Sosyal bilgiler dersinde sorumluluk, yardımseverlik, hak ve özgürlüklere saygı değerlerinin kazanımında işbirlikli öğrenme modelinin etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı sorumluluk, yardımseverlik, hak ve özgürlüklere saygı değerlerinin kazanımında işbirlikli öğrenme modelinin jigsaw, grup araştırması ve okuma yazma uygulama yöntemlerinin etkili olup olmadığını araştırmaktır.Yöntem: Araştırmada deneme modellerinden olan öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel model tercih edilmiştir. Araştırmada nicel veriler kullanılarak deney grupları ile kontrol grubunun öntest ve sontest puanları karşılaştırılmıştır. Ancak, daha derinlemesine bilgiler elde edilmesi amacıyla nitel veriler de toplanmıştır. Nitel verilerin toplanması, araştırmada öğrencilerin değerlerle ilgili olarak asıl görüş ve davranışlarını ortaya koymada ve gerekçelerini anlamada gerekli görülmektedir. Bulgular: Deney grupları ile kontrol grubu arasında sorumluluk, yardımseverlik, hak ve özgürlüklere saygı değer düzeyleri açısından öntest puanları arasında fark olmadığı, sontest puanları açısından ise sorumluluk değer düzeyinde jigsaw deney grubu lehine; yardımseverlik değer düzeyinde jigsaw, grup araştırması ve okuma yazma uygulama deney grupları lehine; hak ve özgürlüklere saygı değer düzeyinde jigsaw ve grup araştırması deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin değer düzeyleri üzerinde hangi yöntemin daha etkili olduğu konusundaki bulgulara göre ise jigsaw yönteminin grup araştırması ve okuma yazma uygulama yöntemine göre sorumluluk ile hak ve özgürlüklere saygı değerleri üzerinde daha etkili olduğu, yardımseverlik değeri üzerinde her üç yöntemin de etkilerinin benzer olduğu görülmüştür. Ayrıca işbirlikli uygulama sonrası öğrencilerin adı geçen değerlerle ilgili açıklamalarının nitelik yönünden daha zenginleştiği görülmüştür.Sonuç: İşbirlikli öğrenme modelinin jigsaw yöntemi sorumluluk, yardımseverlik, hak ve özgürlüklere saygı değerlerinin kazanımı üzerinde daha etkilidir.

Purpose: The aim of this study is to investigate whether jigsaw, group investigation and reading writing presentation methods of cooperative learning model are effective on values of responsibility, helpfulness and respect for rights and freedoms.Methods: In this study, pretest-posttest control group quasi-experimental model was preferred. The pre-test and post-test scores of the experimental groups and the control group were compared by using the quantitative data. However, in order to obtain more in-depth information, qualitative data were also collected. The collection of qualitative data is necessary in the research to reveal the main opinions and the students' behaviors about the values and to understand the reasons.Results: There was no difference between pre-test scores in terms of responsibility, helpfulness, respect for rights and freedoms between experimental groups and control group; in favor of jigsaw, group investigation and reading writing presentation experiment groups in the level of helpfulness; a significant difference was found in favor of the jigsaw and group investigation experimental group in the level of respect for rights and freedoms. According to the findings about which method is more effective on the students' levels of value, jigsaw method has been found to be more effective on the values of responsibility and respect for rights and freedoms. In addition, it was observed that the explanations of the students after the cooperative practice were enriched in terms of quality.Conclusion: The jigsaw method of cooperative learning is more effevtive acquising on the responsibility, helpfulness, respect for rights and freedoms values.