1835 tarihli Çıldır eyaletine bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin değerlendirilmesi

Abstract

Devletlerin amacı siyasi ve toplumsal açıdan geliĢmektir. Bir devletin bütünyönleri ile geliĢmesi de nüfusa bağlıdır. Yani devletler nüfusunu (halkını) en iyiderecede yönetebiliyorsa o zaman geliĢmiĢ olduğunu ortaya koymuĢtur.Dil ve tarih araĢtırmaları yapan kiĢilerin kullandıkları en önemli kaynaklar tabiiki geçmiĢte tutulan nüfus ile ilgili bilgi veren incelemeler ve nüfus defterleridir. Bubelgeler en önemli arĢiv kaynaklarındandır. Bir bölgedeki nüfusun kökeni, sayısı, tarihi,kültürel, sosyal, dini, ekonomik, etnik vb. yapıları hakkında bilgiler verir. Bu dadevletin yönetiminde baĢarıya ulaĢmanın kapılarını açar.Bu çalıĢmada Osmanlı Devleti'nde Sultan II. Mahmud zamanında yapılan ilknüfus sayımı olan 1835 tarihine ait Çıldır Eyâleti'ne bağlı Livâne-i Ulyâ nam-ı diğerYukarı Artvin diye adlandırılan bölgenin nüfusu hakkında bilgi verilmiĢtir. 1251 (1835)yılına ait bu nüfus sayımında tutulan 2768 numaralı Nüfus Ceride Defterindeki nüfusunyapısı incelenerek sadece Müslümanlara ait olan nüfus kayıtlarının transkripsiyonuyapılmıĢtır.2768 numaralı bu nüfus defterinde kayıtlar tutulurken yapılan yanlıĢ yazımlar vesayımlar belirlenmiĢtir. Sultan II. Mahmud dönemin askeri nüfusunu belirlemek içinyapılan nüfus sayımının istatistik durumu bir tablo oluĢturarak belirlenmiĢtir. Ayrıcaköylerin günümüzdeki isimleri, bölgede sık ve seyrek kullanılan isimler, kiĢilere aitfiziki özellik yapıları, engel durum tanımlamaları, toplam erkek nüfusu ve tahmini geneltoplam nüfus, hane reisi haricindeki kiĢilerin sayısı, köylerdeki hane ve kiĢi sayıları vehane baĢına düĢen kiĢi sayıları belirlenerek değerlendirilmiĢtir.Anahtar Kelimeler: Livâne-i Ulyâ, Nüfus Defteri, 1835, II. Mahmud, Çıldır

The states aim is to develop politically and socially. The development of astate in all its aspects depends on the population. In other words, a state's successin governing its population shows that it is a developed country.The most important sources used by language and history researchers arecertainly the population surveys and the population registers held in the past.These documents are among the most important archive sources. They giveinformation about the population's origin, number, history, economy, and thepopulation's cultural, social, religious and ethical forms. Therefore, this opens thedoors to the success of the state administration.This study gives information about the population of the region calledLivâne-i Ulyâ – aka Yukarı Artvin- of Çıldır Province, which was the first censusconducted in the time of Mahmud II. The structure of the population examinedand only Muslim population records were transcribed of The Population CerideBook no. 2768, kept in this census of 1251(1835).In this population book no. 2768, the incorrect spellings and censuses weredetermined. Constructing a table to determine the statistical status of the census,Mahmud II had determined the military population of the period. Besides, thecurrent names of the villages, frequently and rarely used names in the region,physical characteristics of individuals, disability status definitions, total malepopulation and estimated general total population, the number of people otherthan household head, the number of households and people per household and thenumber of people per household were evaluated.Key words: Livâne-i Ulyâ, Population Census, 1835, Mahmud II, Çıldır.