıf öğretmenliği programına kayıtlı 227 birinci sınıf öğrencisine Bilimsel Süreç Beceri Testi (BSBT) uygulanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi, madde analizi ve iç tutarlılık analiz sonuçları incelenmiş, elde edilen bulgular testin 4 alt ölçekten oluştuğunu ve yüksek düzeyde güvenirlik katsayılarına sahip olduğunu ortaya koymuştur.Testin uygulanması sonucu elde edilen puanlar kullanılarak yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda maddelerin bilimsel süreç becerilerine karşılık gelen dört faktör altında (değişkenleri belirleme, hipotez kurma, verileri yorumlama, deney tasarlama) toplandığı bulunmuştur. Elde edilen faktörler arasındaki ilişkilerden oluşan farklı modeller tasarlanmış ve her bir yapı yapısal eşitlik modeli kullanılarak test edilmiştir. En uygun modelin, bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişkileri doğrudan gösteren model olduğu tespit edilmiştir. Bu modelde bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişkilerin tamamının pozitif ve anlamlı olduğu görülmüştür. Değişkenleri belirleme ve hipotez kurma süreçleri arasındaki ilişki düzeyi .19 ve çok zayıf bir ilişkidir. Değişkenleri belirleme ve deney tasarlama arasındaki ilişki düzeyi .31 ve zayıf bir ilişkidir. Değişkenleri belirleme ve veri yorumlama arasındaki ilişki düzeyi .22 ve çok zayıf bir ilişki, hipotez kurma ve deney tasarlama arasındaki ilişki düzeyi .65 ve orta düzeyde bir ilişki, hipotez kurma ve veri yorumlama arasındaki ilişki düzeyi .53 ve orta düzeyde bir ilişki, deney tasarlama ve veri yorumlama arasındaki ilişki düzeyi .45 ve zayıf bir ilişki olduğu görülmüştür.

One of the most important goals of science education is to bring up each individual as science literates. A dimension of being a science literate is to have scientific process skills. Determining the interrelationships of scientific process skills will provide advantages for making them scientifically literate. With this research, it is aimed to establish the relations between experiment designing, building-up hypothesis, interpreting data and determining variables. For this purpose, a test is developed to measure these scientific processing skills, and the data acquired from this test were used with structural equality model in order to establish the structure formed by the relations between scientific process skills.Relational method is used in the study as the research method. 227 first grade students of the classroom teaching program, who were selected as the samples, were applied the Scientific Process Skill Test (BSBT). Explanatory factor analysis, item analysis and internal consistency analysis results were examined; obtained results showed that the test is formed of 4 sub-scales and they have high levels of reliability coefficients.As a result of the explanatory factor analysis made by the scores gathered by the application of the test, it is found that the items were collected under four factors (determining variables, experiment designing, building-up hypothesis and interpreting data) that correspond to the scientific process skills. Various models were designed, formed of the relations between the obtained factors and each structure was tested by using a structural equality model. It is shown that the scientific process skills of the most appropriate model were directly correlated to each other. In this model, it is seen that the relations between the scientific process skills are all positive and significant. The relation level between determining variables and building-up hypothesis is .19 and it is a very weak relation. The relation level between determining variables and experiment designing is .31 and it is a weak relation. The relation level between determining variables and data interpretation was .22 and very weak, the relation level between building-up hypothesis and experiment designing was .65 and medium, the relation level between building-up hypothesis and data interpretation was .53 and medium, and the relation level between experiment designing and data interpretation was .45 and weak.