Çuvaş Türkçesinde isim ve isim çekimi (Çuvaş Türkçesi-Türkiye Türkçesi karşılaştırmalı)

Abstract

Bu çalışmada, çağdaş Çuvaş edebiyatından oluşturulan bir `bütünce` üzerinde Çuvaş Türkçesinde isim ve isim çekimi konusunu inceledik. İsim ve isim çekimi konusu üzerinden Çuvaş Türkçesi ile Türkiye Türkçesi arasındaki ortak ve farklı yönleri belirlemeye çalıştık. Çalışmamız `Giriş`, `Dil İncelemesi`, `Metin ve Aktarma`, `Sözlük` olmak üzere dört ana kısımdan oluşmaktadır. `Giriş` kısmında Çuvaş Türkleri, Çuvaş Türkçesi ve Çuvaş Edebiyatı hakkında genel bilgiler verildi. `Dil İncelemesi` bölümü kendi içinde üç alt bölüme ayrıldı. Birinci bölümde, bütünceden elde edilen isimler yapıları bakımından incelendi. Basit isimlerin kökeni ve istatistiksel bilgileri verilmeye çalışıldı. İsimden isim ve fiilden isim yapan eklerin işleklik derecesi tespit edildi. İkinci bölümde, Çuvaş Türkçesinde isim işletimi belirlenmeye çalışılıp Türkiye Türkçesi ile karşılaştırması yapıldı. Böylece Çuvaş Türkçesi ile Türkiye Türkçesinin isim çekimi yönünden benzer ve farklı yönleri ortaya konulmaya çalışıldı. Dil incelemesinin üçüncü bölümünde, isimler ve isim soylu kelime türleri (isim, sıfat, zarf, zamir, edat, bağlaç, ünlem) ayrı ayrı ele alınıp biçim ve işlev açısından yine Türkiye Türkçesi ile karşılaştırması yapıldı. Çalışmamızda elde ettiğimiz bulgular, `sonuç` bölümünde listelendi. Tezin sonuna, çalışmada esas aldığımız metinlerin çeviri yazılı şekilleri, Türkiye Türkçesine aktarması ve sözlük ilave edildi. Çalışmada faydalanılan eserler kaynakça kısmında verildi.

In this study, we examined the subject of noun and noun inflection in Chuvash Turkish on a `whole` formed from Contemporary Chuvash Literature. We try to identify commonalities and differences between the Chuvash Turkish and Turkish of Turkey on the basis of noun and noun inflection.Our study consists of four main sections as `Introduction`, `Language Analysis`, `Text and Translation` and `Glossary`. In the `Introduction` section, general information about Chuvash Turks, Chuvash Turkish and Chuvash Literature were given. The `Language Analysis` section is divided into three sub-sections. In the first chapter, the names obtained from the sentence were examined in terms of their structures. The origin and statistical numbers of simple names were tried to be given. The degree of activity of the suffixes making the name from the name and the verb was determined. In the second section, noun conjugation in Chuvash Turkish has been determined, and a comparison with Turkey's Turkish has been made. Thus, similarities and differences between Chuvash Turkish and Turkey's Turkish including noun inflection have been put forward. In the third part of the study of language, nouns and words with noun stems (nouns, adjectives, adverbs, pronouns, prepositions, conjunctions, interjections) were handled separately, in terms of form and function comparisons were made with the Turkish of Turkey. The findings of our study are listed in the `conclusion` section. In the last part of the thesis, translated written forms of the texts which were the basis of the study, their transfer to Turkey's Turkish and a dictionary have been added. The works used in the study were given in the bibliography section.